سلامت روانی و جنسی دو عنصر به هم مرتبط و کاملاً وابسته به یکدیگر هستند که اثر هریک بر دیگری آشکار است. بسیاری اوقات دلیل مشکلات ما در رابطه جنسی به اختلالات روانی ما بازمی‌گردد. در حقیقت باید به این نکته آگاه باشیم که برقراری رابطه جنسی یک امر تماماً غریزی نیست؛ بدین ترتیب این باور که برای برقراری یک رابطه جنسی سالم و رضایت‌بخش به آموزش نیازی نیست و یا آنکه برای رفع مشکلات در این زمینه احتیاجی به مراجعه به متخصصان وجود ندارد، به‌کلی غلط است.
بالعکس، برقراری رابطه عاطفی و مخصوصاً رابطه جنسی یک فرآیند سخت و حساس است و بسیاری از عوامل و مخصوصاً مشکلات روانی می‌توانند آن را تحت تأثیر قرار دهند. از همین رو در بسیاری اوقات ما به کمک گرفتن از یک روان‌درمانگر جنسی یا همان سکس تراپیست نیازمند هستیم. در این مقاله قصد داریم تا با بررسی ارتباط سلامت روانی و جنسی با یکدیگر، اطلاعات نسبتاً جامعی را در زمینه سکس‌تراپی در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید!
آیا کیفیت رابطه جنسی به سلامت روان ما مرتبط است؟
کیفیت رابطه جنسی به چند عامل مختلف وابسته است که سلامت روان یک عامل مهم و کلیدی در میان این عوامل است. در واقع ممکن است کیفیت رابطه جنسی ما تحت تأثیر عوامل جسمانی، عاطفی، موقعیتی و البته روانشناختی باشد. از همین رو مهم است بدانیم کدام دسته از مشکلات به سلامت روانی ما و در نتیجه به حوزه سکس‌تراپی مرتبط می‌شود. برای مثال بسیاری از بیماری‌های ناحیه تناسلی مردان و زنان نظیر بیماری‌های مقاربتی و سایر مشکلات فیزیکی مرتبط با سکس در حوزه سکس‌تراپی قرار ندارد.
در مقابل مشکلاتی نظیر مشکل در ارگاسم، مشکلات مرتبط با نعوظ و انزال، احساسات منفی حین یا پس از سکس نظیر احساس گناه یا ترس، عدم تمایل به همسر برای رابطه جنسی سالم، برخی از دردهای واژنی در موقع دخول و… به حوزه سکس‌تراپی مربوط‌اند و برای رفع آن‌ها می‌بایست به سکس‌تراپیست مراجعه کنید.
می‌توان گفت بخش وسیعی از مشکلات حوزه سکس به مشکلات روانی مرتبط می‌شود و از همین جهت بسیار مفید است حتی افرادی که در زمان حال با مشکل حادی در رابطه خود مواجه نیستند، از آموزش‌های یک پزشک مجرب در این تخصص بهره ببرند تا کیفیت رابطه آن‌ها افزایش یابد و از سوی دیگر از مشکلات آتی نیز جلوگیری شود. در بخش بعدی تمامی موارد مرتبط با زمینه سکس‌تراپی را بررسی خواهیم کرد.
چه زمانی اختلالات جنسی ما به مسائل روانی ربط دارد؟
همان‌طور که بررسی کردیم، سلامت روانی و جنسی ارتباط متقابلی با یکدیگر دارند و از همین رو می‌بایست به تقاطع مهمی که میان آن‌هاست آگاه باشیم. در این قسمت انواع مشکلاتی که در این تقاطع قرار می‌گیرند و هم به حوزه جنسی و هم روانی تعلق دارند را بررسی می‌کنیم.
اگر شما با هریک از این مشکلات مواجه بودید، لازم است به یک متخصص روان‌درمانی جنسی مراجعه کنید تا پروسه درمانی شما آغاز شود. برخی از این مشکلات تنها مختص زنان یا مردان بوده و برخی دیگر میان آن‌ها مشترک است که دسته اخیر را در قسمت آخر این بخش، یعنی اختلالات جنسی مشترک بیان خواهیم کرد.
سکس‌تراپی چیست؟
گفتیم سکس‌تراپی در تقاطع سلامت روانی و جنسی قرار می‌گیرد و تلاش می‌کند بیماری‌های این زمینه را درمان کند. سکس‌تراپیست‌ها با کمک روش‌های متنوع روان‌پزشکی و روان‌شناسی، از دارودرمانی گرفته تا انواع روش‌های روان‌درمانی به درمان شما خواهند پرداخت.
شما می‌توانید به تنهایی و یا به همراهی شریک جنسی خود به سکس‌تراپیست مراجعه کنید و محدودیتی در این زمینه وجود نخواهد داشت. به شما پیشنهاد می‌دهیم اگر به هر یک از مشکلاتی که در بخش قبل اشاره شد دچار هستید، حتماً به یک درمانگر حاذق مراجعه کنید؛ چراکه گذشت زمان باعث پیچیده‌تر شدن اختلالات می‌شود و درمان آن‌ها را سخت‌تر می‌کند.
