هر روز روی وزنه می‌رویم، روبروی آینه می‌ایستیم، نفسمان را حبس می‌کنیم و شکم را تو می دهیم و تمام رخ و نیم رخ خودمان را برانداز می‌کنیم. می‌خواهیم بدن خوش فرم، ورزیده و سالمی داشته باشیم. دوست داریم ماهیچه‌هایی قوی داشته باشیم. سیکس پک هم که این روزها مد شده است. خب چه کار می کنیم؟! به باشگاه می‌رویم، رژیم می‌گیریم و حتی ممکن است دست به دامان انواع و اقسام عمل‌های زیبایی نیز بشویم که امروزه در جامعه ما رو به افزایش است.
اما برای سلامتی مغزمان چه طور؛ آیا کاری می کنیم؟! تا به حال شده مغزمان را هر روز که نه، لااقل هر از چندگاهی روی وزنه ببریم، جلوی آینه براندازش کنیم، نگران ریخت و قیافه‌اش باشیم، چک کنیم که آیا درست کار می‌کند؟ حال حافظه‌مان چطور است؟ اوضاع توجه و تمرکزمان روبراه هست؟ آیا قسمت یادگیری مغزمان کارش را به خوبی انجام می‌دهد؟
اگر قسمتی از بدنمان دچار مشکل شود، عضوی از بدنمان درست کار نکند، بر اثر حادثه، تصادف، یا بی‌دقتی‌ای عضوی از بدنمان را از دست بدهیم، کمر درد بگیریم یا چون مدتی ورزش نکرده‌ایم، با دوتا پله بالا رفتن، نفسمان بند بیاید، چه کار می‌کنیم؟! بله سریع به پزشک مراجعه می‌کنیم، فیزیوتراپی را شروع می‌کنیم، ورزش و شنا و روش‌های آب درمانی را امتحان می‌کنیم. به‌طور مستمر و پی‌گیر، تمرین‌های اصلاحی انجام می‌دهیم تا دوباره عضو آسیب دیده را به کار بیندازیم یا عضو دیگری را آنقدر قوی کنیم که جای عضو از دست رفته را پر کند.
حال اگر قسمتی از مغز به هر دلیلی؛ تنبلی یا بی‌کار ماندن، سکته یا ضربه مغزی و یا هر دلیل دیگری، درست به وظایف خودش عمل نکند، حافظه‌مان به خوبی گذشته نباشد، کلمات و اسامی یادمان بروند. کارهایی که قرار است انجام دهیم را فراموش کنیم، مشکلات گفتاری پیدا کنیم یا حواسمان به‌راحتی پرت شود و تمرکزمان نسبت به قبل کمتر شود، چه کاری انجام می‌دهیم؟
بله! باید به باشگاه مغز برویم و مغزمان را تحت نظر فیزیوتراپیست مغز قرار دهیم. ما می‌توانیم برای همه این مشکلات از متخصصین بازتوانی مغز کمک بگیریم. می‌توانیم مغزمان را هم مانند بدنمان، با تمرین‌های مستمر تخصصی به روزهای اوج برگردانیم یا لااقل نزدیک کنیم. بسیاری از صدمات و آسیب‌ها را می‌توان جبران کرد. شاید قهرمان پرورش اندام نشویم، اما می‌توانیم اندام سالمتری داشته باشیم.
سنجش و بازتوانی شناختی
همه آنچه گفته شد، مثال‌های ساده‌ای بود از تخصص «سنجش و بازتوانی شناختی» که امروزه توسط متخصصین این حوزه ارائه می‌شود. در علم روانشناسی، به کارکردهای مغزی مانند توجه، تمرکز، حافظه، یادگیری، حل مسئله و … «شناخت» گفته می‌شود.
تمامی این توانایی‌ها ممکن است به دلایل مختلفی در خطر باشند. ساده‌ترین دلیل می‌تواند، استفاده نکردن از مغز باشد. مثلا فرض کنید که شما دچار روزمرگی شده‌اید.
