پیشرفت های تکنولوژی هر روز در حال گسترش است. این پیشرفت ها، شامل شبکه های اجتماعی نیز می شود. در دنیای امروز هر روز بر تعداد نرم افزارهای اجتماعی و رسانه های اجتماعی و ارتباطی افزوده شده و تعداد کاربران این شبکه نیز روز به روز در حال افزایش است. 80 درصد کاربران شبکه های اجتماعی معمولا جوانان و نوجوانان هستند. بالطبع این آمار حاکی از آن است که این نرم افزارها تاثیرات مستقیمی بر رفتار و اخلاق آن ها خواهد داشت. این مقاله به اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان خواهد پرداخت.
اعتیاد به اینترنت
اولین اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان، اعتیادآن ها به اینترنت است. متاسفانه به دلیل نبود امکانات تفریحی، نوجوانان بهترین راه تفریح و سرگرمی خود را در اینترنت جستجو می کنند. مطالعات نشان داده متوسط استفاده از شبکه های مجازی در نوجوانان روزانه بیش از 4 یا 5 ساعت می باشد. این آمار هر روز در حال افزایش است. بیشتر استفاده نوجوانان در چت روم ها و دوست یابی می باشد و بعد از آن این آمار به بازی های رایانه ای اختصاص دارد. بسیاری از خانواده از اعتیاد نوجوانان به اینترنت شاکی هستند.به گونه که امروزه این معضل تبدیل به بزرگترین آسیب های اجتماعی در نوجوانان و جوانان شده است.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: چالش های دوران نوجوانی، روانشناس کودک نوجوان
مشکلات روحی و روانی
از دیگر اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان بروز مشکلات روحی و روانی است. این سونامی نه تنها در ایران بلکه درتمام جهان وجود دارد و متاسفانه هیچ ارگانی برای مبارزه با این مشکل اقدامی نمی کند. عوارض روحی و روانی ناشی از اعتیاد به اینترنت علاوه بر مشکلات جسمی، دچار افسردگی و اختلالات روانی و رفتاری، اضطراب و استرس می شود.
شخصیت پردازی نوجوانان در دنیای مجازی
علاوه بر این به دلیل اینکه بسیاری از نوجوانان شخصیتی مجزا با دنیای واقعی دارند در دنیای مجازی برای دوستانشان شخصیتی مجزا ترسیم کرده اند. متاسفانه دچار اختلالات شخصیتی و بیماری دو قطبی خواهند شد و حتی گاهی هویت خود را از دست می دهند. این شرایط برای نوجوانی که باید برای آینده برنامه ریزی کند فاجعه است. علاوه بر این به دلیل دوستی های نافرجام اینترنتی و جدی گرفتن کاربران، نوجوان دچار شکست عاطفی شدید شده و ممکن است کل زندگی خود را از دست بدهد.
اختلالات جنسی
علاوه بر اختلالات روانی و شخصیتی، اختلالات جنسی نیز جز اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان به شمار می روند. متاسفانه به دلیل گسترش محتواهای جنسی و آزادی روابط و پخش ویدئو های جنسی، نوجوان دچار اختلالات جنسی خواهد شد و این امر موجب بروز رفتارهای نامناسب در نوجوان می شود. نوجوان در این سن رو به خود ارضایی می آورد و یا در روابط عاطفی رفتارهای ناشایستی از او سر خواهد زد. مخصوصا این رفتار درپسران بسیار بدتر از دختران بروز پیدا می کند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: روش های انگیزه مند کردن نوجوانان
عوارض اختلالات جنسی نوجوانان
در صورتی که راه های خالی شدن برای او وجود نداشته باشد عصبی و پرخاشگر شده و در اثر فشار های شدید عصبی و جسمی ممکن است دچار بیماری های روحی و جسمی شود. والدین حدالامکان سعی کنند فرزندانشان را در این سن از داشتن گوشی محروم کرده و تنها در مواردی که به درس آن ها مربوط می شود اینترنت را در اختیار آنان قرار دهند.
اختلالات خواب
در کنار اختلالات رفتاری و جنسی، اختلالات خواب نیز جز رایج ترین اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان خواهد بود. نوجوان ممکن است ساعت ها در اینترنت گشت زنی کند بدون اینکه خواب کافی داشته باشد و یا به تغذیه خود برسد. چه بسیار نوجوانانی که تا صبح در اینترنت گشت زنی می کنند وصبح نیز با بدنی خسته و ذهنی نا ارام به مدرسه می روند. به نظر شما با این شرایط نوجوان بازدهی خوبی در مدرسه و خانه و اجتماع خواهد داشت؟ چه فرصت هایی را که به خاطر اختلالات خواب در نوجوانان و جوانان خود ریشه تمام مشکلات جسمی و روحی آن ها بوده و باعث کاهش قدرت سیستم ایمنی بدنشان می شود.
اختلالات شخصیتی
از دیگر تاثیرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان اختلالات هویتی آن هاست. نوجوان در این سن خود را در نقش های مختلف قرار می دهد و این موضوع در دورانی که شخصیت نوجوان در حال شکل گیری است فاجعه محسوب می شود.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: بحران هویت در نوجوانی
انزوا طلبی و اختلالات اجتماعی
نوجوان در این سن نیاز دارد تا در اجتماع حضور بیشتری داشته باشد. فعالیت های اجتماعی و نشان دادن خود به دیگران از عواملی است که در تایین سرنوشت و شناسایی علاقمندی های او نقش بسیار مهمی دارد. فکر کنید در این سن سرنوشت ساز، مدام در حالت گشت زنی و چت است. چه آینده ای را برای او پیش بینی می کنید؟ گذراندن مدت زمان زیاد و اینترنت سبب می شود تا نوجوان منزوی و تنها باشد.
اختلالات یادگیری و عدم تمرکز
از دیگر تاثیرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان، اختلالات یادگیری است. معمولا نوجوانانی که به دلیل اعتیاد به اینترنت، کمتر از مغز خود استفاده کرده و طبق نظرات دانشمندان کارکرد مغز ان ها پایین می آید. تغییرات ساختاری مغز باعث می شود که دیگر نتوانند جملات را حفظ کنند و میزان یادگیری آن ها پایین می آید. از دیگر تاثیرات شبکه های اجتماعی بر نوجوانان عدم تمرکز است. این فرد در مدرسه و دانشگاه نیز نمی تواند تمرکز لازم را داشته باشد. حتی زمانی که دیگران با او حرف می زنند حواسش جای دیگری است. بسیاری از مشکلات درسی، رفتاری و اختلالات روانی، ریشه در همین عدم تمرکز اوخواهد داشت.
دیگر اثرات شبکه های اجتماعی بر نوجوان
- تاری دید
- سرگیحه های شدید
- مشکلات استخوانی خصوصا انگشتان دست
- آرتروز گردن
- سردرد
- بی اشتهایی
پیشنهاد می کنیم بخوانید: بد اخلاقی نوجوانان
توصیه
الگو سازی در استفاده نوجوانان و کنترل و مدیریت زمان و نحوه استفاده آنها از اینترنت بر عهده والدین است. والدین باید نسبت به این موضوع واکنش صریح و سریع و جدی داشته باشند. نوجوانان زیر 19 سال را از داشتن گوشی موبایل و اینترنت منع کنید. جز در موارد درسی که خودتان باید حضور داشته باشید. اینترنت را در اختیار آن ها جز در موارد ضروری قرار ندهید. از خریدن گوشی و لپ تاپ برای نوجوان ثبل از سن 18 یا 19 سالگی خودداری کنید.
گردآوری: معصومه راهی