شاید تا چند دهه نه‌چندان دور تامین مخارج و نیازهای روزمره فرزندان بزرگترین دغدغه خانواده‌ها بود و با تامین معیشت نسبی، این بار از روی دوش پدر و مادرها برداشته می‌شد اما امروز این نیازها کمی متفاوت‌تر بوده و بزرگ‌ترها باید حساب و کتاب‌هایی را هم برای تامین آتیه فرزندان خود داشته باشند که بخشی در صنعت بیمه و بخشی در حساب‌های پس‌انداز جور وا جور بانکها خلاصه می‌شود.
در این میان بانکها و شرکت‌های بیمه برای افزایش توان رقابت‌پذیری خود در بازار جذب مشتری، هر بار گزینه‌های جدیدی را برای پدر و مادرها بر روی میز می‌گذارند؛ گزینه‌هایی که از سپرده سرمایهگذاری تامین آتیه، طرح بانک کودک و نوجوان و سپرده آتیه طلایی در سیستم بانکی تا صدور انواع بیمه‌نامه‌های تامین آتیه کودکان و بیمه‌های عمر و پس‌انداز را شامل می‌شود.
اقدامات شرکت‌های بیمه برای تامین آتیه کودکان و نوجوانان
در طرح بیمه آتیه کودک و نوجوان یک شرکت بیمه خصوصی که شامل انواع بیمه‌نامه‌های بیمه تحصیلات فرزندان، بیمه عمر و پس‌انداز کودک و نوجوان، بیمه عمر و آتیه نوزادان است، می‌توان حق بیمه را به صورت روزانه از یک تا پنج هزار تومان پرداخت کرد که میزان سرمایه پس از ۲۰ سال به ۶۸ میلیون تومان در پس‌انداز روزانه یک هزار تومان و سرمایه ۳۴۲ میلیون تومانی در پس‌انداز روزانه پنج هزار تومانی می‌رسد. از مزایای بیمه آتیه این شرکت نیز بهره‌مندی از سود تضمینی است. همچنین از پایان سال دوم می‌توان تا ۹۰ درصد مبلغ ارزش صندوق بیمهنامه، بدون هیچ‌گونه تشریفات اداری وام دریافت کرد.
طرح دیگر بیمهنامه مربوط به کودکان و نوجوانان مربوط به یک شرکت بیمه دولتی است که در این طرح با پرداخت روزانه دو هزار تومان ارزش بازخرید پس از ۲۰ سال، به ۱۳۲ میلیون تومان می‌رسد که این میزان با سود پیش‌بینی شده بیمه‌گزار به ۴۶۶ میلیون تومان خواهد رسید. یک شرکت بیمه‌ای دیگر نیز در کنار انواع بیمه‌نامه‌های خود طرحی را برای کودکان ارایه می‌کند که برای استفاده از این طرح باید حق بیمه به صورت یکجا پرداخت شود و امکان قسط‌بندی و پرداخت ماهانه وجود ندارد. کودکان صفر تا ۱۵ سال می‌توانند مشمول بیمهنامه عمر و سرمایهگذاری ویژه کودکان شوند و از پنج تا ۷۰ سالگی‌شان نیز از امکانات این بیمه استفاده کنند. برای بستن این نوع از قرارداد بیمه عمر باید در ابتدا حداقل سه میلیون تومان پرداخت شود و مبلغ پرداختی از سوی بیمه به کودکان چهار ساله پس از دو سال، چهار میلیون و ۱۶۲ هزار و ۵۰۰ تومان و پس از ۱۰ سال برای افراد ۱۵ ساله معادل ۲۶ میلیون و ۸۵۶ هزار تومان خواهد بود. از ویژگی‌های این طرح، امکان ارائه بیمهنامه از بدو تولد تا ۱۵ سالگی، امکان بهره‌مندی از بیمهنامه برای مدت پنج تا ۷۰ سال، تخصیص سود تضمینی سالانه به صورت روزشمار به حساب اندوخته بیمهنامه و امکان استفاده از اندوخته بیمهنامه به صورت یکجا و یا در قالب یکی از انواع مستمری در پایان مدت قرارداد است.
طرح بیست ویژه دانش‌آموزان و دانشجویان، طرح هدیه بیمه عمر و سرمایهگذاری ویژه کودکان و نوزادان(هستان) برای نوزادان از بدو تولد تا ۶ سال، طرح کمک هزینه تحصیلات برای تمامی خانوارهای دارای فرزند و طرح کمک هزینه جهیزیه برای خانوارهای دارای فرزند دختر از جمله طرح‌های ویژه دیگری است که در یک شرکت بیمه خصوصی دنبال می‌شود. همچنین بیمه زندگی و سرمایهگذاری این شرکت نیز راهکار مناسبی برای کنترل تورم است که اگر سالانه ۲۰ درصد به حق بیمه عمر اضافه شود، در پایان قرارداد سرمایه قابل توجهی از بیمه به فرزندان خواهد رسید. سود تضمین شده برای پنج سال اول این بیمه ۱۸ درصد و در پنج سال دوم ۱۵ درصد تعیین شده است.
