ازدواج سفید و دلایل شکل گیری آن چیست؟

امروزه ازدواج سفید به یکی از مسائلی تبدیل شده است که سرعت رشد بالایی در بین جوانان داشته است. ازدواج سفید هرچند از دیدگاه برخی جوانان و حتی خانواده ها به ظاهر یک راهکار خوب به نظر می رسد، اما آسیب ها و ضررهای آن برای جامعه و جوانان و خصوصاً دخترها، به قدری زیاد است که نمی توان به راحتی از آن عبور کرد. از این رو قصد داریم در این مقاله، موضوع ازدواج سفید، و عوامل و دلایل به وجود آمدن و سایر موضوعات پیرامون آن را بررسی کنیم.

دکتر امیدعلی احمدی – جامعه شناس- درباره تعریف «ازدواج سفید» در گفتگو با عصر ایران می گوید: در ازدواج سفید که در غرب رایج است. و به معنای «هم باشی» نیز شناخته می شود، پیوندی به مدت زمان نامعلوم بین دو فرد برقرار می شود که فاقد مشروعیت اجتماعی و حقوقی است. ازدواج سفید در واقع زندگی یک پسر و دختر نامحرم زیر یک سقف است. که بدون عقد شرعی و صرفاً با رضایت طرفین انجام می گیرد.

این نوع رابطه که نبایستی واژه مقدس ازدواج را بر آن نهاد، در واقع از سر مسئولیت گریزی پسر و دختر و به خصوص پسر، شکل می گیرد. بنابراین دلیل اصلی ظهور پدیده ازدواج سفید را نبود مسئولیت پذیری حداقل در یک طرف از رابطه دانست. پیوندی سست که هر یک از طرفین، هر وقت بخواهد به آن پایان می دهد. و در این میان دختر و احیاناً فرزندی که از این رابطه حاصل می شود، بیشتری ضربه را خواهد خورد.

عوامل و دلایل افزایش ازدواج سفید در ایران

عوامل متعددی در گرایش جوانان به ازدواج سفید یا ازدواج سپید دخیل هستند. از عوامل روانی گرفته تا اقتصادی و اجتماعی. که به تفکیک به بررسی آنها می پردازیم.

رابطه متقابل و ارضاء نیاز جنسی با ازدواج سفید

از انگیزه های ارتباط دختر و پسر جوان بهره بری جنسی است. این پدیده در میان اقشاری از جامعه که از لحاظ رشد فکری و فرهنگی در انحطاط شدیدی به سر می برند، بیشتر دیده می شود. این افراد برای ارضای غرایز جنسی خود، همه ارزش های خانوادگی و فردی خود را قربانی می کنند. و دست به رفتاری می زنند که برای اغلب افراد جامعه، بسیار پست تلقی می شود.

چنانچه این ارتباط های ناپسند منجر به رابطه جنسی بین دختر و پسر شوند، مشکلات زیادی برای دختر که قربانی اصلی این رابطه است به وجود می آید. درگیری ذهنی درباره اینکه مبادا این ارتباط درآینده برای او مشکل ساز باشد، تعادل روانی اش را به نحو چشم گیری برهم میزند و فشار روانی زیادی بر او تحمیل می کند. چنین دخترانی برای ازدواج با مشکل مواجه می شوند. و حاضر به ازدواج نیستند. و اگر زمانی با فشار خانواده تن به ازدواج دهند، همیشه نگران افشای رابطه گذشته خود هستند. و از اینکه همسرشان از رابطه مخفی آنها در گذشته آگاه شود رنج می برند.

توهم قدرت و جاذبه و نهایتاً شروع ازدواج سفید

یکی دیگر از انگیزه های دوستی با جنس مخالف که منجر به ازدواج سفید می شود این است که پسران داشتن دوست دختر را یک قدرت اجتماعی برای خود تصور می کنند. و دختران نیز داشتن دوست پسر را یک جاذبه فردی و اجتماعی برای خود به حساب می آورند. اما طولی نمی کشد که متوجه می شوند این قدرت نمایی و جاذبه ارائه شده، به قیمت ازدست دادن بسیاری از جاذبه ها و قدرت های اجتماعی و شخصیتی دیگر تمام شده است. در نتیجه، دوستی ها به پایان می رسند. رابطه ها قطع می شود. و حسرت از بین رفتن شرافت و ارزشمندی خویش، دنیایی از تعارض را در درون دختر و پسر باقی می گذارد.

