بدون تردید، از جمله مشکلاتی که به شدت روابط عاطفی را تحت شعاع خود قرار می دهد، تحقیر شدن در رابطه را میتوان عنوان نمود. این مسئله علاوه بر آسیب رساندن و صدمه وارد ساختن به روابط عاطفی، اعتماد به نفس فرد و زندگی فردی و کاری شخص را نیز تحت تاثیر قرار می دهد.
در ایجاد احساس تحقیر شدن در رابطه عوامل و مؤلفه های مختلفی به صورت مستقیم یا غیر مستقیم تاثیر گذار می باشند. عدم برخورداری از مهارت ارتباطی مناسب، بروز مشکلاتی در نوع شخصیت دو طرف رابطه و تفاوت های طبقاتی و اختلاف سطح تحصیلی، بخشی از این عوامل به شمار می روند. به طور کلی، احساس حقارت و تحقیر شدن، نمونه ای از یک بی احترامی آشکار نسبت به دیگران به شمار می رود.
همچنین تحقیر علاوه بر ایراد توهین به فرد، شکستن غرور شخص را نیز در بر می گیرد. تحقیر شدن در رابطه نشأت گرفته از عدم علاقه به طرف مقابل می باشد. شایان ذکر است که برخورداری از یک رابطه عاطفی سالم، تاثیر بسزایی در بهداشت روان افراد از خود برجای می گذارد. برقراری تعامل در یک رابطه سالم، فارغ از هرگونه قضاوت شدن و به صورت صادقانه تداعی می شود.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: علائم و نشانه های رابطه بی سر انجام
حال چنانچه طرفین تصور نمایند که پیوسته رفتارها و اعمالشان مورد ارزیابی قرار گرفته و به نوعی زیر نظر هستند، نه تنها خود واقعی شان را در رابطه عاطفی به نمایش نمی گذارند، بلکه همواره در تلاش برای پنهان کردن خود می باشند. در چنین شرایطی ضمن روبرو شدن با ارزیابی های منفی و کاهش اعتماد به نفس، به تدریج احساس حقارت در فرد نمایان می گردد.
علل و عوامل تحقیر شدن در رابطه
بدون اغراق، تحقیر شدن در رابطه از جمله احساسات دردناکی محسوب می شود که فرد در طی زندگی خود تجربه می نماید. احساس حقارت یکی از خطرات و آفات های جدی در روابط عاطفی، به ویژه روابط عاشقانه تلقی می گردد. از سوی دیگر، تحقیر و توهین در روابط، علی الخصوص روابط زناشویی تبعات و آسیب های جبران ناپذیری را با خود به دنبال داشته تا جایی که حتی ممکن است تاب و توانایی ادامه دادن و پیش بردن زندگی زناشویی را از طرفین سلب نماید.
یکی از دلایلی که در بروز و دامن زدن احساس حقارت نقش بسزایی را ایفا می کند، احساس برتری نمودن یکی از طرفین رابطه نسبت به دیگری می باشد. بر این اساس، طرف دیگر همواره با توهین یا تحقیر فرد مواجه شده و قادر نخواهد بود که تعامل سالم و سازنده ای را برقرار سازد. ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که ارزیابی ها و قضاوت های نابجا و نامعقول، از جمله عوامل تاثیر گذار تحقیر شدن در رابطه محسوب می شود. شایان ذکر است که نوع شخصیت افراد نیز می تواند در این زمینه تاثیر گذار و مؤثر باشد. بر این اساس، افراد دارای شخصیت سلطه طلبی، همواره از قرار گرفتن در مواضع و جایگاه پایین تر پرهیز می نمایند.
چنانچه این دسته از افراد در چنین موقعیت هایی قرار گیرند، در وجود خود احساس حقارت بالایی را تجربه می کنند. همچنین تعامل برقرار کردن فرد با افراد دارای جایگاه و اعتبار تحصیلی، اجتماعی و اقتصادی بالاتر، می تواند زمینه های مناسب برای تحقیر شدن در رابطه را فراهم آورد. بر همین اساس، مناسب است که فرد به منظور جلوگیری از بروز تعارضات و مشکلات و قبل از وارد شدن به یک رابطه جدی، جهت ارزیابی دقیق تر شخصیت خود و طرف مقابل، مراجعه به یک روانشناس متخصص را در دستور کار قرار دهد.
تبعات و پیامدهای تحقیر شدن در رابطه
یکی از تبعات بسیار نامطلوب تحقیر شدن در رابطه، شکل گرفتن احساس قربانی شدن در وجود فرد می باشد. در این حالت، علاوه بر از دست دادن اعتماد به نفس و جریحه دار شدن غرور فرد، خود را در نقش یک قربانی در رابطه تجسم می نماید. ادامه این روند به تدریج بستر مناسب ابتلای فرد به مشکلات روحی و روانی نظیر افسردگی را مهیا می سازد.
از دیگر تبعات بارز تحقیر شدن در رابطه، فرار را به قرار ترجیح دادن و اجتناب نمودن از گفتگو و رویارویی با طرف مقابل می باشد. در این شرایط غالباً فرد از قرار گرفتن در موقعیت هایی که منتهی به مکالمه خصوصی شود، اجتناب و دوری می کند. تغییر رفتار با طرف مقابل، خودداری کردن از صحبت کردن در مورد تصمیمات مهم و ختم شدن هر تعامل و مکالمه به بحث و جدل، از دیگر آثار نامطلوب تحقیر شدن در رابطه قلمداد می گردد.
راهکارهای جلوگیری از تحقیر شدن در رابطه
به طور کلی، تحقیر شدن در رابطه تاثیر بسزایی در کل رابطه از خود برجای می گذارد. بر همین اساس، عدم اقدام برای برطرف نمودن احساسات منفی، رابطه عاطفی را با صدمات و آسیب های بیشتری همراه می سازد.
یکی از راهکارهای مناسب در این زمینه نهراسیدن از ابراز نمودن احساسات خود می باشد. بسیاری از مشکلات و معضلاتی که در یک رابطه عاطفی ظاهر می شود از ابراز نکردن و پنهان نمودن احساسات افراد ناشی می شود. مرور کردن هر از چندگاه رابطه، از دیگر راهکارهای مناسب برای جلوگیری از تحقیر شدن در رابطه محسوب می شود. بر این اساس و به منظور برخورداری از یک رابطه رو به پیشرفت، پرداختن و مرور مسائلی که برای فرد آزار دهنده است، بسیار تاثیر گذار و مؤثر می باشد.
از دیگر راهکارهای تاثیر گذار غلبه بر تحقیر شدن در رابطه می توان به بررسی وضعیت روانی خود، افزایش اعتماد به نفس، تغییر دادن احساسات خود نسبت به گذشته و مراجعه به یک روانشناس متخصص، اشاره نمود.
