خجالتی بودن یا کمرویی یک الگوی رفتاری است که باعث می‌شود شخص در زمان مواجهه با دیگران به ویژه کسانی که با او غریبه هستند یا با قرار گرفتن در یک موقعیت ناخوشایند، احساس ناراحتی و استرس و حتی گاهی ترس داشته باشد. به طور کلی خجالتی بودن یعنی انجام ندادن کار یا بروز ندادن رفتار درست به دلیل کمبود مهارت و داشتن دیدگاه اشتباه است.این مشکل در کودکان بسیار شایع می‌باشد که به اصطلاح به آن «کودک خجالتی» می‌گویند.
گرچه این نوع رفتار ممکن است در ظاهر برای افرادی که با کودک سر وکار دارند آزار دهنده نباشد، اما می‌تواند در آینده کودک تاثیرات منفی زیادی بر جای گذارد و باعث جلوگیری از رشد و شکوفایی خلاقیت‌ها و مسئولیت پذیری کودک خجالتی در آینده گردد.
رفتار کودک خجالتی
کودکی که دچار مشکل کمرویی می‌باشد معمولا فقط به خود توجه دارد و با مواجه شدن با دیگران دچار استرس و نگرانی می‌شود. این مشکل گاهی به کم شدن ارتباط و یا قطع شدن کامل ارتباط کودک خجالتی با دیگران می‌انجامد که موجب آزار و ناراحتی کودک می‌شود و باعث از بین رفتن تدریجی اعتماد به نفس وی می‌گردد.
برای کار کردن با کودک خجالتی پدر و مادر کودک باید دارای مهارت و اطلاعات کافی باشند. کمرویی در مراحل مختلفی از رشد کودک به چشم می‌خورد و مانع از حضور داشتن کودک خجالتی در اجتماع می‌شود. در این مقاله سعی شده تا عوامل و راه کارهایی که برای رفع مشکلات کودک خجالتی بررسی شود، پس در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
کمرویی در سنین پایین
عوامل درونی و بیرونی مختلفی می‌تواند باعث شود تا کودک خجالتی و کمرو شود. برخی از کودکان در تعاملات یا موقعیت‌های اجتماعی خاصی ترسانده شده اند و با قرار گرفتن در آن شرایط دچار اضطراب می‌شوند و احساس ناراحتی می‌کنند. گرچه کودک خجالتی ممکن است دچار مشکلات عاطفی باشد اما اغلب این کودکان به صورت طبیعی در خو گرفتن با محیط های جدید به کندی عمل می‌کنند و انزوا طلب هستند.
بسیاری از کودکان خجالتی پس از قرار گرفتن در مدرسه و تطبیق یافتن با آن از این مشکل خود عبور می‌کنند و می‌توانند بر خجالتی بودن خود غلبه کنند و در یک موقعیت اجتماعی به راحتی ارتباط برقرار کنند. اما گاهی ممکن است کودک خجالتی پس از گذراندن دوره آشنایی اولیه و قرار گرفتن در محیط مدرسه، باز هم در ایجاد ارتباط و حفظ آن دچار مشکل باشد در این شرایط می توان با کمک گرفتن از یک مشاوره کودک به کودک کمک بسیاری در کنار گذاشتن خجالت نمایید. 
کودک خجالتی و عوامل بیرونی
معمولا کودکان می‌خواهند دوست پیدا کنند و با دیگر همسالان خود ارتباط برقرار کنند، اما برای برخی یادگیری اینکه چگونه دوست پیدا کنند بسیار سخت می‌باشد. گاهی ممکن است کودک خجالتی از یک جمع یا گروه کودکان همسن خود طرد شود که این امر می‌تواند به دلایل مختلفی مانند چاق بودن کودک یا نحوه لباس پوشیدن و حرف زدن باشد که این مسئله انزوا طلبی کودک را تشدید می‌کند.