بانکها چه طرح‌هایی دارند؟
بانکها نیز در زمینه ارایه خدمات به کودکان و نوجوانان از یکدیگر پیشی می‌گیرند و معدود بانک‌هایی را می‌توان یافت که اکنون خدماتی ویژه و مخصوص برای مشتریان کودک و نوجوان خود نداشته باشند. حتی برخی بانکها اقدام به آموزش تعاریف و ایجاد زمینه فرهنگ‌سازی پس‌انداز برای کودکان با راه‌اندازی وب سایت کودک کرده‌اند. در این وب‌سایت آموزه‌هایی با هدف فرهنگ‌سازی درباره مفاهیم بنیادین بانکی، اقتصادی، پس‌انداز و… و همچنین نهادینه کردن فرهنگ بهره‌مندی از امکانات بانکداری الکترونیک، اینترنت و IT در بین کودکان و نوجوانان مطرح شده است.
سپرده سرمایهگذاری تأمین آتیه کودکان و نوجوانان یک بانک خصوصی نیز گزینه‌ای پیش‌روی والدین برای پاسخ به نیازهای فردای کوکان خود است. در این حساب نرخ سود مطابق با نرخ سود سپرده‌های بلندمدت متناظر مصوب بانک مرکزی، در هر دوره تعیین می‌شود و مدت این نوع سپرده‌گذاری از یک تا ۲۰ سال یا بیشتر است که باید هر سال یک‌بار تمدید شود. حداقل مبلغ برای افتتاح حساب یکصد هزار تومان است و برداشت از حساب یا مسدود کردن آن تا زمان رسیدن فرد به سن قانونی توسط والدین و یا ولی قهری امکان‌پذیر خواهد بود.
از سوی دیگر طرح بانک کودک و نوجوان در یک بانک خصوصی نیز در حال اجرا است که در دوره یک روزه طرح بانک‌پذیری نیز کودکان و نوجوانان با اصطلاحاتی نظیر پول، ارز، مفاهیم سرمایهگذاری در بازارهای مالی، بورس، انواع بانکها، مزایای پس‌انداز و داد و ستد آشنا می‌شوند. از دیگر مزایای این طرح این است که برای فراگیران در کلاس‌های آموزشی طرح بانک کودک و نوجوان، سپرده سرمایهگذاری افتتاح شده و به صورت رایگان کارت مهرگستر نوجوان اهدا می‌شود. همچنین سقف برداشت خرید و انتقال وجه از طریق کارت مهرگستر در هر شبانه‌روز تا مبلغ یک میلیون ریال تعیین شده است.
حساب آتیه این بانک نیز خدمتی دیگر به کودکان و نوجوانان است که به دو صورت اقساطی یا یکجا افتتاح می‌شود. چنانچه سپرده سرمایهگذاری به صورت یکجا واریز شود، این مبلغ به حساب سپرده بلندمدت پنج ساله واریز شده و در پایان به سرمایه فرد اضافه خواهد شد. نرخ سود این سرمایهگذاری مطابق با نرخ سود سپرده‌های متناظر مصوب بانک مرکزی در هر دوره خواهد بود.
بانک مسکن نیز با افتتاح سپرده پس‌انداز مسکن جوانان شرایط لازم را برای خانه‌دار شدن کودکان و نوجوانان در آینده فراهم می‌کند. شرایط عمومی افتتاح حساب پس‌انداز مسکن جوانان همانند شرایط عمومی انواع حساب‌های صندوق پس‌انداز مسکن است و حداقل مبلغ واریزی برای افتتاح حساب معادل حداقل مبلغ واریزی ماهیانه در سال افتتاح حساب خواهد بود.
حداکثر تسهیلات اعطایی با توجه به تقسیم‌بندی جغرافیایی (شهر تهران، شهرهای بزرگ و سایر شهرها ) برای حساب‌های افتتاحی طی سال ۱۳۹۵ به ترتیب «در پایان سال پانزدهم بالغ بر ۸۰۰ میلیون ریال، ۷۶۰ میلیون ریال، ۷۴۰ میلیون ریال»، «در پایان سال ششم به ترتیب بالغ بر ۴۸۰ میلیون ریال، ۴۵۰ میلیون ریال، ۴۳۰ میلیون ریال» و «در پایان سال پنجم به ترتیب بالغ بر ۴۵۰ میلیون ریال، ۴۲۰ میلیون ریال، ۴۰۰ میلیون ریال» تعیین شده است.
پرداخت تسهیلات حساب پس‌انداز مسکن جوانان برای احداث، تکمیل و خرید واحدهای مسکونی امکان‌پذیر است و تسهیلات اعطایی حداکثر به میزان ۸۰ درصد ارزش واحد مسکونی که توسط ارزیاب بانک تعیین می‌شود، قابل پرداخت خواهد بود.
هرچند به نظر می‌رسد که بانکها و شرکت‌های بیمه برای ایجاد فرهنگ پس‌انداز و تامین آتیه کودکان و نوجوانان نسبت به گذشته بسیار فعال شده‌اند اما با این حال آتیه فرزندان نیازمند توجه بیش‌تری است و می‌طلبد تا والدین زمان و انرژی بیش‌تری را برای آن صرف کنند.