اختلالات جنسی زنان
به طور کلی می‌توان مهم‌ترین اختلالات جنسی زنانه را بدین شکل دسته‌بندی کرد:
۱. اختلال ارگاسم: این اختلال هم ممکن است به سبب مشکلات جسمی رخ دهد و هم مشکلات روانی. مشکلات روانی که می‌توانند منجر به اختلال ارگاسم در زنان شوند می‌توان به اضطراب، افسردگی، تروما یا فوبیای رابطه جنسی و… اشاره کرد و باید به درمان اختلالات جنسی بپردازید.
۲. درد هنگام رابطه: این معضل ممکن است به دلایل بسیار متنوعی رخ دهد. یکی از رایج‌ترین دلایل درد هنگام رابطه به فعل و انفعلات بدن در هنگام بروز یائسگی مرتبط است و می‌توان آن را با کمک دارو کنترل کرد. اما درد واژن ممکن است به دلایل دیگری نیز رخ دهد که از جمله آن‌ها می‌توان به تجربه‌های دردناک در گذشته نظیر زایمان، فوبیا یا ترومای رابطه جنسی و… اشاره کرد که بیماری واژینیسموس نیز در همین دسته قرار می‌گیرد. درمان این دسته از دردها نیاز به روان‌درمانی دارد.
۳. از دست دادن میل جنسی: این معضل نیز همانند دو مشکل قبلی می‌تواند ریشه جسمی یا روحی داشته باشد. افسردگی، اعتیاد به الکل، فوبیا یا تروما، عدم تمایل به شریک جنسی، اختلالات هورمونی و بسیاری عوامل دیگر می‌توانند به بی‌میلی مفرط زنان منجر شوند که این مورد نیز با کمک متخصصان قابل‌درمان خواهد بود.
اختلالات جنسی مردان
۱. اختلال نعوظ: این اختلال ممکن است به شکل ناتوانی آقایان در ایجاد نعوظ و یا حفظ حالت نعوظ رخ دهد. از آنجایی که این اختلال در ایجاد رضایت جنسی در یک رابطه اثر بسیار مخربی دارد، بهتر است افراد دچار آن در شروع فرآیند درمان خود تعلل نکنند.
۲. مشکل انزال: مشکل انزال شکل‌های گوناگونی دارد که می‌توان به زودانزالی، دیرانزالی و انزال معکوس اشاره کرد. این مشکلات در میان آقایان بسیار رایج‌اند و درمان‌های متنوع و موثری نیز برای آن‌ها وجود دارد.
۳. از دست دادن میل جنسی: همچون خانم‌ها، آقایان نیز ممکن است به چنین مشکلی دچار شوند که این مشکل تفاوت‌هایی با مشکل در نعوظ دارد. بی‌میلی جنسی آقایان ممکن است به دلیل کاهش تستسترون، افسردگی یا اختلال اضطراب حاد و بسیاری دلایل دیگر رخ دهد.
اختلالات جنسی مشترک
به طور کلی می‌توان این دسته از اختلالات را در سه دسته مشکلات مربوط به روابط عاطفی، انحرافات جنسی و همچنین کنترل‌ناپذیری احساسات جنسی دسته‌بندی کرد.
۱. مشکلات مربوط به روابط عاطفی: در این دسته می‌توان مشکلاتی همچون کمبود علاقه طرفین به رابطه با یکدیگر، اعتماد به نفس کم در رابطه جنسی، وجود احساس ناامیدی درباره سکس، عدم تفاهم طرفین در خصوص رابطه جنسی، بروز احساس ملال، احساس نادیده گرفته شدن و… اشاره کرد. شما می‌توانید برای رفع چنین مشکلاتی به مشاور زوج و یا زوج درمانی نیز مراجعه کنید.
۲. کنترل‌ناپذیری احساسات جنسی: در این دسته نیز می‌توان به مشکلاتی نظیر افکار جنسی آزاردهنده، ناتوانی در کنترل افکار جنسی، ناتوانی در کنترل رفتار جنسی و همچنین میل جنسی بیش از اندازه و کنترل‌ناپذیر اشاره کرد. مراجعه به سکس‌تراپیست می‌تواند برای این دسته مفید باشد.
۳. انحرافات جنسی: در این دسته نیز می‌توان مشکلاتی همچون تمایل به اشیای غیرانسانی، تمایل به رنج یا تحقیر خود یا شریک زندگی خود، پدوفیلیا، رابطه با افراد بدون رضایت آن‌ها، فتیش‌های جنسی ناخواسته و کنترل‌ناپذیر و بسیاری موارد دیگر را یافت. تمامی این مشکلات با کمک متخصصان قابل‌رفع است و از همین رو اگر از چنین مشکلاتی رنج می‌برید به شما پیشنهاد می‌کنیم بدون خجالت یا شرمندگی این موضوع را با پزشک خود به اشتراک بگذارید و در صدد درمان آن برآیید.
