تاثیر نوروفیدبک بر افسردگی
بر اساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، افسردگی نوعی احساس غم مداوم و عدم علاقه به فعالیت هایی است که افراد به طور طبیعی از انجام آن لذت می برند. زمانی که این احساس غم اندوه شدید شود و ناتوانی در انجام امور روزمره دو هفته یا بیشتر ادامه یابد، فرد مبتلا به افسردگی است. شایع ترین اختلال روانی در سطح جهان، افسردگی است.
افسردگی معمولا با علایم و نشانه های منفی مانند خلق منفی، شناخت های منفی و رفتارهای اجتنابی مفهوم سازی شده است. افسردگی یکی از اختلالات خلقی است که با نشانه هایی از جمله احساس غم و اندوه، از دست دادن علاقه و انگیزه، بد بینی و افکار خودکشی است که تاثیرات زیادی بر کارکرد تحصیلی و حرفه ای افراد دارد.
ویژگی اصلی افسردگی شامل یک دوره زمانی حداقل دو هفته ای است که در ضمن آن خلق افسرده یا بی علاقگی و یا فقدان احساس لذت تقریبا در همه امور وجود دارد. همچنین فرد باید دست کم چهار نشانه دیگر از جمله تغییر در اشتها یا در وزن، خواب و فعالیت های روانی – حرکتی، کاهش نیرو، احساس بی ارزشی یا گناه، مشکل در تفکر، تمرکز در تصمیم گیری، افکار عود کننده درباره مرگ و خودکشی، طرح نقشه یا اقدام به خودکشی را داشته باشد.
بر اساس مطالعات در ایران در سال ۲۰۱۵ شیوع اختلال افسردگی در زنان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۵۰۳۷ نفر است که این تعداد در دنیا ۴۹ هزار نفر است. تعداد مردان افسرده به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در جهان را ۳۵۴۵ نفر می باشد که این تعداد در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۳۹۴۷ نفر است.
میزان افسردگی شدید در دنیا به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر در دنیا ۲۹۲۳ است، در ایران به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۳۳۲۸ نفر دچار افسردگی شدید هستند و میزان شیوع افسردگی در کل جهان به ازای هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۴۲۵ و در ایران ۱۲۷۵ نفر است.
افسردگی هنگامی به یک مشکل جدید بدل می شود که بعد از گذشت هفته ها هیچ بهبودی در وضعیت روانی فرد مشاهده نشود. در چنین شرایطی باید برای درمان افسردگی خارج از کشور اقدام کرد.
در تبیین علل افسردگی نظریه های متفاوتی مطرح شده است. روش های درمانی نیز بر اساس نظریه های موجود ایجاد شده اند. افسردگی از دیدگاه های زیست شناختی، روان تحلیلی، شناختی – رفتاری و نظریه های سیستمی مورد بررسی قرار گرفته است.
متناسب با سبب شناسی این اختلال، شیوه های درمانی گوناگون پیشنهاد شده است. یکی از این روش ها درمان شناختی – رفتاری است که برای درمان انواع بیماران افسرده مطرح شده است.
درمان شناختی – رفتاری که امروز که حوزه اختلال های بی شماری به درمان مبتنی بر شواهد تبدیل شده است. در مورد برخی از اختلالات استاندارد طلایی محسوب می شود.
در روش شناختی – رفتاری بیمار تشویق می شود تا رابطه میان افکار خودآیند منفی و احساس افسردگی خود را به عنوان فرضیه هایی که باید به بوته آزمایش گذاشته شود تلقی نموده و از رفتارهایی که برآیند افکار خود آیند منفی است به عنوان محکی برای ارزیابی اعتبار یا درستی آن افکار بهره گیرد. رویکرد درمانی دیگری که می تواند در اختلال افسردگی نقش موثر و بسزایی داشته باشد درمان نوروفیدبک است.
