نقاشی کردن، نوعی سرگرمی و تفریح بسیار مفید برای کودکان می باشد که عده ای از کودکان به آن علاقه مندند و از آن لذت می برند.نقاشی کودک، نشانه دانش و بینش او در مورد دنیای پیرامون خود می باشد. نقاشی کردن مانند تکلم، نوعی اظهار بیان و عکس العمل کودک است همان طوری که کودک کلماتی را بیان می کند و موضوعی را می فهماند، نقاشی کردن نیز زبان و بیان کودک است. در بعضی از مواقع ممکن است کودک مشکل کلامی داشته باشد و نتواند هیجان درونی خود را بیان کند، بنابراین نقاشی وسیله ای است که فرد متخصص می تواند رابطه ساده، سریع و دقیقی با کودک برقرار کند و با تفسیر چگونگی نقاشی او، به آرامش یا برعکس به انگیزه ها و آشفتگی های درونی کودک پی ببرد.
گرچه رفتار و اعمال کودکان در دوران کودکی اغلب متغیر، نامنظم و بوالهوسانه است، ولی کودکی که شروع به نقاشی می نماید، نظم و ترتیب و قواعدی را هنگام نقاشی دنبال و پیروی می کند. پدر و مادر هیچگاه نباید مانع نقاشی کردن کودک شوند، بلکه باید او را به این کار تشویق و ترغیب کنند و محلی را برای نقاشی کردن او در خانه مشخص نمایند که کودک، لوازم منزل و در و دیوار را رنگی نکند و رنگ هایی که قابل شست وشو با آب هستند برای او خریداری کنند تا بتوانند لباس های رنگی شده کودک را بشویند. برای نقاشی کردن کودک وسایل و لوازم گران قیمت لازم نیست، رنگ روغن و یک عدد قلم مو و کاغذ بزرگ کافی است. بعضی از کودکان حتی می توانند روی کاغذ روزنامه هم نقاشی کنند.
لوکه در مطالعات معروف خود درباره نقاشی کودکان، مراحلی را پیشنهاد می کند و تفسیرهایی به دست می دهد که امروزه همچنان معتبر است. پیش از او، محققان دو عقیده متضاد داشتند، گروهی بر این باور بودند که نخستین نقاشی کودک بر اساس واقع گرایی است. زیرا سرمشق کودک، الگوهای واقعی است و نقاشی تخیلی، بعدها پدید می آید. گروهی دیگر، برعکس، بر جنبه تخیلی نقاشی مقدماتی تأکید می کردند.
لوکه با بیان نظریات خود به این مشاجرات پایان داد. او نشان داد که نقاشی کودک تا حدود سن 9-8 سالگی، تنها در نیت واقع گراست. کودک در آغاز نقاشی آنچه را که از کسی یا چیزی می داند می کشد و در مراحل بعدی است که آنچه را که می بیند، ترسیم می کند. این نکته بسیار اساسی است، زیرا همین امر درباره تصویر ذهنی نیز صادق است.
واقع گرایی در نقاشی کودکان
واقع گرایی در نقاشی مراحل مختلفی دارد؛
واقع گرایی تصادفی
واقع گرایی تصادفی یعنی کودک ضمن خط خطی کردن ها، شکلی را می یابد که با واقعیت تطبیق می کند.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست سنجش هوش کودک
واقع گرایی ناقص
واقع گرایی ناقص مرحله ای است که کودک نمی تواند هنوز عناصر گوناگون یک تصویر را با یکدیگر در یک مجموعه هماهنگ قرار دهد، بنابراین، آنها را کنار یکدیگر می چیند. برای مثال کلاه را بالاتر از سر آدم قرار می دهد. کشیدن آدمک یکی از الگوهایی است که بیش از سایر الگوها در این دوره به چشم می خورد. آدمک کله گنده، که تنها سری است بی تن با زائده های باریکی به جای دست و پا، متعلق به این دوره است.
واقع گرایی فکری
در این مرحله اشکالات پیشین دیده نمی شود، ولی نقاشی کودک برگردان ویژگی های مفهوم است و در آن قواعد مناظر دیداری مراعات نمی شود. برای مثال در چهره نیمرخ انسان دو چشم می گذارد زیرا انسان دو چشم دارد. واقع گرایی دیداری؛ در 9-8 سالگی جانشین مرحله قبل می شود. این مرحله دو ویژگی دارد:
- اول آنکه کودک آنچه را که از یک دیدگاه ویژه دیده می شود، ترسیم می کند یعنی وقتی نیمرخ می کشد فقط جاهایی را که می بیند می کشد.
- دوم آنکه موقعیت و محل اشیا را طبق یک طرح کلی می کشد و فاصله ها را رعایت می کند.
لوکه نقاشی را نوعی بازی می داند و در حقیقت گاهی آماده سازی است برای برقراری الگوهای درونی و بیرونی کودک که به تصویر کشیده می شود. از نقاشی و در کل هنرهای تجسمی به عنوان ابزاری برای برون فکنی، تخلیه هیجانی، ارائه افکار و نشان دان احساسات، تعارضات و تمایلات درونی استفاده می شود. در واقع با ابزاری چون نقاشی، کودک همه مسائل زندگی خود را به تجربه در آورده، خود می آزماید و خویشتن را بنا می کند.
