صدا بیزاری یا میسوفونیا، نوعی اختلال روانی می باشد که فرد مبتلا واکنش فیزیولوژیکی یا احساسی غالباً شدید از خود بروز می دهد. اگرچه در بسیاری مواقع این صداها برای مردم عادی چندان ناخوشایند و آزار دهنده به نظر نمی رسد، اما همین صدا برای فرد مبتلا به اختلال صدا بیزاری با واکنشی بسیار شدید و عصبی همراه می باشد. در این زمینه باید خاطر نشان نمود که عده ای از افراد به محض شنیدن کوچک ترین صداها در محیط پیرامون خود، به صورت ناخودآگاه عصبانیت و پرخاشگری نشان می دهند.
بر اساس یافته های دانشمندان، دلیل اصلی و مهم بروز عصبانیت شدید در این دسته از افراد، نشأت گرفته از تفاوت در عملکرد، کارکرد و ساختار مغز آنها می باشد. بر این اساس، صداهایی نظیر وزوز کردن دیگران، روی میز زدن، هورت کشیدن، صاف کردن گلو، شکستن تخمه، جویدن و نوشیدن، زمینه مناسب برای عصبانیت و کلافگی افراد مبتلا به اختلال صدا بیزاری را فراهم می آورد.
از سوی دیگر، این اختلال می تواند زندگی اجتماعی و فردی شخص را به شدت تحت شعاع خود قرار دهد. همچنین نوع صداهای ناخوشایند و آزار دهنده از شخصی به شخص دیگر با تفاوت هایی زیادی برخوردار می باشد. زمانی که فرد در وضعیت، شرایط و تحت تاثیر صدا یا صداهای خاصی که نسبت به آن حس تنفر و انزجار داشته قرار می گیرد، واکنش های فیزیکی، افکار و احساسات منفی سرتاسر وجود شخص مبتلا را احاطه می کند. بر همین اساس، این صداها سبب بروز احساس اضطراب، کلافگی، تنفر و عصبانیت فرد دارای اختلال صدا بیزاری می شود. ناگفته نماند که عنوان میسوفونیا در مفهوم تنفر از یک صدای خاص و ویژه تعبیر و تفسیر می گردد.
نشانه ها و علائم اختلال صدا بیزاری
گفتنی است که اختلال صدا بیزاری همانند سایر اختلالات روانی با علائم و نشانه های مختص به خود بروز پیدا می کند. بر این اساس، این نشانه ها می تواند متناسب با نوع واکنش های فرد مبتلا متفاوت باشد. غالباً علائمی نظیر نفرت، فرار کردن، ناراحتی و عصبانیت توام با واکنش های خفیف فرد دارای اختلال صدا بیزاری یا میسوفونیا به شمار می رود. در سوی مقابل، مبتلایان به این اختلال در برخی مواقع و به محض شنیدن و احساس نمودن صداهای آزار دهنده و ناخوشایند، واکنش های بسیار جدی و شدیدی از خود بروز می دهند.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین آیا شنونده خوبی هستم؟
پریشانی، ترس، وحشت، نفرت دائمی، خشم و عصبانیت شدید، از مهم ترین نشانه های آن محسوب می شوند. ناگفته نماند که اختلال صدا بیزاری در روند زندگی عادی و نرمال فرد مشکلات عدیده و متعددی را ایجاد می سازد. استرس، اضطراب، تنش و ترس، بروز حالت ها و احساسات غیر معمولی، از جمله این معضلات می باشند. مضاف بر این، جویدن ناخن و تکان دادن مداوم دست و پا، در ایجاد حس ناخوشایند و تحریک افراد مبتلا به میسوفونیا تاثیر بسزایی از خود برجای می گذارد.
علت بروز حساسیت به صدا
اگرچه اختلال صدا بیزاری از حدود سال 2000 مورد شناسایی قرار گرفته است، اما هنوز معیار، ملاک و علل خاصی برای آن پیدا نشده است. بر همین اساس، تحقیقات و بررسی ها همچنان در رابطه با شیوع و علت بروز میسوفونیا ادامه دارد. لازم به ذکر است که نتایج برخی تحقیقات انجام شده، عوامل ژنتیکی و صداهای دهانی را در بروز این اختلال مؤثر و تاثیرگذار دانسته است. با این وجود، تا به الان، دلیل اصلی و مهم اختلال حساسیت به صدا به عنوان یک علامت سوال بزرگ برای بسیاری از محققان و متخصصان این حوزه باقی مانده است.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان آرامش
مضاف بر این، مشکلات روانشناسی و عصبی نیز می تواند در شکل گیری این اختلال مؤثر باشد، اگرچه دلایل قطعی و روشنی برای آن وجود ندارد. از سوی دیگر، برخی از محققان و متخصصان معتقدند که دریافت برخی از صداها مانند تایپ کردن، خروپف و جویدن، در مغز فرد مبتلا به اختلال صدا بیزاری، قابلیت پردازش و ارزیابی درست و اصولی صدای مربوطه را امکان پذیر نمی سازد. در ضمن، سن شروع این اختلال هم مشخص نبوده و دختران در مقایسه با پسران، بیشتر به اختلال میسوفونیا مبتلا می شوند.
راهکارهای درمان اختلال صدا بیزاری
به طور کلی، برای درمان اختلال صدا بیزاری تلفیقی از درمان های مختلف در دستور کار متخصصان قرار می گیرد. بر این اساس، روان درمانی و صدا درمانی، از روش های مثمر ثمر و مفید در این زمینه به شمار می آیند. در روش روان درمانی علاوه بر شناسایی صداهای حساسیت زا و فراگیری و آموزش شیوه های مقابله، متخصصان درصدد مدیریت و کنترل این اختلال در فرد مبتلا بر می آیند.
بر اساس آمار و ارقام موجود، استفاده از هدفون و شنیدن صداهایی مانند صدای طبیعت، رودخانه و باران، در کاهش علائم اختلال صدا بیزاری و افزایش آرامش فرد، بسیار تاثیرگذار و مؤثر می باشند. صحبت درمانی، تغییر سبک زندگی، مدیریت و کنترل استرس، خواب کافی و ورزش مستمر و پیاپی نیز در درمان اختلال میسوفونیا تاثیر بسزایی از خود برجای می گذارند.
همچنین استفاده از دوره درمانی TRT یا دوره بازآموزی وزوز گوش به منظور افزایش آستانه تحمل و کنار آمدن بهتر افراد مبتلا به میسوفونیا با صداهای مزاحم، کمک شایانی می نماید. ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که استفاده از خدمات و حمایت های یک روانشناس و مشاور خوب برای معرفی روش کارآمد و کاربردی برای درمان اختلال صدا بیزاری، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد.