کارمندی هستید که هر روز و بارها کارهای یکسانی را تکرار می‌کنید. این فعالیت‌های تکراری باعث می‌شوند که قسمت زیادی از توانایی‌های مغزی شما کمتر استفاده شده و به مرور تنبل و تنبل‌تر شوند. علت دیگری که می‌تواند کارکردهای مغزی شما را کاهش دهد صدماتی است که ممکن است به مغز وارد شوند و سلول‌های مغزی را دچار اختلال کنند مثلا سکته مغزی، بیماری‌هایی مانند پارکینسون، اچ آی وی، ایدز یا اختلال بیش‌فعالی. هر کدام از این بیماری‌ها و بیماری‌های دیگر می‌توانند بر روی سلول‌های مغزی اثر گذاشته و شما را در کارکردهایی مانند حافظه، یادگیری، توجه، تمرکز و … دچار مشکل کنند.
کارکردهای مغز
اگر در هر یک از کارکردهای مغزی مشکلی حس می‌کنید که در روند زندگی روزانه‌تان اختلالی ایجاد کرده و مثلا نمی‌توانید به راحتی گذشته درس بخوانید، سخنرانی کنید، با دوستانتان خاطره تعریف کنید و … ممکن است، یکی از دلایلش اختلال شناختی باشد. می‌توانید به یک روانشناس متخصص علوم شناختی مراجعه کنید. متخصص شناختی، علل جانبی مانند افسردگی، اضطراب، عملکرد تیروئید و … را در کنار تست‌های مختلف شناختی می‌سنجد و برای هر کدام از این عوامل که مشکل ساز بودند، راه حل مناسبی را به شما پیشنهاد می‌دهد.
متخصص شناختی برای شما جلسات بازتوانی شناختی در نظر خواهد گرفت. این جلسات مانند همان جلسات فیزیوتراپی برای افرادی است که مشکلات حرکتی دارند. در جلسات مستمر بازتوانی شناختی با نرم‌افزارهای تخصصی تمرین خواهید کرد تا سلول‌های مغزی‌ای که آسیب قابل جبرانی دیده‌اند یا تنبل شده‌اند، به طور مداوم تحریک شوند و مجبور شوند دوباره کارایی قبلی خود را بازیابند و به سطح بالاتری از فعالیت پس از آسیب برسند. همچنین با این تمرین‌ها می‌توان جلوی پیشرفت تخریب کارکردهای شناختی را تا حد زیادی گرفت.
برای سنجش کارکردهای شناختی خود و در صورت لزوم شرکت در جلسات بازتوانی شناختی حتما به یک متخصص شناختی مراجعه کنید.
چه قسمت‌هایی از مغز ممکن است آسیب ببینند؟
کارکردهای مغز
اگر در هر یک از کارکردهای مغزی مشکلی حس می‌کنید که در روند زندگی روزانه‌تان اختلالی ایجاد کرده و مثلا نمی‌توانید به راحتی گذشته درس بخوانید، سخنرانی کنید، با دوستانتان خاطره تعریف کنید و … ممکن است، یکی از دلایلش اختلال شناختی باشد.
می‌توانید به یک روانشناس متخصص علوم شناختی مراجعه کنید. متخصص شناختی، علل جانبی مانند افسردگی، اضطراب، عملکرد تیروئید و … را در کنار تست‌های مختلف شناختی می‌سنجد و برای هر کدام از این عوامل که مشکل ساز بودند، راه حل مناسبی را به شما پیشنهاد می‌دهد.
متخصص شناختی برای شما جلسات بازتوانی شناختی در نظر خواهد گرفت. این جلسات مانند همان جلسات فیزیوتراپی برای افرادی است که مشکلات حرکتی دارند. در جلسات مستمر بازتوانی شناختی با نرم‌افزارهای تخصصی تمرین خواهید کرد تا سلول‌های مغزی‌ای که آسیب قابل جبرانی دیده‌اند یا تنبل شده‌اند، به طور مداوم تحریک شوند و مجبور شوند دوباره کارایی قبلی خود را بازیابند و به سطح بالاتری از فعالیت پس از آسیب برسند. همچنین با این تمرین‌ها می‌توان جلوی پیشرفت تخریب کارکردهای شناختی را تا حد زیادی گرفت.
برای سنجش کارکردهای شناختی خود و در صورت لزوم شرکت در جلسات بازتوانی شناختی حتما به یک متخصص شناختی مراجعه کنید.
اگر سئوالی در این زمینه هست یا نیاز به کمک دارید، کارشناسان «رهیاب» در خدمت شما هستند؛ با ما تماس بگیرید.
