بیشتر مردم با اضطراب و استرس در بزرگسالان به نوعی درگیر هستند. اما واقعیت این است که کودکان و بزرگسالان به یک اندازه مستعد ابتلا به عارضه اراب و استرس هستند. علاوه بر این متخصصین معتقدند از آنجا که مردم گمان می کند که امکان ندارد کودکان هم از اضطراب و استرس رنج ببرند، این اختلال در کودکان معمولا ناشناخته باقی می ماند.
تشخیص اضطراب و استرس در کودکان از عهده ی یک متخصص روانشناس بر می آید. با این وجود بد نیست کمی درباره ی نشانه های این اختلال در کودکان آگاه باشیم.
اختلال اضطراب عمومی در کودکان
کودکان مبتلا به اضطراب عمومی نگرانی معینی ندارند بلکه در مورد چیزهای مختلف و بسیاری دچار نگرانی هستند. این کودکان حتی در مورد مسایل کم اهمیت هم دچار اضطراب می شوند و نگرانی آنها طیف وسعی از اتفاقات معمول و غیر معمول روزانه را در بر می گیرد.
نشانه های این اضطراب در کودکان عبارت است از: پریشانی دایم، خستگی، بیخوابی، کج خلقی و پرخاشگری و عدم تمرکز.
استرس در کودکان و دانش آموزان
در کودکان استرس خیلی زود و از دوران مهد کودک شروع می شود. استرس در کودکان بازی را به رقابت در ورزش و کوشش برای برتری تبدیل می کند. ضمن این که تحت فشار بودن باعث می شود شما چیزهای جدید یاد بگیرید. اگر استرس با تکامل تداخل داشته باشد، یک مشکل است. گاهی بر اثر استرس شدید اطفال کارایی خود را از دست می دهند.
در این مواقع والدین باید تعادل را در آنها حفظ کنند و در صورت نیاز برای آنها جلسات مشاوره اضطراب را فراهم کنند. بازسازی انگیزه ی درونی کودکان مهمترین نکته است. والدین به جای دادن پاداش نقدی به کودکان برای نمرات خوب به آنها بگویند که به آنان افتخار می کنند. این عمل باعث می شود که کودکان در آینده در شغل خود موفق باشند و همیشه برای پول کار نکنند. بعضی از استرس ها که کودکان را به سمت رقابت و پیشرفت سوق می دهد مفیدند.
علائم استرس در دبستان
۱. ترس و کابوس های شبانه
شکایاتی مانند دل درد و سر درد نشانه هایی از استرس در اطفال است. این درد ها چیزی نیست که کودک آن را از خود ساخته باشد. آن ها می خواهند به وسیله ی این درک از چیزی فرار کنند و این یک مشکل واقعی است و می تواند راه به وجود آمدن استرس در آنها باشد.
۲. منفی بافی و دروغگویی
والدین در برابر دروغ کودکانشان نباید آنها را سرکوب کنند و از طرفی دروغ کودک را تایید نکنند. ولی آنها را هم بزرگ نکنند و منشاء دروغ این است که کودک واقعا دوست دارد که آرزویش را عملی کند.
۳. محرومیت و خجالتی بودن
بعضی از بچه ها در پذیرش بعضی از چیزها کند هستند. اگر فرزند شما زود عصبی می شود و پرخاشگری می کند به او کمک کنید تا راهی برای تخلیه ی هیجان های خود پیدا کند. اگر کودکتان نیاز به تحرک داشت به او پیشنهاد کنید که ورزش کند و اگر نیاز به آرامش دارد به او توصیه کنید موسیقی گوش بدهد.
در دوران راهنمایی فرزندان در حال عبور از طفولیت به بزرگسالی هستند. وقتی باهم صحبت دو نفره دارید سوالات جزیی تری بپرسید. ورود به دوره راهنمایی باعث تغییر محیطی ناگهانی می شود که می تواند روی فرزندان تاثیر بگذارد و آنها را ناراحت کند.
کودکانمان وقتی به خانه بر می گردند کاملا تحت استرس هستند و ما باید به صحبت هایشان گوش دهیم. در ارتباط با کودکانمان مهم این است که مرزهارا رعایت کنیم.
نوجوانان در معرض خطر هستند و وظیفه ما این است که بدانیم کجا هستند و با چه کسانی معاشرت می کنند و مراقب زمان ورود و خروج آنها از منزل باشیم. این را هم بدانید که رفتار با آنها باید همانند رفتار با بزرگسالان باشد. باز کردن سر صحبت با نوجوان ها بسیار سخت است. زمان هایی را پیدا کنید که آنها حاضر به گفت و گو باشند. برای نوجوانان حیاتی است که بتوانند با افراد بزرگسال صحبت کنند. این یک توهم است که نوجوانان نمی توانند روابط خوبی با والدین شان داشته باشند.
همچنان که سن نوجوان بالاتر می رود، والدین باید تا حدودی از کنترل فرزند خود دست بکشند؛ البته تا حدی! زیرا زیر نظر داشتن فرزند در این زمان از همیشه مهمتر است. بعضی از والدین به جای اینکه در این دوران کارگردان باشند، برای فرزندانشان نقش مربی را ایفا می کنند. با آنها به مهربانی و به شکلی حمایتی رفتار کنید و این اطمینان را به آنها بدهید که می توانند مشکلات خود را در خانه حل کنند.
تشخیص اضطراب و استرس در کودکان و پیشگیری از استرس مدرسه
در زیر به چند نکته ی مفید که از تبدیل استرس خوب به استرس (پریشانی) جلوگیری می کند اشاره می کنیم:
۱. برای کودکان خود وقت بگذارید و زمانی را با آنها سپری کنید.
۲. در مورد قوانین و مجازات های خانه با کودکان صحبت کنید.
۳. با کودکان خود ارتباط برقرار کنید.
به جای تنبیه کودک خود، او را درک کنید و به او توجه کنید. یک شکست یا موفقیت مقطعی سرنوشت کودک را تعیین نمی کند و ما والدین باید بپذیریم که آینده غیر قابل پیش بینی است و همیشه از آنها حمایت کنیم و به ایشان عشق و محبت بورزیم.
ثابت بودن زمان معین برای خوابیدن، بیدار شدن و حمام کردن در هر سنی مهم است. این کار باعث می شود که کودکانمان یاد بگیرنددر آینده برنامه ریزی کنند. تعیین برنامه هفتگی برای فرزند در اوایل مدرسه باعث می شود کودکانمان وقت شناس بار بیایند.
استرس در سنین مختلف متفاوت است. کودکان دبستانی نمی توانند اعمال خود را کنترل کنند. بچه ها در سنین شروع دبستان آماده یادگیری هستند به همین دلیل سن شروع مدرسه را در این سن گذاشته اند. ایجاد اشتیاق برای یادگیری کلید اصلی است.
درمان اضطراب کودکان
درمان اضطراب کودکان، بسته به نوع آن متفاوت است و نیاز به بررسی های دقیق از سوی ما متخصصین روان شناسی کودک دارد. در صورتی که مشکوک به استرس در کودک خود هستید حتما با افراد واجد صلاحیت و متخصص این رشته مشورت نمایید. اما نکته حائظ اهمیت این که هیچگاه اجازه ندهید درگیری های روزمره، شما را از حال فرزندتان غافل کند.
اگر سئوالی در این زمینه هست یا نیاز به کمک دارید، کارشناسان «رهیاب» در خدمت شما هستند؛ با ما تماس بگیرید.