تاثیر نوروفیدبک بر افسردگی
نوروفیدبک درمان نسبتا جدید برای اختلالات روانی و افسردگی با استفاده از اسکن زمان واقعی برای نشان دادن چگونگی عملکرد مغز بیماران و رفع این اختلالات می باشد. همه افراد به درمان های رایج مانند داروهای ضد افسردگی و درمان های روان شناختی، پاسخ نمی دهند. در مطالعه ای که ۳۰۰۰ بیمار افسرده را مورد بررسی قرار داده بود، تنها۱/۳ درصد از آنها، پس از ۱۴ هفته با استفاده از داروی سیتالوپرام ( که یک نوع داروی ضد افسردگی است) بهبودی خود را به دست آورده بودند.
نوروفیدبک قصد دارد تا دقیق تر از درمان های فعلی باشد. نوروفیدبک به طور مستقیم اختلالات مغز، فرایندهای عاطفی و شناختی را که به عنوان زمینه ساز بروز اختلالات روانی شناخته شده اند، هدف قرار می دهد. با استفاده از نوروفیدبک، هیچ نیازی به درمان دارویی و یا صحبت کردن در مورد مشکلات خانوادگی با غریبه ها نیست.
به طور کلی در نوروفیدبک، به بیمار گفته می شود که به تصاویر در مانیتور نگاه کند در حالی که مغز او توسط دستگاه اسکن می شود. فعالیت نواحی خاصی از مغز که مربوط به موضوع بیماری است، از طریق کامپیوتر تجزیه و تحلیل می شود. در این زمان است که بیمار بازنمایی بصری از فعالیت مغز خود را به شکل یک دماسنج یا نوار رنگی می بیند و بر اساس آنچه در مغز در حال انجام است، به فرد گفته می شود که فعالیت آن ناحیه از مغز را افزایش یا کاهش دهد.
پژوهشگران معتقدند که نوروفیدبک تکنیکی است که از بازخورد فعالیت الکتریکی مغز در حین شرطی سازی عاملی و در جهت اصلاح الگوهای امواج مغزی آشفته عمل می کند. در واقع نوروفیدبک از طریق شرطی سازی عاملی موجب افزایش هم زمان ریتم حسی حرکتی مراجع یا امواج مغزی بتا در نقاط مغزی خاصی که فرکانس خوبی ندارند، می شود.
هدف نوروفیدبک، درمان واقعی مشکلات در جهت مدیریت علائم اختلالات پزشکی است. تمرینات همه جانبه مانند نوروتراپی به اصلاح واقعی علت های اختلالات می پردازند. از نوروفیدبک می توان در درمان افسردگی، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلال استرس پس از آسیب استفاده کرد.
نوروفیدبک و افسردگی
در حالی که مداخلات زیادی برای اختلال افسردگی استفاده می شود، ولی اخیرا از نوروفیدبک برای درمان این اختلال استفاده می شود. تا افراد یاد بگیرند فرایندهای مغزی خودشان را کنترل کنند. و همچنین این روش درمانی به گونه ای است که عوارض جانبی بسیار کمتری از دارو دارد.
اکثر مطالعات الکتروانسفالوگرافی نشان داده اند که نواحی پیشانی چپ با خلق و خاطرات مثبت در ارتباط است و نیم کره راست با هیجانات منفی در ارتباط است. در نتیجه عدم تقارن بین دو نیم کره، زمانی که آلفای پیشانی چپ بیشتر باشد، افسردگی ایجاد می شود و این افراد ممکن است آگاهی کمتری از هیجانات مثبت داشته باشند، به علاوه تحقیقات نشان داده اند فعالیت آمیگدال چپ با محرک های مثبت در ارتباط است و به عنوان پروتکل درمانی در نوروفیدبک استفاده می شود.
زیرا کاهش فعالیت آمیگدال چپ با نشانه های افسردگی همراه است و نرمال سازی آن، با بهبودی افسردگی همراه است. در روش درمانی نوروفیدبک برای کاهش علایم افسردگی چهارچوب های درمانی متعددی استفاده می شود.
اگر سئوالی در این زمینه هست یا نیاز به کمک دارید، کارشناسان «رهیاب» در خدمت شما هستند؛ با ما تماس بگیرید.