پناه جویی به یكدیگر و شکل گیری ازدواج سفید

دختران و پسران جوانی که در خانواده مورد بی محبتی قرار می گیرند و از وضعیت روانی و اجتماعی خویش ناراضی هستند و خود را سرگردان و آشفته می یابند، از طریق برقراری روابط پنهانی با جنس مخالف و در برخی موارد با ازدواج سفید، درصدد کسب اطمینان خاطر و رضایتمندی بیشتر و همچنین در جست و جوی پناه گاهی برای جبران کمبودهای محبتی خود هستند. اما اطمینان خاطری که دختران و پسران از طریق برقراری دوستی به دنبالش هستند هیچ گاه حاصل نمی شود. زیرا این روابط پنهانی و به دور از چشم خانواده صورت می گیرد.

در برخی از جوانان علاوه بر کمبود محبت، کمبود اقتصادی هم وجود دارد. البته این مسئله بیشتر در افرادی که خانواده آنها به لحاظ مالی در سطح پایینی بوده است و قصدشان برای برقراری ارتباط با جنس مخالف، تأمین مالی و عاطفی توسط طرف مقابل است. آنها برای رسیدن به هدفشان اغلب با افرادی دوست می شوند که از نظر مالی بالاتر از خودشان هستند. و این دوستی، علاقه و ازدواج را بهانه ای برای رابطه شان معرفی می کنند.

ازدواج سفید و روابط آسیب زا

ارتباط و مواجهه پسران و دختران، امری اجتناب ناپذیر است. هنگامی که از روابط دختران و پسران به عنوان معضل اجتماعی و آسیب زا یاد می شود، منظور روابط پنهانی، غیرعادی و ناپخته ای است که به دور از هرگونه شناخت کافی است. و به صورت هیجانی، تخیلات و رویاهای غیرواقعی صورت می گیرد.

دختران و پسرانی که به منظور جلب توجه جنس مخالف و با هدف دوست یابی از بین آنان، افرادی مانند خود را می یابند. و از طریق دوستی یا ازدواج سفید، روابط نامتعادلی برقرار می کنند، معمولا با احساس سرخوردگی و بیهودگی و نیز احساس بیزاری از خود به خانه باز می گردند. غریزه جنسی غریزه ای نیرومند است که هرچه بیشتر اطاعت شود، سرکش تر می شود. همچون آتشی که هرچه بیشتر به آن خوراک بدهند، شعله ورتر می شود. و شاید بتوان عامل اصلی شکل گیری ازدواج سفید را ارضاء تمایلات و غرایز جنسی دانست.

نگاه قرآن به ازدواج سفید

داستان حضرت یوسف علیه السلام و زلیخا وَرَاوَدَتْهُ الَّتِی هُوَ فِی بَیْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَغَلَّقَتِ الأَبْوَابَ وَقَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ: مَعَاذَ « سوره یوسف چنین آمده است: در آیه 24 و 23 اللّهِ إِنَّهُ رَبِّی أَحْسَنَ مَثْوَایَ إِنَّهُ لاَ یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ؛ و زنی که یوسف در خانه او بود، از یوسف از طریق مراوده و ملایمت، تقاضای کام گیری کرد و درها را برای انجام مقصودش محکم بست و گفت: برای تو آماده ام.

یوسف گفت: پناه به خدا که او پروردگار من است و مقام مرا گرامی داشته است. قطعاً ستم گران رستگار نمی شوند. وَلَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَهَمَّ بِهَا لَوْلا أَن رَّأَی بُرْهَانَ رَبِّهِ کَذَلِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَالْفَحْشَاء إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ؛ و همانا همسر عزیز مصر قصد او (یوسف) را کرد.

او نیز اگر برهان پروردگارش را نمی دید، بر اساس غریزه قصد او را می کرد. این گونه ما او را با برهان کمک کردیم. تا بدی و فحشا را از او دور کنیم، زیرا او از بندگان برگزیده ماست. بنابراین شکلگیری رابطه نامشروع به هر عنوان و هر شکل و به هر میزان، چه رابطه و دوستی های پیش از ازدواج باشد، چه ازدواج سفید و هر چیز دیگری، از دیدگاه اسلام و قرآن مردود است.

