بسیاری از والدین که برای حفظ زندگی مشترکشان همه راه ها را رفته اند و هر کاری که می توانسته اند کرده اند، اما به نتیجه نرسیده اند. در نتیجه تصمیم به طلاق و جدایی می گیرند. در این وضعیت نگاهی به فرزند یا فرزندان خود می کنند و از خود می پرسند: ماندن در یک خانواده متلاطم و یا با سطح عاطفه پایین برای فرزندم آسیب بیشتری به همراه دارد یا طلاق؟ کودک طلاق بودن برای فرزندم بهتر است یا داشتن زندگی آرام و بدون تنش؟
تأثیر جدایی و طلاق بر کودک طلاق
واقعیت این است که طلاق در هر صورت برای کودک آسیب رسان است. تجربه جلسات مشاوره طلاق خارج از کشور نشان می دهد که کودکان اگر قبل از سه سالگی شاهد طلاق والدینشان باشند آسیب کمتری می بینند. در صورتی که کودک طلاق زندگی منظم و سازگارتری داشته باشند، حس نامطلوب کمتری خواهند داشت. اما از سنی که کودک به درک و شناخت بیشتری از محیط می رسد، در هر سنی که باشد – کودکی یا نوجوانی – آسیب خواهد دید.
مشاوران و روانشناسان معتقدند بسته به میزان تاب آوری یا قدرت تحمل کودک طلاق – که امری ذاتی است – این آسیب می تواند کم یا زیاد باشد. میزان قدرت و تحمل روحی و روانی کودک می تواند میزان سازگاری کودک با شرایط جدید را مشخص کند. اما باید توجه داشت که گاه این بحران می تواند تا حد یک تروما – آسیب پس از سانحه – برای کودکان و نوجوانان آسیب زا باشد.
با فرض این مشکلات این سوال ممکن است مطرح شود که خب شاید طلاق بهترین راه نباشد. چرا که کودک طلاق بودن، خود آسیب های متعددی به دنبال دارد. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که هیچ روانشناسی تداوم حضور در فضای یک خانواده استرس آور و تلخ را نیز توصیه نمی کند. مشاوران خانواده معتقدند آسیب چنین خانواده هایی برای روان کودک اگر بیشتر از طلاق نباشد، کمتر نیست.
در چه زمان هایی آسیب طلاق بر کودک طلاق بیشتر است؟
در خصوص طلاق والدین دو نکته از اهمیت ویژه ای برخوردار است. و والدین باید بدانند که با عدم رعایت آن ها در هنگام طلاق، کودک آسیب بیشتری خواهد دید:
- دوره هایی از رشد کودکان و نوجوان دوره های حساس هستند. مانند سن مدرسه رفتن. این سنین به خودی خود در دوران رشد دوران اضطراب زایی به شمار می روند و انتقال از دوره ای از رشد به دوره مهم بعدی است. بهتر است والدین تصمیم طلاق را در این دوره ها عملی نکنند.
- والدین باید تلاش کنند هر چقدر در دوره ازدواج خود نتوانسته اند به تعامل برسند، در دوره پس از طلاق به عنوان پدر و مادری که قرار است هر دو برای همیشه کنار فرزندشان بمانند، در نحوه نگهداری از وی به حداکثر تفاهم برسند.
راهکار مناسب برای کاهش آثار مخرب روانی بر کودک طلاق
اگر زن و شوهری به این نتیجه برسند که حقیقتا دروازه های تعامل و برقراری عاطفی میان آنها به بن بست واقعی رسیده است. و راه های مشاوره طلاق و درمان کارساز نیستند چند راه عمده م توان پیش روی آن ها قرار داد:
- کمک گرفتن از یک روانکاو کودک برای تشریح وضعیت برای کودک طلاق
- استفاده از متخصص و مشاور کودک برای کاهش استرس ناشی از تغییر و طلاق: تغییر همواره با اضطراب همراه است. حتی تغییر در در بزرگسالان نیز سطحی از اضطراب را در افراد ایجاد می کند. با توجه به اینکه کودک کمتر تجربه تاب آوری و سازگاری با تغییر را دارد، برای مواجهه با چنین تغییر بزرگی بایستی از متخصص کمک گرفت. از سوی دیگر عموما والدین برای تشریح چنین موضوعی به کودک احساساتی می شوند. یا ممکن است دچار سوگیری درباره طرف مقابل خود در رابطه شوند. و ذهنیت کودک را دچار سوگیری کنند.
- ایجاد شرایط روانی مناسب برای کودک پس از طلاق: یعنی اگر کودک تا قبل از طلاق خود را در فضایی پر تنش حس می کرد، حالا آرامش بیشتری را احساس کند. این نکته برای پذیرش شرایط جدید توسط کودک مهم است.
تأثیر طلاق بر دیدگاه کودک طلاق
کودک طلاق در هر سنی که باشد به صورت ناخوداگاه همه اتفاقات اطرافش را به خود نسبت می دهد. اگر والدینش بخواهند از هم جدا شوند او با خود می گوید: به خاطر بد بودن من، پدر و مادرممی خواهند از هم جدا شدند. در نتیجه می توان با روش های زیر از به وجود آمدن احساس ها و دیدگاه های منفی در کودک طلاق جلوگیری کرد:
- صحبت با کودک و اطمینان دادن های مداوم به وی که او تقصیری ندارد.
- تشریح شرایط در حد فهم کودک برای از بین نرفتن اعتماد به نفس کودک.
وظایف والدین قبل از طلاق
پیش از طلاق بایستی آگاهی والدین نسبت به شرایط پس از طلاق بالا برود. از سوی دیگر پدر و مادری که طلاق می گیرند، باید برای هر کدام از احتمالات بعد از طلاق مانند مواجه شدن با پرسش های متعدد کودکتان درباره چرایی طلاق، ازدواج مجدد یک یا هر دو والد، انزوای کودک، تنفر وی از یکی از والدین، پرخاشگری های وی، افت تحصیلی، مشکل در برخورد با همسالاناز قبل راهکاری اندیشیده شود. در این زمینه نیز والدین می توانند پرسش های خود را قبل تر با مشاورین در میان گذاشته و پاسخ های مناسب را دریافت کرده باشند. نویسنده: آزاده سهرابی
یک پیشنهاد عالی برای حل مشکل
ممکن است شما هم اکنون درگیر فرایند طلاق باشید. و با همسرتان زندگی پر از تنشی را سپری می کنید. بهتر است پیش از آن که مشکل شما بیش از حد جدی شود با یک مشاور خانواده خارج از کشور خوب مشورت کنید. اگرهم پیدا کردن مشاور خوب و رفت و آمدهای وقتگیر، اذیتتان می کند، یا نیاز فوری به مشاوره دارید، کافی است فقط تلفن خود را بردارید، و بدون نیاز به مشاوره حضوری، و تنها با یک تماس از مشاوره تلفنی متخصصان ما بهره مند شوید.
