اختلال شخصیت نارسیستیک یکی از انواع اختلالات شخصیتی است. که موجب می‌شود ویژگی‌ها و رفتارهای خاصی از افراد بروز کند. این افراد غالباً در میان مردم به عنوان افرادی خودشیفته و خود بزرگ بین شناخته می‌شوند. که اگر در زمان ازدواج و تشکیل زندگی مشترک به این موضوع توجه نشود، فرد قطعاً در زندگی آینده خود دچار مشکلات جدی خواهد شد. در مشاوره ازدواج خارج کشور یکی از مواردی که به زوج‌ها آموزش داده می‌شود این است که چه طور بتوانند نسبت به هم شناخت پیدا کنند.
از این رو قصد داریم در این مقاله، ویژگی‌های شخصیتی و راه‌های شناخت اختلال شخصیت نرسیستیک را شرح دهیم، تا شما با نگاهی باز و درست تصمیم به ازدواج بگیرید.
اختلال شخصیت نارسیستیک یا خود شیفته چیست؟
اختلال شخصیت نارسیستیک یا خود شیفته (NPD) یکی از انواع اختلالات شخصیتی است. در این نوع از اختلال فرد خودش را بزرگ و مهم میداند و به شکلی افراطی و اغراق آمیز احساس شایستگی و توانمندی میکند. بیماران مبتلا به اختلال خودشیفتگی خود را در مرکز دنیای خویش می بینند و از هر نظر خود را ویژه در نظر میگیرند. به همین خاطر در تخیلاتشان و در ذهنشان همیشه خود را فرد معروف و مشهوری میدانند.
شخصیت نارسیستیک و خودشیفته انتظارات زیادی از افراد دارد. و همیشه در به دنبال شنیدن تعریف و تمجید از سوی اطرافیان و دوستان است. در روانشناسی به افرادی که به گونه‌ای از خودشیفتگی حاد دچار می‌شوند را اختلال شخصیت نارسیستیک می‌نامند.
ویژگی های اختلال شخصیت نارسیستیک یا خود شیفته
- فرد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیستیک به گونه‌ای اغراق‌آمیز و افراطی احساس مهم بودن می‌نماید. به همین خاطر توانمندی‌ها و پیروزی‌های خود را خیلی بزرگ و با اهمیت نشان می‌دهد.
- ذهن این افراد همیشه درگیر خیالبافی‌های غیرواقعی و خیالپردازی درباره‌ی موفقیت، قدرت، زیبایی و نوعی عشق آرمانی می‌باشد.
- این افراد فکر می‌کنند فردی ویژه و استثنایی هستند. و به همین خاطر فقط افرادی ویژه و مستعد مثل خودشان، می‌توانند آنها را درک کنند. به همین خاطر معتقدند تنها باید با افرادی که چنین مشخصاتی دارند، در ارتباط و تعامل باشند.
- در اکثر مواقع حق را به خودشان می‌دهند. به همین خاطر انتظار دارند که اطرافیان و دوستانشان حساب او را از بقیه جدا کنند. و با نگاهی ویژه و متمایز با او رفتار نمایند. و اگر خواسته‌ای داشتند، بدون چون و چرا انجام شود.
- این افراد اغلب به دنبالسودجویی از دوستان و اطرافیانند. و با این کار به دنبال برآورده کردن نیازها و خواسته‌هایشان هستند.
- حس همدلی در این افراد وجود ندارد یا بسیار پایین است. به همین خاطر نمی‌توانند احساسات و خواسته‌های دیگران را درک نمایند.
- افراد خودشیفته حس حسادت شدیدی دارند و فکر می‌کنند که دیگران به آنها به خاطر ویژگی‌های خاصی که دارند، حسادت می‌نمایند.
- در اغلب موارد در رفتارها و افکار افراد مبتلا به نارسیستیک نوعی غرور و خودخواهی وجود دارد.
نشانه‌های اصلی افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیستیک یا خود شیفته
افراد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیستیک سه نشانه و ویژگی اصلی در رفتار و افکارشان هویداست. و شما با بررسی و شناخت آن می‌توانید افراد خودشیفته را به آسانی شناسایی نمایید:
- داشتن حس خود مهم بینی افراطی
- میل شدید و افراطی تعریف و تمجیدهای دیگران
- ناتوانی در ابراز همدردی با دیگران یا حتی شنیدن و درک کردن نظرات آنها
ازدواج با فرد مبتلا به اختلال شخصیت نارسیستیک یا خود شیفته چه مشکلاتی به وجود می‌آورد؟
شخص خود شیفته ای که به عنوان شریک عشقی خود انتخاب کرده اید دچار حالتی است که روانشناسان آن را حس خود مهم بینی پوچ می‌نامند. با این حساب می توان او را طاووس قلمرو آدمی دانست. مانند آنچه از طاووس و خود نمایی‌هایش درقلمرو حیوانات شاهد هستیم، شخصیت خود شیفته هم دایماً به دنبال بزرگنمایی توانایی‌ها و موفقیت‌هایش است. و از هیچ فرصتی برای جلب توجه دیگران به استعدادهای (به اصطلاح ذاتی‌اش) دریغ نمی‌کند.
اگر به دنبال ازدواج با فردی هستید که به اختلال شخصیت نارسیستیک مبتلاست، به هنگام صحبت با او به این احساس خواهید رسید که ویژگی‌های خوب شخصیتی و نیز موفقیت‌های شما دست کم گرفته می‌شود. و از ارزش آن کاسته می‌شود. به یاد داشته باشید که بزرگنمایی و کذب گویی‌های این افراد از روی عمد صورت نمی‌پذیرد. بلکه آنها واقعا بر این باورند که افرادی برتر و استثنایی هستند. و استعدادهایشان بی‌نظیر است. اگر این توهمات فکری او را تایید نکنید به شدت صدمه می‌بینند. و ممکن است خشمگین و عصبانی شوند.
تعریف و تمجید از همسر خود شیفته راه علاج نیست
اگر شریک عشقی شما یک شخصیت نارسیستیک است، باید بدانید توجه طلبی او پایانی نخواهد داشت. و به دلیل نیازی که به تحسین و توجه مداوم و قاطعانه دارد ممکن است به طرز ملال آوری این خواسته را از شما طلب کند. اگر از تحسین و ستایش او (هر چند به مدت کوتاه) خودداری کنید عواقبی که این بی‌توجهی شما در بر دارد کم نخواهد بود. واکنش همسر خود شیفته یا نارسیستیک ممکن است به شکل‌های زیر باشد:
- خشم و قهر
- استفاده از عبارات و جملات نیش‌دار و تحقیرآمیز
- بی‌اعتنایی در ابعاد مختلف زندگی مشترک
اگر صرفاً بخاطر برآورده کردن میل شدید شریک عشقی خود به تمجید و تحسینی که در حقیقت سزاوارش نیست، خواسته‌ها و نیازهای خود را نادیده می‌گیرید و تمام ذهن خود را درگیر او ساخته‌اید، در نتیجه باید گفت تمایل به برقراری رابطه با شخصیت‌های نارسیستیکی هستید.
زندگی در سایه کسی که همواره خودش را بزرگتر و مهم‌تر از آنچه واقعا هست می پندارد، به چه معناست؟ چرا اکثرا جذب افرادی می‌شوید که جز خودشان هیچ ظرفیتی برای قبول حق و حقوق دیگران ندارند؟ اگر محبوب شما (همسرتان) خودشیفته و نارسیستیک است یا همیشه درگیر رابطه عشقی با شخص خود محور و خود بزرگ بین می‌شوید به شما مشاوره روانشناسی را توصیه می‌کنیم.