دلایل شکل گیری پدیده ازدواج سفید در ایران

برخی عوامل و دلایل به وجود آمدن ازدواج سفید در ایران و غرب همسان است. ولی به جرأت می توان مهمترین عامل افزایش این جرم در ایران را ترویج فساد و بی بندوباری دانست. درحقیقت آنچه که برخی کارشناسان و محققان در این خصوص گفته اند را باید مهم ترین عامل ازدواج سفید در ایران دانست نه در کشورهای غربی. با این اوصاف دلایل پدیده مجرمانه ازدواج سفید را می توان در بندهای ذیل جست وجو کرد:

• ترویج روز افزون بی بندوباری و فساد و فحشا در جامعه
• افزایش فرار زنان و دختران از خانه و ناگزیری این افراد برای زندگی مشترک غیرشرعی با افراد معتاد، مجرمان باسابقه، افراد شرور یا افراد بی بندوبار و لاابالی می باشد.
• بالا بودن آمار طلاق زوجین جوان و تمایل دختران و زنان جوان برای زندگی مستقل پس از جدایی و طلاق.
• عدم تمایل زنان و دختران مطلقه پس از طلاق برای شروع یک زندگی و رابطه رسمی دیگر و ترس از سختی جدایی قانونی در آینده و گرایش آنان به سمت ازدواج سفید و رهایی از مشکلات ازدواج و طلاق رسمی و قانونی و شروع زندگی مشترک بی قید و بند با سایر مردان.
• بالا رفتن سن ازدواج در جامعه و بی انگیزگی جوانان نسبت به ازدواج و افزایش سطح انتظارات جوانان برای ازدواج رسمی.
• سنگین بودن هزینه های ازدواج در کشور و پایین بودن سطح درآمد جوانان.
• عدم حمایت برخی خانواده ها از فرزندان خود پس از جدایی به خصوص عدم حمایت از دختران مطلقه خانواده.
• سختگیری خانواده ها نسبت به دختران مطلقه خانواده و ایجاد فضای نامناسب و خفقان برای زندگی آنها.
• بالا بودن قیمت سکه در مهریه زنان و ایجاد وسوسه کسب سرمایه اولیه برای آغاز زندگی مستقل پس از طلاق که اغلب پس از فریب خوردن از سوی مردان دیگر و آغاز ازدواج سفید با آنان، سرمایه اولیه خود را از دست داده ناگزیر به انجام هرکاری ولو جرائم و پدیده های غیرشرعی می شوند.
• نیاز به حامی و پشتیبان یا حتی هم خرج برای زنانی که مطلقه شده یا دختران و زنانی که از خانه فرار کرده و قصد زندگی مستقل دارند.

توجه: دلیل اصلی افزایش پدیده شوم ازدواج سفید در کشور، ترویج بی بند و باری است.

راهکارهای جلوگیری از گسترش پدیده ازدواج سفید

تحقیقات انجام شده در خصوص ازدواج سفید نشان می دهد تاثیرات عاطفی و روحی حاصل از ازدواج در بین دختر و پسر متفاوت است. می توانیم بگوییم برای جلوگیری از ازدواج سفید مهمترین عامل فرهنگ سازی است. به نظر می آید لازم است، با فراهم کردن زیرساخت های اجتماعی و اقتصادی راهکارهای مقابله با چنین پدیده ای، در قدم اول، آگاه سازی و اطلاع رسانی عمومی انجام شود؛ بدین صورت که تأثیرگذارترین و کوتاه ترین راه مقابله با هر ناهنجاری و رفتار غلط اخلاقی، اجتماعی، آگاه سازی و اطلاع رسانی دقیق و اقناع افکارعمومی است.

دومین راه، تسهیل و آسان سازی زمینه ها و مقدمات ازدواج و شکل گیری خانواده.

سومین آن، افزایش میزان پای بندی جوانان به ارزش ها و باورهای دینی و فرهنگ سازی و تشویق جوانان به ازدواج دائم می باشد. که می توان از میزان تمایل جوانان به روابطی مانند ازدواج سفید کاست. و جامعه را از عوارض چنین پیوندهایی سیاه و شومی مصون نگه داشت.

سخن آخر

امید است مسئولین امر به پدیده شوم ازدواج سفید در جامعه توجه کنند. و جلوی ترویج آن را بگیرند. زیرا که کشور ما یک کشور اسلامی می باشد.و نباید از این گونه ناهنجاری های در آن وجود داشته باشد. یکی دیگر از عامل های گرایش به ازدواج سفید را می توان ماهواره دانست. زیرا با توجه به فیلم هایی و برنامه های آن و ترویج بی بندباری هایی که انجام می دهد جوانان را تحریک به چنین رفتار های آسیب زا و غیر اسلامی می کند.

مهمترین عاملی که می توان برای ازدواج سفید در حال حاضر بیان کرد شاید شبکه های اجتماعی باشد زیرا که بستری برای به وجود آوردن ازدواج سفید می باشد. در صورتی که در زمینه مشاوره ازدواج خارج کشور نیاز به مشاوره دارید، می توانید با مرکز مشاوره تلفنی صدای رهیاب تماس بگیرید. همکاران ما در مرکز تخصصی مشاوره صدای رهیاب منتظر پاسخگویی به سوالات و مشکلات هموطنان عزیز هستند.