در سرشت کودک تمایل به بازی کردن وجود دارد. کودک از بازی کردن، دویدن و جست و خیز کردن لذت میبرد. بازی کردن، قدرت ابتکار و استعداد درونی کودک را آشکار و به تکامل می رساند. موقعی که کودک با شن بازی می کند یا چاهی می کند یا با سنگ و آجر اتاقکی می سازد، تمام فکرش را به کار می برد و موقعی که چاه یا اتاقک فرو می ریزد، به فکر چاره می افتد و همین فعالیت ها به رشد فکری و شخصیت او کمک می کند. هیچ گاه نباید چنین بازی های کودک را ابتدائی و بیهوده تصور کرد و او را کوته فکر و احمق دانست و از انجام آنها جلوگیری کرد.
برای کودکانی که تازه در داخل اتاق و یا در فضای آزاد راه افتاده اند، باید محل مناسب وجود داشته باشد تا کودک بتواند بدود، جست و خیز کند و وسایل و اسباب بازی را بکشد یا هل بدهد. آفتاب و هوای آزاد برای تقویت نیرو و حفظ سلامت کودک ضروری است. باید کودک را در هر سنی که هست تشویق کرد تا در صورتی که هوا اجازه می دهد و لباس کافی پوشیده است، در هوای آزاد فعالیت و ورزش کند.
تأثیر بازی بر کودک
بازی کردن با اسباب بازی، نه فقط کودک را مشغول و سرگرم می کند، بلکه موجب تقویت قدرت بینائی، توانایی حسی، لمس و تحریکی کودک می گردد. بازی کردن با بعضی از اسباب بازی ها ارزش آموزشی دارد. کودک با بازی کردن مهارت هائی را می آموزد و همچنین یاد می گیرد که دست ها را چطور با چشم و حواس دیگر هماهنگ سازد.
بازی به خودآموزی کودک کمک می کند. او از اسباب بازی می آموزد اشیاء چطور ساخته می شود و چطور کار می کند. در بعضی از مواقع وسائل بازی به کودک آرامش می بخشد، به طور مثال یک چکش برای کودکی که حالت تهاجمی و پرخاشگری دارد باعث می شود تا با کوبیدن میخی احساس خود را فروکش کند، یا دختری که حالت تهاجم و پرخاشگری دارد، احساس خود را به عروسک خود اعمال می کند و آرامش میابد.
بازی کردن با اسباب بازی، کودک را سرگرم می کند، زیرا کودک نمی تواند در گوشه ای ساکت و آرام بنشیند. اگر کودک را به چنین حالتی وادار کنیم، سبب بدخلقی، تحریک پذیری و بالاخره خرابکاری او می شود.
بازی کردن، دوستی و همکاری دسته جمعی را به کودک می آموزد(مانند بازی فوتبال) و همچنین معنی موفقیت یا عدم موفقیت(باختن) را عملا به او می فهماند. پدر و مادر باید در هنگام بازی اجازه دهند تا کودک خودش دوستی را انتخاب کند و با آنان بازی کند و از او یاد بگیرد و به دیگران یاد دهد.
بازی و اسباب بازی در سال دوم تولد
در این سن پدر و مادر ممکن است پول هنگفتی برای خرید اسباب بازی(ماشین های کوکی و الکتریکی) بپردازند که ارزش آموزشی و سرگرمی نداشته باشد. اینگونه اسباب بازی ها به ندرت توجه کودک را جلب می کند و کودک ممکن است فقط دو سه نوبت به ان نگاه کند و شاید پدر را بیشتر ارضا می کند، زیرا او پول زیادی بابت آنها پرداخته است. موقعی که قصد خرید اسباب بازی دارید، سعی کنید اسباب بازی تهیه کنید که دست و فکر کودک با آن به کار افتد و از آن آموزش ببیند، زیرا میل کودک و غریزه او این است که با ساختن و خراب کردن و بازی کردن یاد بگیرد.
کودک در 2 سالگی و بعد از آن هنوز علاقمند است اشیائی را داخل ظرف بیندازد و سپس درآورد، بنابراین مکعب های چوبی و اشیاء دیگر را می توان در اختیار کودک قرار داد. یکی از مفیدترین اسباب بازی ها در این سن عبارت است از اشکال مختلف قطعات چوبی یا پلاستیکی تا کودک بتواند با قطعات مختلف آن خانه، گاراژ، کشتی یا هر چه در تخیل دارد، بسازد.
کودکان(مخصوصا پسرها) غریزه تهاجم و پرخاشگری دارند، بنابراین تفنگ و هفت تیر و اسباب بازی های شبیه به آن را دوست دارند، ولی درمورد دادن چنین اسباب بازی هایی به کودکان و اثرات آن نظر قطعی نمی توان داد.
کودک در سال دوم تولد، به کتاب علاقه مند می شود. دو نوع کتاب ممکن است مفید باشد، یکی کتاب با ورقه های ضخیم که خود کودک با آن بازی کند و دیگری کتاب معمولی که پدر و مادر عکس های کتاب را به کودک نشان دهند و درباره عکس ها توضیح دهند. چون در این سن عکس های رنگی مورد توجه کودک است، بنابراین می توان به او یاد داد که عکس های رنگی را از مجلات قیچی کند و در دفتر دیگر بچسباند.
بازی کردن در سال سوم و چهارم تولد
کودک در این سن به وسیله مکعب های پلاستیکی، قطعات گوناگون ساختمان سازی، لوازم نقاشی و رنگ آمیزی، مداد رنگی و مداد تراش سرگرم می شود. کودک دختر در سال سوم و چهارم تولد علاقه به کمک کردن به پدر و مادر در پختن غذا، تهیه شیرینی و همچنین چیدن میز یا سفره غذا دارد و غذا و شیرینی که با کمک او تهیه شده است برای کودک بسیار خوشمزه و گواراست. برای دختر بچه ها وسایل بچه داری و عروسک، جالب است. کودک ممکن است لباس های عروسک را درآورد و خود بشوید و دو مرتبه به تن او کند.
جور کردن تصاویر مختلف و به جای خود گذاردن، بریدن حروف و اعداد و چسباندن آنها هم سرگرم کننده و هم مفید می باشد. سه چرخه سواری در هوای آزاد برای کودک لذت بخش است و سطل آب و توده ای از شن ساعت ها کودک را مشغول می کند.
پیشنهاد می کنیم انجام دهید:سنجش هوش کودک
بازی کردن در سن سه تا پنج سالگی
در این سن هنوز اسباب بازی های ساختمانی و ماشین های کوچک مورد علاقه کودک است. عروسک هایی که بتوان لباس های آنها را درآورد و دو مرتبه به تن آنها کرد، دختر بچه ها را سرگرم می کند. مداد رنگی، رنگ کردن طرح و نقشه های حیوانات و نیز خمیرهایی که به اشکال مختلف در می آید و اسباب بازی هایی که به صورت معما وجود دارد، کودک را سرگرم می کند.
فعالیت در محیط آزاد و بازی با وسائل، بهترین محرک جنب و جوش کودکان است. در این سن کودکان بازی کردن با توپ را دوست دارند، بنابراین پدر می تواند کودکان خود را برای بازی با توپ به محیط خارج ببرد و با آنها بازی کند.
