هویت یعنی مجموعه رفتارهای هر فرد که متمایز و متفاوت از دیگران است و شخصیت او را شکل می دهد. هویت معمولا در دوران بلوغ و همزمان با تغییرات جسمی و رفتاری شکل می گیرد. بحران هویت در نوجوانی یعنی عدم توانایی در شکل دادن به شخصیت و رفتارهای خود. بالطبع این بحران نشانه مشکلات عاطفی و روحی در دوران کودکی است. 
مشخصه بحران در نوجوانی چیست؟
از مشخصه های بحران هویت در نوجوانی این است که نوجوان دچار عدم تعادل در زندگی می شود. همین عدم تعادل باعث ایجاد تضاد ها در خواسته های نوجوان شده و در واقع نمی داند او چه می خواهد.. از طرفی پدر و مادر خود را دوست دارد و از سوی دیگر از سخت گیری های آنها به تنگ آمده و یا با نظراتشان مخالف است و به همین دلیل مدام با آن ها درگیر می باشد. در مورد مسائل اجتماعی نمی داند با دوستانش ارتباط برقرار کند یا خیر، نمی داند تنهایی او را بهتر می کند و یا در جمع بودن به او آرامش می دهد. مدام مضطرب است و کارهای عجیب و غریب انجام می دهد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: چالش های دوران نوجوانی، مشاوره کودک و نوجوان
از لحاظ اقتصادی نمی دان که چه کاری به صلاحش است و نمی داند دوست دارد مستقل باشد و با به والدین خود وابسته بماند. این موضوع باعث سرخوردگی در زندگی و عدم اعتماد به نفس او خواهد شد. مدام بهانه گیری می کند و هیچ چیز در زندگی خوشحالش نمی کند. این نوجوان گاهی گوشه گیر و گاهی تنهاست و گاهی پرخاشگر می شود. همین عدم تعادل در زندگی، دچار مشکلات روانی و اختلالات روحی خواهند شد.
کنترل بحران هویت در نوجوانی
حس اعتماد او را تقویت کنید
از جمله راهکارهای مهم در جلوگیری از بحران هویت در نوجوانی این است که اعتماد به نفس او را تقویت کنید. اگر به او اعتماد کنید و اعتماد او را جلب کنید. زیرا در این صورت باعص می شود که نوجوان حس کند وجود دارد و خود را فردی جدا از خانواده نمی بیند. به نظراتش و حرف هایش احترام بگذارید و اجازه اظهار نظر به آن ها بدهید. مدام به او بگوید ” من به تو و نظراتت ایمان دارم” ” مطمئنم که بهترین تصمیمات را می گیری”. این جملات کوتاه و ساده باعث تقویت روحیه او خواهد شد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: رفتار مادر با دختر نوجوان
عشق و محبت
عشق ورزیدن به نوجوان از مهم ترین راه حل های کنترل بحران هویت در نوجوانی است. نوجوان در این دوران به دلیل مشکل در برقراری تعادل روحی و روانی، به توجه و مهربانی نیاز دارد. در این صورت است که حس می کند وجود دارد و ارزشمند است. با محبت کردن به او نیز یاد بدهید که دیگران را دوست داشته باشد. راه خوب بودن را به او بیاموزید. اجازه دهید کمی انرژی خود را خالی کند. کمی صبور باشید و جواب تنش ها و پرخاشگری های او را با محبت بدهید و تاثیر آن را ببینید. 
