پیشرفت های فناوری و تغییرات محیطی و خانوادگی و مدرنیته شدن باعث شده خانواده ها بیش از پیش در تربیت فرزندشان با مشکلاتی مواجه شوند. مشکلاتی چون بلوغ زودرس نوجوانان، مشکلات روانی نوجوانان و جوانان و اختلالات رفتاری، والدین را هر روز بیشتر از دیروز درمانده کرده است. به طوری که بسیاری از خانواده ها برای حل مشکلات خود به مشاوران و روانشناسان روی آورده و از حل کردن آن عاجز شده اند.
اما مشکلات روانی نوجوانان چیست و چگونه ایجاد می شود؟
بسیاری از نوجوانان با رسیدن سن بلوغشان طبعا تغییرات خلقی و رفتاری خاصی را تجربه خواهندکرد. اگر این تغییرات به درستی کنترل و مدیریت نشود و نوجوان نتواند با آرامش این مرحله را طی کند قطعا این تغییرات تبدیل به اختلالات روانی خواهد شد. اختلال روانی، اختلالات هیجانی، فرهنگی و تحصیلی و اجتماعی از این دسته هستند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: چالش های دوران نوجوانی
علت مشکلات روانی نوجوانان به چند دسته تقسیم می شود
اختلالات رفتاری
یکی از زیر شاخه های مشکلات روانی نوجوانان، اختلالات رفتاری و فردی است. نوجوان اگر در این سن به درستی کنترل نشود دست به کارهایی می زند که تا یک عمر مجبور است تاوان این اشتباهاتش را بدهد. نمونه ای از اختلالات رفتاری نوجوانان عبارت است از:
- افسردگی
- اختلالات شخصیتی
- پرخاشگری
- دزدی
- دروغ گویی
- روابط جنسی نا مشروع
- زورگویی
- آزار دیگران در خانه یا مدرسه
- کتک زدن دیگران
- استفاده از کلمات نامناسب در جمع
- توهین و فحش
در نوجوانان کنترل نشده موج می زند. چه بسیار نوجوانانی که هر روز در دبیرستان و مکان های مختلف شاهد رفتارهای زشت آن ها هستیم. بدون اینکه نسبت به آن هاه برخوردی شود یا از طرف والدین بر روی آن ها کنترلی وجود داشته باشد. به طوری که طبق آمارهای جدید نشان می دهد حدود 30 درصد از نوجوانان ایرانی به مصرف سیگار و قلیان و مواد مخدر روی آورده اند. آماری که هر روز بر تعداد آنها افزوده می شود و برای یک جامعه فرهنگی و اسلامی فاجعه است. باید هر چه زودتر تمهیداتی بیاندیشند تا بتوانند آن ها را کنترل کنند.
اختلالات یادگیری
از جمله مواردی که با مشکلات روانی نوجوانی در ارتباط است اختلال در یادگیری است. این یادگیری ممکن است مربوط با یادگیری مهارت باشد و یا درسی باشد. در این دوران به دلیل عدم تمرکز نوجوان ذهن او صرف فکر کردن به مسائل دیگر شده و دیگر نمی تواند بر روی چیزهای دیگر تمرکز داشته باشد. به همین دلیل رفته رفته از قدرت مغز کاسته شده و باعث ایجاد مشکلات تحصیلی می شود.
زمانی که تخیل نوجوان قوی می شود دیگر در دنیای واقعی زندگی نمی کند. نمی تواند درست صحبت کند و جملات را حفظ کند و چیزی بیاموزد. این مشکل در آینده تحصیلی او نیز نقش بسیار مهمی دارد. بهتر است در این دوران مهم او را بیشتر به درس خواندن و رقابت با هم سن و سالانش ترغیب کنید و مشکلات درسی او را کنترل کرده و مدام از فعالیتش درمدرسه از مدیران و معلمان او سوال کنید.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: رفتار صحیح با نوجوانان
اختلالات اجتماعی و فرهنگی
یکی دیگر از تاثیرات مشکلات روانی نوجوانان اختلالات اجتماعی و نوع برخورد او در اجتماع است. در دوران نوجوانی، نوجوانان به دو گروه تقسیم می شوند. کسانی که تنهایی را به اجتماعی بودن ترجیح می دهند و کسانی که حضور بیشتری در اجتماع دارند.