این کودک خجالتی کم کم فاصله خود را با دیگران زیادتر می‌کند به طوری که کاملا طرد می‌شود و اکثر اوقاتش را به تنهایی سپری می‌کند. این به حاشیه رانده شدن باعث می‌شود تا کودک خجالتی و کمرو دارای تمایلات آشوبگری و پرخاشگری شود و نسبت به حاشیه رانده شدن و کنار گذاشته شدن بسیار حساسیت از خود نشان دهد و یا ممکن است به قانون شکنی روی آورد.
بزرگ جلوه ندادن این مسئله نزد کودک خجالتی
والدینی که کودک خجالتی دارند باید دقت داشته باشند که مطرح کردن و اشاره کردن به خجالتی بودن فرزندشان در نزد دیگران می‌تواند اثر منفی بر روی کودک بر جای بگذارد. این مسئله باعث ایجاد یک حس تلقین غیر منطقی و باور غلط در کودک خجالتی می‌گردد و در افزایش این مشکل تاثیر گذار است.
والدین باید این مشکل را در نزد کودک خجالتی خود بسیار کوچک و کم اهمیت جلوه دهند و به طور غیر مستقیم او را درون جمع‌های مختلف برده تا کم کم این حس کمرویی کاهش پیدا کند. واگذار کردن مسئولیت‌های معمولی و کوچک به کودک در جمع، عدم حمایت‌های افراطی، مقایسه نکردن با دیگران از کودکان رفتارهایی است که می‌تواند به کودک خجالتی کمک کند تا به آرامی جایگاه خود را در یک جمع پیدا کند و در کاهش این اختلال به او کمک کند.
شناخت موقعیت‌هایی که موجب خجالت کودک می‌شود
والدین باید موقعیت‌ها و شرایطی که در آن حس خجالت کودک تشدید می‌شود را شناسایی کنند. ممکن است کودک به دلیل مورد تمسخر قرار گرفتن از طرف دیگران در موقعیت‌های خاصی احساس ناراحتی و نا امنی داشته باشد.
ممکن است در شرایطی قرار بگیرد که برای انجام کاری مورد ارزیابی دیگران واقع شود، و یا حتی در گفتگو با یک بزرگ سال نیاز به جواب دادن به پرسش‌های آنها داشته باشد، تمام اینها می‌تواند عواملی باشد که کودک را از قرار گرفتن در این موقعیت ها و حضور در اجتماع باز دارد. برای درمان درست و بهتر، والدین باید روش‌های برخورد صحیح با کودک خجالتی خود را در چنین موقعیت‌هایی بیاموزند و با ایجاد موقعیت‌های آموزشی که کمتر به کودک استرس ایجاد می‌کند در جهت رفع این مسئله تلاش کنند.
ایجاد اعتماد به نفس در کودک خجالتی
کشف علاقه مندی‌ها و استعدادهای کودک خجالتی توسط والدین، مربی و مشاوره کودک و ایجاد شرایط مناسب برای شکوفایی این استعدادها به تقویت اعتماد به نفس کودک کمک زیادی می‌کند. عدم داشتن اعتماد به نفس یکی از دلایل مهم ایجاد کمرویی و خجالتی بودن در کودکان می‌باشد.
قرار داشتن در جمعی که کودک بتواند در آن استعداد خود را بروز دهد می‌تواند در افزایش اعتماد به نفس موثر باشد. مثلا اگر کودک در نقاشی استعداد دارد می تواند با قرار گرفتن در یک کلاس نقاشی به آسانی با افراد آن جمع ارتباط برقرار کرده و روابط دوستانه‌ای با آنها برقرار کند.
معمولاً کودکان تا در جمعی احساس امنیت روحی و روانی نداشته باشند نمی‌توانند خودشان را نشان دهند. به همین دلیل باید به کودک خجالتی فرصت حرف زدن داد تا این حس ایجاد شود که حرف‌های او برای شما اهمیت دارد. همچنین قرار گرفتن و همبازی شدن کودک خجالتی در کنار کودکی که جسورتر است می‌تواند در ایجاد و تقویت اعتماد به نفس کودک موثر باشد.