انعطاف پذیر باشید
از دیگر روش های مدیریت بحران هویت در نوجوانی، انعطاف پذیری والدین است. بیشتر نوجوانان در این سن انعطاف ناپذیر هستند و در مقابل نظرات دیگران کوتاه نمی آیند و حرف خود را می زنند. اما آیا می شود جواب او را با لجبازی داد؟ به نظر شما آیا این رفتار صحیحی در برخورد با نوجوانان است؟ قطعا اینگونه نیست. سعی کنید در مقابل نوجوانان کمی انعطاف پذیر باشید و اجازه دهید او نیز نظرش را بگوید. اگر با نظرش مخالف بود و یا نظراتش را نپسندیدید، در آن لحظه سکوت کنید و با ملایمت با او رفتار کنید ولی بعد از آن نامه ای به او بنویسید و از خطرات این تصمیمش او را آگاه کنید. تاکید کنید که خیر و صلاح او را می خواهید.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: روش های انگیزه مند کردن نوجوانان
این گونه رفتارها به راحتی نوجوانان را در مسیر درست قرار می دهد و او را از دوگانگی و دو دلی دور خواهد کرد. البته تا می توانید برای او مثال بیاورید که این تصمیمش چه آینده ای دارد و چه ضررهایی به او می رساند.
به او مسئولیت بدهید
بر اساس تحقیقات روان شناسان و روانکاوان مسئولیت ناپذیری، ریشه اصلی بحران هویت است. اگر به نوجوان مسئولیت ندهیم راه افکار ناسالم و رفتارهای نادرست را به او نشان می دهیم. عدم قبول مسئولیت پذیری باعث ایجاد مشکلات روحی و روانی شدید در نوجوان می شود و باعث می شود ندانند که او برای چه به دنیا آمده و وظیفه اش چیست؟ نوجوان فعال و با مسئولیت می داند که در زندگی چه می خواهد و قرار است در آینده چه کاری را انجام دهد. تا می توانید در خور سن نوجوانانبه آن ها مسئولیت بدهید.
عوارض بحران هویت در نوجوانی چیست؟
- شخصیت ضعیفی دارند
- قدرت تشخیص پایینی دارند
- مدام در حال افکار بیهوده است
- مدام در تخیلات خود به سر می برند
- پرخاشگر است و نمی داند چه می خواهد
- در حرف هایش ادب را رعایت نمی کند
- عدم برنامه ریزی زمانی برای فعالیت ها
- دوست دارد تنها باشد
- اعتماد به نفس پایینی دارد
- وظایف خود را نمی شناید
- میل و رغبتی برای ادامه زندگی ندارد
- در اجتماع رفتارهای عجیب و غریبی از خود نشان می دهد
- گرایش شدید به جنس مخالف دارد
- به همه چیز شک دارد
- به ارزش های دینی و اسلامی اهمیت نمی دهد
- ثبات عاطفی ندارد
- از جمله مشخصه های بحران هویت در نوجوانی این است که نمی تواند به تنهایی برای آینده خود تصمیم بگیرد و هیچ نظری برای خود و زندگی ندارد. در واقع هیچ انگیزه ای برای نظر دادن ندارند.
- از خود بیگانه هستند یعنی ارزش های اجتماعی را نادیده گرفته و دچار انحرافات شدید اخلاقی و اجتماعی شده اند.
- گرایش شدید به مواد مخدر پیدا می کنند: در بحران هویت نوجوانی گرایش به سیگار و مواد مخدر و امتحان کردن قرص های مختلف روان گردان و نوشیدن مشروبات الکلی است.
- مضطرب هستند و مدام دلهره دارند
- از زندگی کاملا نا امید هستند
- افسرده هستند و علت آن را نمی دانند
- دچار مشکلات جسمانی می شوند. تهوع دارند. بی اشتها هستند و سرگیجه دارند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: روان شناسی نوجوانان
دست به خودکشی می زنند
متاسفانه اگر بحران هویت نوجوانی ادامه پیدا کند وضع وخیم تر شده و متاسفانه دیده می شود نوجوانان مدام به دلیل عدم امید به آینده و ترس از زندگی دست به خودکشی می زنند. مخصوصا در شرایط اقتصادی و اجتماعی، نوجوان امید به آینده را از دست می دهد. امید به آینده را درنوجوان زنده نگه دارد و سعی کنید به آن ها حرف های امیدوار کننده بزنید تا نورامید و انگیزه برای ادامه زندگی را در آن ها بالا ببرید.