دسته ای که انزوا طلب هستند متاسفانه در برقراری روابط با دیگران ناتوان شده اند و نمی توانند خود را با شرایط اجتماع سازگار کنند. این افراد برای حضورشان در اجتماع به دیگران وابسته هستند و نمی توانند فعالیت های گروهی انجام دهند و بیشتر ترجیح می دهند فعالیت ها و پروژه های خود را به صورت تکی انجام دهند که این موضوع از بسیاری جهات مشکل بزرگی به حساب می آید. حدالامکان این نوجوان باید در فعالیت های اجتماعی مدرسه و درگروه های هم سن و سال بیشتر مشارکت داشته باشد تا در آینده بتواند نحوه زندگی کردن را بیاموزد.
اختلالات شخصیتی
از جمله مشکلات روانی نوجوانان اختلالات شخصیتی است که با افکار و نحوه ارتباط او با دیگران مربوط است. اضطراب و افسردگی های شدید جزء این دسته به حساب می آیند. یکی از این بیماری ها که به اختلالات شخصیتی مربوط می شود بیماری سیکوز است. دراین بیماری نوجوان به طورکامل با دیگران قطع ارتباط کرده و در دنیایی که خود متصورشده زندگی می کند. این فرد به محض دیدن دیگران حالت دفاعی به خود میگیرد وهمه مردم جهان را دشمن خود می داند. این نوع بیماری نیاز به درمان فوری دارد و باید آن را جدی گرفت. بهتر است با دیدن این حالات هر چه سریع تر به روان شناسان و مشاوران روانی مراجعه کنید و مشکلات خود را با آن ها درمیان بگذارید.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: رفتار مادر با دختر نوجوان
اختلالات جسمی و بیماری
از دیگر مشکلات روانی نوجوانان می توان به اختلالات جسمی اشاره کرد.این دوران سرشار از تنش ها و هیجانات و اضطراب است. متاسفانه هیجانات و ترس در بعضی نوجوانان به حدی پر رنگ می شود که سیستم ایمنی بدن را تحت کنترل خود قرار می دهد. اضطراب و دلهره مداوم باعث ضعف دستگاه های ایمنی شده و عدم توجه به مسائل تغذیه ای و بهداشتی باعث ایجاد بیماری های زیادی در نوجوان خواهد شد. چه بسیار بیماری هایی که در دوران نوجوانی سرباز می کنند و گاهی متاسفانه شاهد هستیم که هیچگاه بهبود نمی یابد.
توصیه
تمانم این مشکلات و اختلالات روحی و جسمی نوجوانان ناشی از کم توجهی و عدم کنترل والدین است. بهتر است ریشه این مشکلات را شناسایی کرده و حدالامکان محیط آرامی را در اختیار نوجوانتان قرار ندهیم. تنش و هیجانات خانوادگی واختلافات زن و شوهری را کم کنیم و به آرامش او فکر کنیم. به والدین عزیز توصیه می کنیم که حتما در این دوران فرزندشان را با یک مشاوره خبره و یا متخصص روانپزشک اشنا کنند تا کمی با او صحبت کند. او می تواند وضعیت فرزند شما را تشخیص دهد و قبل از اتفاق خاصی او را درمان کند. شما هر چقدر هم که مطالعه کنید باز هم درباره موضوعاتی تجربه ندارید و نمی دانید چه عکس العملی را در مقابل او انجام دهید.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: روش های انگیزه مند کردن نوجوانان
گردآوری: معصومه راهی