از نظر روانشناسی دروغ تحریف آگاهانه واقعیت، بیان مطلبی است که مطابق با واقعیت و حقیقت نیست. دروغگو یعنی شخصی که به قصد گول زدن دیگران خلاف واقعه ای را بیان کند. دروغگویی کودکان یکی از دغدغه های والدین هست که در ادامه به آن می پردازیم.
دروغگویی کودکان تا دو سالگی
یکی از نکات مهم تربیتی، جلوگیری از دروغگویی کودکان است. این مسئله در اغلب خانواده ها مطرح است. بسیاری از کودکان خردسال و آنهایی که در مرز 2 سالگی هستند گاهی بین تخیل و واقعیت فرقی نمی گذارند و حرفی می زنند که به نظر ما دروغ است. اما باید بدانیم که در دو سال اول زندگی خبرهای دروغ مربوط می شود به عدم درک و مهارت کودک در پی بردن و فهمیدن صحبت ها.
دروغگویی کودکان تا چهار-پنج سالگی
طبق تجربه روانشناسان، تا چهار، پنج سالگی نیز دروغگویی کودکان اغلب جنبه تخیلی دارد و کودک به شرح زندگی و تصورات خلاقه ولی خام و غیر دقیق کودکانه و خیالی خود می پردازد و شرح این تصورات به معنی دروغگویی نیست. بلکه کودک فقط می خواهد تصورات خیالی خود را که فکر می کند وجود دارند یا از آنها لذت می برد با دیگران در میان بگذارد. اما از سن 4 سالگی به بعد بر اثر دخالت های عوامل محیطی و تربیت نادرست، دروغ و دروغگویی در کودک شکل می گیرد و گاه آنقدر شدید می شود که به صورت مرضی، جزئی از بی بند و باری نوجوانی را تشکیل می دهد.
دروغگویی کودکان نشانه چیست؟
هر سیل ناگهانی دروغ یا افزایش هیجانی در دروغگویی نشان دهنده آن است که چیزی در زندگی کودک اتفاق افتاده است. چیزی که او را به خطر می اندازد و امنیت او را تهدید می نماید. تالوار (2007) می گوید: «دروغ یک نشانه است، نشانه ای از مشکل بزرگی که در پشت آن است و کودک برای حفظ امنیت در خود از این راهبرد استفاده می کند.»
آثار و نشانه های دروغگویی کودکان
دروغگویی کودکان تغییراتی را در بدن بوجود می آورد که میتوان به افزایش تعداد ضربان قلب، افزایش تنفس، رنگ پریدگی، خشک شدن دهان بطوری که زبان به زحمت در دهان حرکت کند. گاهی لکنت زبان، بیهوده گویی بدین معنی که حرف های بی سر و ته می زند و از این شاخه به آن شاخه می پرد. ناتوانی در کنترل اعضا بدن، نگاه های حیرت آور، پیدایش آثار شرم در چهره، طفره رفتن، پافشاری کردن، چانه زنی، تغییر دادن اظهارات اشاره کرد.
هدف از دروغگویی کودکان چیست؟
- ترس از تنبیه
- تقلید از والدین
- نحوه بیان و تقلید والدین
- احساس تحت فشار بودن
- آزمودن والدین توسط کودک
- تشویق نادرست والدین
- حفظ احساسات دوستی
- در نظر گرفتن مصلحت
- لو ندادن
- جلب توجه
- رهایی از سرزنش
- حسادت و رقابت
- آرزو و امید
- به بازی گرفتن
- ناراحت کردن و کینه جویی
- خودنمایی
- کسب منافع
- تفکر پیش عملیاتی
- عادت و تربیت غلط
دروغگویی کودکان در چه کسانی بیشتر دیده می شود؟
کودکانی که به صورت افراطی خواستار جلب توجه و محبت اند. کودکانی که شجاعت لازم و کافی را ندارند و ترسو هستند. کودکانی که تکلیف بسیار دشواری بر آنها تحمیل شده و قدرت تحمل آن را ندارند. کودکانی که قدرت نیاز در آنها نیرومند و دستیابی به هدف برایشان دشوار است. کودکانی که ضعیف، عصبی و یا هیجانی هستند. کودکانی که ایمانشان ضعیف است و فشار و اعمال قدرت شما بر آنها زیاد می باشد. کودکانی که دوران کودکی توأم با محرومیت و نابسامانی بسیار داشته اند و محبت کافی ندیده اند و بالاخره آنهایی که از تربیت کافی و لازم برخوردار نیستند.
