اختلال آشفتگی جنسیتی به حالتی اطلاق می شود که فرد در هویت جنسی خود تعارض و اشکالی را حس می نماید. بر همین اساس، رفتار و اعمالی بر خلاف جنسیت بیولوژیکی خود بروز می دهد. این وضعیت در تعاملات و روابط فرد با همسالانش نمود برجسته و بارز پیدا می کند. لازم به ذکر است که بر اساس شواهد و قرائن احتمال ابتلای این دسته از افراد به اختلالات روانی نظیر اضطراب و افسردگی وجود دارد.
بر این اساس، نارضایتی و ناراحتی پیوسته فرد از ویژگی های بیولوژیکی و جنسی بدن خود و تمایل و گرایش شدید به جنسیت مخالف، در مفهوم آشفتگی جنسیتی شناخته می شود. گفتنی است که فرد دارای چنین تمایلاتی ممکن است بسیاری از خصوصیات جسمی و فیزیکی یک مرد را دارا بوده اما در واقعیت به جنسیت زن بودن گرایش شدید پیدا کند. همچنین عکس این قضیه نیز صادق می باشد. عمل جراحی، راهکار نهایی برای کمک به این دسته از افراد تلقی می گردد، اگرچه این روش با چالش هایی مانند متقاعد سازی اجتماع و سازگاری و انطباق فرد با هویت جنسی جدید همراه است.
در هر صورت، آشفتگی جنسیتی نوعی تعارض و عدم رضایت در جنسیت فیزیکی و جسمانی فرد به شمار می رود. از سوی دیگر، افراد دارای ملال جنسیتی از هویت جنسی که برای بدن آنها تعریف شده است، احساس نارضایتی شدید می کنند. به همین جهت، قرار دادن آنها در تعاریف و نقش های مورد انتظار از جنسیت آنها، می تواند زمینه های ناراحتی این دسته افراد را فراهم نماید.
انواع مختلف آشفتگی جنسیتی
به طور کلی، بروز ملال جنسیتی در دوران بزرگسالی و دوران کودکی، از انواع و اقسام آشفتگی جنسیتی به شمار می آید. به طور معمول، رفتارهای متعارض با جنسیت، در کودکان در سنین دو الی چهار سالگی بروز پیدا می کند. بر این اساس، تعارض و تقابل با جنسیت خود در کودکان با علائم و نشانه های مستمر و پایداری به چشم می خورد.
تمایل شدید به برخورداری از جنسیت دیگر، گرایش پیدا کردن به سمت پوشیدن لباس های جنسیت مخالف و ترجیح شدید به انجام فعالیت ها و بازی با اسباب بازی های جنس مخالف، بخشی از این نشانه ها محسوب می شوند. مضاف بر این، تمایل زیاد به انتخاب همبازی از جنس متقابل، نگرش و دیدگاه منفی داشتن به آناتومی جنسی، گرایش شدید به برخورداری از خصوصیات جنسی جنس مخالف و مقاومت شدید نشان دادن به بازی و فعالیت های متناسب با جنسیت بیولوژیکی خود، از دیگر علائم ملال جنسیتی در کودکان می باشد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: خصوصیات یک سکس تراپیست
بر اساس DSM یا راهنمای تشخیصی و آماری اختلال های روانی، آشفتگی جنسیتی در بزرگسالان و نوجوانان با گرایش شدید، به منظور از بین بردن و نادیده گرفتن خصوصیات جنسی و تمایل زیاد داشتن به ویژگی های جنسی جنس متقابل همراه است. همچنین از نشانه های دیگر این اختلال می توان به علاقه شدید به بروز رفتارها و اعمال جنس متقابل، باور و اعتقاد قوی به داشتن واکنش ها و احساسات و عواطف جنس مخالف و نارضایتی شدید از جنسیت بیولوژیکی خود، اشاره نمود. اگرچه علت و ریشه آشفتگی جنسیتی همچنان ناشناخته و محل سوال است، اما مؤلفه هایی نظیر عوامل محیطی، هورمونی و بیولوژیکی می تواند در بروز این اختلال تاثیرگذار و مؤثر باشد.
بازه زمانی آغاز ناملایمات و آشفتگی جنسی
شایان ذکر است که آغاز گرایش به جنس مخالف، در دوران کودکی به سنین دو الی چهار سالگی بر می گردد. در دوران بزرگسالی این فرآیند در میانه بزرگسالی نمود برجسته و بارز پیدا می کند. به طور کلی، دو دوره برای آغاز این پروسه مد نظر قرار می گیرد. دوره اول شروع آشفتگی جنسیتی در آغاز بزرگسالی و انتهای نوجوانی صورت می پذیرد. دوره دیگر که در ابتدا یا میانه دوره بزرگسالی آغاز می گردد علائم و نشانه های هویت جنسیتی مخالف، بسیار آشکارتر و نمایان تر بروز پیدا می کند. ناگفته نماند که علائم و نشانه های عنوان شده آشفتگی جنسیتی باید حداقل به مدت شش ماه به صورت مستمر و پایدار در وجود فرد ادامه داشته باشد.
راهکارهای درمان آشفتگی جنسیتی
مشاوره فردی و صحبت با یک روانشناس و مشاور از جمله روش های مثمر ثمر برای درمان اختلال آشفتگی جنسیتی به شمار می رود. بر این اساس، مشاوره فردی برای کودکان و بزرگسالان می تواند کمک شایانی نماید. بزرگسالانی که در رابطه عاطفی به سر می برند، استفاده از خدمات مشاوره زوج درمانی، می تواند مثمر ثمر و مفید واقع شود.
هورمون درمانی و در نهایت جراحی تغییر جنسیت، از دیگر روش های رایج برای درمان ناملایمات جنسیتی محسوب می گردند. اگرچه تبعاتی مانند انطباق و سازگاری با هویت جدید از یک سو و عدم پذیرش جامعه از سوی دیگر، می تواند مشکلات و چالش هایی را برای این دسته از افراد به وجود آورد.
بر اساس شواهد موجود، افراد دارای اختلال آشفتگی جنسیتی با مشکلات روانی دیگر نظیر ناسازگاری های خانوادگی، افسردگی و اضطراب نیز دست و پنجه نرم می کنند. در چنین شرایطی استفاده از یک روانشناس و مشاور باتجربه می تواند مشکلات و معضلات افراد مبتلا به نارضایتی جنسیتی را کاهش دهد. در پرتو استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی، حفظ سلامت روان افراد دارای اختلال آشفتگی جنسیتی با وجود ناسازگاری ها و نارضایتی ها، امکان پذیر می شود.
