دیر حرف زدن کودک یکی از مسائلی است که بسیاری از خانواده ها را درگیر خود ساخته است. اگرچه حرف زدن کودک برای هر پدر و مادری لحظه ای شیرین و به یادماندنی را در خاطر آنها به یادگار می گذارد، اما دیر حرف زدن کودک نیز می تواند به همان میزان دغدغه ها و نگرانی هایی را برای والدین به وجود آورد.
در این زمینه اطلاع و آگاهی پیدا کردن از روند رشد کلامی بچه ها میتواند بسیار تاثیر گذار و حائز اهمیت باشد. اگرچه دیر حرف زدن کودک نشأت گرفته از علت های مختلفی می باشد، اما در اغلب موارد طبیعی بوده و جای هیچ نگرانی و دغدغه ای را با خود به همراه ندارد.
علائم و نشانه های دیر حرف زدن کودک
همانگونه که ابراز شد، در دیر حرف زدن کودک عامل های مختلفی تاثیر گذار و مؤثر می باشند. به طور کلی، حرف زدن کودک در روند رشد طبیعی خود با نشانه هایی همراه می باشد. به طور معمول، کودکان در یک الی شش ماهگی قادر به تولید اصواتی مانند غان و غون کردن می باشند. این روند در شش الی دوازده ماهگی با ادای کلماتی نظیر ماما یا بابا ادامه پیدا می کند. در دوره ده تا هجده ماهگی نوزاد قابلیت بیان پنجاه کلمه را دارد. در صورتی که در این دوران قادر به فهم بیش از صد و پنجاه کلمه می باشد. پس از هجده ماهگی، کودک قادر خواهد بود ضمن ارتباط برقرار کردن میان چند کلمه، با آنها جملاتی را ساخته و بیان نماید. لازم به ذکر است که در این دوران به علت دایره محدود لغات کودک، ادای کلمات به شکل تلگرافی صورت می گیرد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: گفتار درمانی – خدمات مشاوره کودک- مشاوره کودک و نوجوان
همچنین باید خاطر نشان کرد که درک کامل حرف های کودک در سنین چهار سالگی اتفاق می افتد. حال چنانچه در روند رشد کلامی کودک مشکلاتی و علائمی مشاهده شود که دال بر دیر حرف زدن کودک باشد، برای بررسی بهتر موضوع مراجعه به یک متخصص کمک کننده می باشد.
یکی از این علائم، عدم واکنش و پاسخگویی کودک به صدا است. در صورت مشاهده این علائم جهت بررسی دقیق تر موضوع می توان مراجعه به پزشک متخصص را در دستور کار قرار داد. استفاده بیش از اندازه کودک از ایما و اشاره، مشکل داشتن کودک در تقلید کردن از صدای دیگران به ویژه قبل از دو سالگی، نامتعارف بودن تن صدای کودک، عدم توانایی در ساخت و بیان کلمات مستقل پس از دو سالگی و عدم توانایی کودک به رساندن منظور خود در اوایل تولد، از علائم مهم برای دیر حرف زدن کودک به شمار می رود.
علت و عوامل مهم دیر حرف زدن کودک
یکی از علت های حائز اهمیت دیر حرف زدن کودک به ویژه در مقایسه با همسالان خود، معیوب بودن و وجود مشکل در سیستم تکلم کودک می باشد. در این حالت، داشتن مشکلاتی در سقف دهان یا زبان می تواند مؤید این موضوع باشد.
داشتن مشکل در قسمت مغز کودک نیز از دیگر دلایل مهم در این زمینه تلقی می شود. به همین جهت و به علت عدم ارتباط و تعامل میان سیستم کلامی و مغز، کودک به منظور حرف زدن و برای استفاده بردن از قسمت های مربوط به فک، زبان و لب با مشکلاتی همراه می باشد.
وجود مشکل و یک نقص شنیداری نیز در دیر حرف زدن کودک بسیار تاثیر گذار و مؤثر است. بر این اساس بررسی کودک از جنبه شنیداری می تواند در این موضوع کمک کننده باشد. داشتن مشکلات و معضلات روحی مانند اضطراب نیز در این رابطه بی تاثیر نیست.
به طور کلی، یکی از عوامل و موانع مهم در روند مراحل رشد کودک، استرس و اضطراب می باشد. از جمله این اختلالات در کودکان می توان به اضطراب فراگیر، اضطراب جدایی و اضطراب اجتماعی اشاره نمود. نقص های جسمانی نیز در زمینه دیر حرف زدن کودک می تواند تاثیر گذار باشد.
بر همین اساس، وجود شکاف دهان و لب می تواند بر روی حرف زدن کودک تاثیر منفی از خود برجای گذارد. بسیاری از این مشکلات جسمی در طی معاینات دوره ای و ماهانه بچه ها قابلیت تشخیص را دارند. مشکلات دهانی، تاخیر در رشد، مشکلات شنوایی و عفونت گوش نیز در این زمینه می تواند اثر گذار باشد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: لکنت زبان – مشاوره تلفنی روانشناسی
روش ها و راهکارهای درمانی دیر حرف زدن کودک
یکی از راهکارهای مؤثر و تاثیر گذار برای درمان دیر حرف زدن کودک، استفاده از گفتار درمانی می باشد. در روش گفتار درمانی، گفتار درمانگر با انجام بررسی های لازم و انجام آزمایش های مورد نیاز، درصدد شناسایی و تشخیص علت های این مشکل بر می آید. در روش گفتار درمانی چنانچه درمانگر تشخیص دهد که کودک از مشکلات گفتاری برخوردار است، برای تسریع در بهبود تکلم او جلسات گفتار درمانی را آغاز می نماید. مضاف بر این، گفتار درمانگر برای والدین نیز آموزش هایی را در نظر می گیرد تا آنها بتوانند با کودکان خود و در خانه این آموزش ها را در جهت ارتقای تکلم کودک تمرین نمایند.
از دیگر روش های تاثیر گذار برای درمان دیر حرف زدن کودک کتاب خواندن، زیاد حرف زدن، اختصاص دادن زمان کافی برای کودک توسط والدین می باشد. نقش و تاثیر والدین در زمینه ارتقا و بهبود دیر حرف زدن کودک، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
