تا به حال این ضرب المثل را شنیده اید که «طبل توخالی صدای بلندتری ایجاد می‌کند؟» ویژگی‌های فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی به خوبی در این ضرب المثل صدق می‌کند. شیوه زندگی و منش چنین شخصیتی الزاما سر و صدای زیاد، و ظاهری جذاب دارد. اما در عوض فاقد محتوا و باطنی عمیق است. این افراد ویژگی‌های خاص و عجیبی دارند که اصلی‌ترین آنها عباررتند از:
ویژگی های اصلی اختلال شخصیت نمایشی
- معذب و ناراحت شدن این افراد در صورت قرارگیری در موقعیت‌هایی که مرکز توجه دیگران نباشد.
- نشان دادن رفتارهای گمراه کننده و تحریک‌آمیزدر برخورد با سایرین.
- بروز رفتارهای غالبا سطحی که به سرعت تغییر موضع می‌دهد.
- استفاده از جذابیت‌های ظاهری خود برای جلب توجه و خودنمایی در مقابل دیگران.
- علاقه به کلی گویی به هنگام صحبت‌ها. و عدم توجه به جزئیات در بیان مطالب و اتفاقات.
- بروز رفتارهایی اکثراً هیجانی، نمایشی و اغراق آمیز به هنگام تعامل با دیگران.
- شدیداً تحت تاثیر قرار گرفتن نظرات دیگران.
- نشان دادن روابط به صورتی صمیمی‌تر و پرشورتر از آنچه که واقعاً هستند.
نشانه های اختلال شخصیت نمایشی در افراد
طبق تجارب حاصل از جلسات مشاوره روانشناسی میتوان گفت آنچه در برخورد با یک فرد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی می‌تواند مورد توجه شما قرار گیرد این است که هدف این افراد از ابراز احساسات صریح و بی‌پرده، علاقه فراوانشان به قرار گرفتن در مرکز توجهات است.
آنها نهایت تلاش خود را می‌کنند تا مورد توجه همه قرار بگیرند. و با صراحت تمام باید گفت اگر آن توجهی را که احساس می‌کنند لایقش هستند از دیگران دریافت نکنند، عصبانی خواهند شد. در اختلال شخصیت نمایشی افراد به سرعت هیجانی شده و اگر همه چیز به خوبی پیش رود روحیه‌ای عالی دارند. اما اگر به خواسته خود نرسند می‌توانند کاملا غیرقابل پیش بینی، پرخاشگر، و مهرطلب ظاهر شوند.
طرز رفتار و ظاهر افراد در اختلال شخصیت نمایشی به خوبی بازگو کننده این عبارت است: «در معرض فروش گذاشتن.» منظور از بیان این مطلب این است که این افراد نوعا لباس‌هایی جلف و تحریک کننده به تن می‌کنند. و نسبت به ظاهر خود بسیار وسواس نشان می دهند. به غیر از خودنمایی و جلب توجه چیزهای کمی وجود دارد که بتواند آنها را راضی کند. از این رو زمان زیادی را صرف خرید و آراستن خود می‌کنند. تا مطابق با مد روز ظاهر شوند. آنها با تیزبینی از ظاهر و طرز لباس پوشیدن دیگران آگاهند.
دیدگاه افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی نسبت به زندگی و ازدواج
در اختلال شخصیت نمایشی، افراد عشق و عاشقی را در حکم یک بازی می‌بینند. این افراد عاشق خودنمایی و سور دادن هستند تا به این شکل بتوانند شور و هیجان و رابطه عاشقانه بیافرینند. داشتن رابطه نزدیک با دیگران شدیدا برایشان با ارزش است. و عادت دارد نسبت به روابطش بسیار خوشبین باشند. خیلی زود عاشق می‌شوند و نسبت به طرف مقابل احساسات شدیدی از خود نشان می‌دهند. دیدگاهی را که نسبت به روابطشان دارند، مثل خیال‌پردازی‌های کودکانه‌ای است که در نظر بزرگترها خام و احمقانه است.
