آگورافوبیا گونه ای از ناتوانی اضطرابی است که باعث ترس و اجتناب فرد از موقعیت ها یا مکان هایی خواهد شد که ممکن است به خاطر بزرگی و وسعت فضا، حس ناتوانی از خروج، بی دفاعی و یا شرمندگی را القا کنند. فرد درگیر در آگورافوبیا از اینکه در مکان های وسیع مربوط به حمل و نقل عمومی، فضاهای باز بازارها، سوله های بسیار وسیع صنعتی یا قرارگیری در جایی با ازدحام بالا قرار گیرد، می ترسد. این یک ترس عادی نیست و اصطلاحاً به آن اختلال وحشت زدگی یا پانیک گفته می شود.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان اضطراب
این اضطراب و ترس شدید ناشی از آن است که فرد در این حالت حس می کند که هیچ راهی برای گریختن، خروج ناگهانی یا کمک گرفتن از سایر افراد را در این محیط ندارد. بسیاری از مبتلایان به آگورافوبیا پس از پشت سر گذاشتن چند حمله اضطرابی ناشی از این فوبیا، این ترس را در خود گسترش داده و بیش از پیش تقویت می کنند. همین تقویت ترس ریشه اجتناب آنها در قرارگیری دوباره در آن موقعیت و تشدید دو چندان آگورافوبیا است.
اشخاص درگیر با این بیماری به سختی در مکان های عمومی احساس آرامش دارند؛ بخصوص در مکان های با ازدحام بالا. شما به عنوان یک مبتلا به آگورافوبیا ممکن است احساس کنید که دائماً به یک همراه برای حضور در چنین موقعیت ها و محیط هایی نیاز دارید و ناراحتی و فشار عصبی ناشی از این موضوع، خود می تواند زمینه ساز ایجاد اختلالات دیگری باشد که در بلندمدت گریبان گیر مبتلا به آگورافوبیا خواهد شد.
درمان این بیماری می تواند یک چالش بزرگ برای مبتلایان باشد؛ چون تمام آن بر مبنای روش های غلبه بر ترس بنا شده است. اما روانشناسی و گاهاً دارو درمانی می توانند بر این پدیده به نحو مناسبی غلبه کرده و با شکست دادن عنصر اجتناب، شخص را در غلبه بر آگورافوبیا همراه کنند.
نشانه های آگورافوبیا
یک مبتلا به آگورافوبیا از انجام دادن موارد زیر یا می ترسد یا در حالت ضعیف تر حس مناسبی ندارد:
- ترک کردن خانه به تنهایی (در گونه پیشرفته فرد به حدی از انزوا می رسد که حتی ترک کردن اتاق را هم مشکل ساز و ناخوشایند می داند)؛
- قرار گرفتن در ازدحام یا صف های طولانی؛
- فضاهای باز بسیار بزرگ مثل سینماها، سوله های صنعتی یا سالن های بسیار بزرگ سرپوشیده، پارکینگ ها، پل ها و پاساژها،
- استفاده از وسایل نقلیه عمومی مثل متروها، اتوبوس و قطارهای مسافربری.
این موقعیت های در شخص ترس و اضطراب شدیدی ایجاد خواهند کرد. چون حس می کند که در آن ها امکان دسترسی ساده برای خروج از محیط را ندارد. این ترس ممکن است تا سرحد غش کردن و از هوش رفتن شخص ادامه پیدا کند.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین مثبت اندیشی
به علاوه:
- ترس یا اضطراب کاملاً ناشی از در معرض موقعیت قرار گرفتن است. پس از خروج ترس فروکش خواهد کرد.
- ترس و اضطراب یک مبتلا به آگورافوبیا ابداً ربطی به نوعی ترس منطقی از خطرات محیطی ندارد. یعنی برای ایجاد آن نیازی نیست حتماً خطری محیطی وجود داشته باشد.
- در بسیاری موارد با داشتن یک همراه و همیار، فرد مبتلا به این فوبیا دیگر هراسی از قرار گرفتن در موقعیت های مذکور ندارد.
- این بیماری می تواند موجب اثرگذاری بر روابط اجتماعی شود. یک مبتلا عموماً به خاطر ازدیاد عنصر اجتناب در برخوردش با چنین محیط هایی ممکن است دچار حس ناتوانی شدید شود.
- ترس مداوم مبتلا به آگورافوبیا از یک محیط خاص گاهاً ممکن است برای مدت شش ماه ادامه داشته باشد.
ناتوانی اضطرابی و آگورافوبیا
بسیاری افراد در کنار فوبیا به یک ناتوانی اضطرابی دیگر هم مبتلا هستند. ناتوانی اضطرابی نوعی ترس است که شما در طول آن ممکن است با حملات ناگهانی و شدید ترس و اضطراب روبرو شوید. این حملات گاهاً با ادامه قرار گرفتن در محیط پس از طی کردن یک اوج چند دقیقه ای فروکش کرده یا ممکن است مبتلا به این فوبیا را دچار واکنش های فیزیکی مثل حملات عصبی شدید کند. مبتلا ممکن است که حس کند که کاملاً کنترل خود را از دست داده و در حال سکته یا حتی مردن است! ترس از یک حمله ترسی دیگر ممکن است باعث اجتناب فرد مبتلا از قرارگیری در شرایط مشابه شود.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین میزان آرامش
نشان های یک حمله عصبی ناشی از استرس می تواند یکی یا چندتا از موارد زیر باشد:
- افزایش شدید ضربان قلب
- مشکلات تنفسی و حس خفگی ناگهانی
- درد سینه یا احساس فشار بر روی آن
- منگی و گیجی در تکان دادن سر و سایر اندام ها
- احساس لرزش و تشنج
- تعریق مداوم و شدید در اندام های مختلف مثل کف دستان
- تکان های ناگهانی و لرزش های لحظه ای
- احساس ناراحتی در دستگاه گوارش مثل معده یا روده
- حس از دست دادن کنترل حرکات
- ترس از مرگ
چه زمان برای درمان آگورافوبیا باید به پزشک مراجعه کرد؟
آگورافوبیا ممکن است به شکل مرگباری بر برخوردهای اجتماع و ارتباطات فرد سایه افکند. به شکلی که وی را در پیشبرد امور روزمره زندگی دچار مشکل کند. یادتان نرود که گاهاً حتی بسته به وظایف کاری خود باید در چنین محیط هایی قرار گرفت و ناتوانی در انجام این کار، بازخوردهای منفی به همراه دارد. اجازه ندهیم که این فوبیا ما را به یک دنیای کوچک و منزوی تبعید کند و پیش از شدت گرفتن آن سریعاً به پزشک مراجعه کنیم.
علل ابتلا
این فوبیا علل روانی و بیولوژیکی زیادی می تواند داشته باشد. مثل مشکلات ژنتیکی، مشکلات روحی و روانی در دوره رشد، پشت سر گذاشتن حوادث و تروماهای روحی سنگین، تجربه تلخ در مکان های باز، همه و همه عللی هستند که هرکدام می توانند به تنهایی یا در تعامل با یکدیگر باعث ابتلا به این بیماری شوند. باید خاطر نشان کرد که اجتناب از تکرار حملات استرس و ترس هم بشدت در پیشرفت آگورافوبیا مؤثر خواهد بود. طبق بررسی ها زنان بیش از مردان در معرض ابتلا به آگورافوبیا قرار دارند. در اکثر افراد این بیماری از کودک آغاز اما در سنین نوجوانی و حداکثر تا سی و پنج سالگی، نمایان خواهد شد.