افراد با این اختلال بهترین گردانندگان صحنه های نمایشی هستند. آنها بازیگران خوبی بوده و به راحتی قادرند در لحظه حال هر نقشی که برایشان بهترین است را بازی کنند. گفتارشان بی‌محتوا و نمایشی است. و احساساتشان بنابر خواست و شرایطی که در آن قرار دارند تغییر می‌کند.
چه کسانی بیشتر به اختلال شخصیت نمایشی مبتلا می‌شوند؟
نشانه های اختلال شخصیت نمایشی در زنان بیشتر از مردان است. تجربه روانشناسان بالینی با برخی از افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی نشان می‌دهد، آنها در کودکی در محیطی بزرگ شده‌اند که شیوه فرزندپروری غلطی در آن حکمفرما بوده است. برخی از عوامل مهم در ابتلا به اختلال شخصیت نمایشی را میتوان چنین برشمرد:
- بی‌اعتنایی و بی‌توجهی والدین در کودکی.
- دریافت پاداش و تحسین به خاطر رفتارهای نمایشی فرد.
- رنج کشیدن در زندگی به خاطر نبود رسیدگی و توجه مادرانه، که موجب می‌شود برای برآورده کردن نیازها، رفتارهای نمایشی از خود نشان دهند.
- دریافت توجه و قدرت زیاد در دوران کودکی که موجب می‌شود برای جلب توجه و مراقبت عاطفی دیگران را فریب دهند.
نهایتا تحقیقات روانشناسی حاکی از آن است که شخصیت‌های نمایشی در محیط رشد خود، برای رفتارهای خود نمایانه خود یک الگو داشته‌اند. یکی از والدین آنها به همین اندازه مهر طلب، دمدمی و بی ثبات بوده است. و در نتیجه بایستی محیط اجتماعی که فرد در آن بزرگ شده را به عنوان عامل اصلی بروز اختلال شخصیت نمایشی دانست.
تاثیر رفتار افراد مبتلا به اختلال شخصیت نمایشی در زندگی خود و اطرافیان
یکی از ویژگی‌های شخصیت نمایشی این است که او با هم جنسانش ارتباطی ندارد. زیرا همجنسان او اغلب از پذیرفتنش خودداری می‌کنند. چرا که می‌ترسند رفتارهای سبک و لباسهای زننده او تهدیدی باشد برای از دست دادن شریک عشقی خودشان. در نتیجه تمام افرادی که با این اشخاص ارتباط نزدیک و صمیمی دارند از جنس مخالف هستند.
اگر در این روابط نیازهای او برآورده شود، تعداد این افراد غیر همجنس بیشتر و بیشتر خواد شد. اگر درگیر ارتباط عاطفی با یک شخصیت نمایشی هستید به طور طبیعی احساس خواهید کرد این جنبه شخصیتی او برای شما و رابطه‌تان تهدیدی جدی خواهد بود. در پایان باید اشاره کرد شخصیت‌های نمایشی به ندرت دارای افکار و عقاید پر مغز و عمیقی که ساخته اندیشه خودشان است می باشند. میتوان گفت در سراسر زندگی مدام به این مشغول است که به چه طریقی دیگران را تحت تاثیر قرار دهد.
بیماران دچار اختلال شخصیت نمایشی اغلب از احساسات واقعی خود بی‌خبرند؛ لذا تبیین احساسات درونی آنها فرایند درمانی مهمی است. بنابراین اگر شما یا نزدیکانتان درگیر این گونه اختلالاتی هستید بهتر است هر چه سریع‌تر فرایند درمان را شروع کرده و به مشاور روانشناس مراجعه کنید. شما می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره تلفنی، بدون نیاز به مراجعه حضوری، و خیلی راحت از داخل منزل با مشاوران روانشناسی مرکز مشاوره تلفنی صدای رهیاب در تماس باشید، و خدمات مشاوره را از متخصصان روانشناسی شهر تهران دریافت کنید.
منبع: برگرفته از کتاب های «فرانسس، آلن. مبانی تشخیص روانپزشکی بر اساس DSM-5.» و «هارولد کاپلان و بنیامین سادوک»
