فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی (ASPD) بر خلاف قوانین جامعه و اصول مربوط به آن رفتار می کند. در واقع این اختلال ویژگی های افرادی را توصیف می کند که به نقض حقوق دیگران و زیر پا گذاشتن قانون تمایل دارند. نباید این اختلال را با شخصیت غیر اجتماعی اشتباه گرفت. این افراد در سطوح مختلف زندگی و به طرق مختلف ویرانگر هستند. برای شخصیت ضد اجتماعی بسیار عادی است که قانون را زیر پا بگذارد. این فرد هیچ ارزشی برای دستگاه قضایی قائل نیست و عمیقاً معتقد است که قانون برای سایر مردم است نه آنها.
اختلال شخصیت ضد اجتماعی به افرادی اطلاق می شوند، كه به طور كلي هنجارهاي مثبت سلوك و رفتار در جامعه را نمي‌پذيرند و براي ديگر افراد جامعه و به طور كلي موجودات زنده حقي قائل نيست و به خود اجازه مي‌دهد براي برآوردن خواسته‌هاي خود كه عموماً نيز چيزي جز هواي نفس نيست ديگران را قرباني كند. افراد سایکوپات ارزش قواعد اجتماعي را نمي‌دانند و ظرفيت دلبستگي به آنها را ندارد. قانون‌شكني كه رفتار ضداجتماعي است روية هميشگي آن ها است و به يك يا دو بار محدود نمي‌شود. 
تا قبل از سن 18 سالگی برچسب اختلال شخصیت ضد اجتماعی بر افرادی که علائم اختلال را دارند زده نمی شود. علائم اختلال شخصیت ضد اجتماعی از نظر شدت علائم می تواند در افراد مختلف متفاوت باشد. الگوهای رفتاری پرخطر و میل به آسیب زدن دیگران از علائم شایع در اکثر افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی است. افرادِ دارای اختلال شخصیت ضد اجتماعی حقوق و قوانین را ابلهانه و دست و پا گیر تلقی می‌کنند. و بر این باورند که قوانین برای زیر پا گذاشتن وضع شده است.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اختلال سلوک – قانون شکنی و دیگر آزاری
ویژگی‌‌های افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی
- این افراد به سادگی به کارهای غیرقانونی رو می‌آورند. بنابراین رو اغلب این افراد بازداشت می‌شوند یا مشکلات قانونی دارند.
- شخصیت ضد اجتماعی، دروغگو و فریبکار است. و معمولاً تلاش می‌کند برای لذت شخصی از اطرافیانش کمال استفاده را ببرد.
- در این افراد شاهد واکنش‌های آنی و لحظه‌ای هستیم. آنها اهداف مشخصی در زندگی نداشته و آینده‌نگر نیستند. و به عاقبت کارهایش نمی‌اندیشند.
- در رفتارها و برخوردهای آنها رفتارهای فیزیکی پرخاشگرانه و تهاجمی بسیار دیده می‌شود.
- این افراد اصلاً به رفاه و امنیت اطرافیانشان اهمیت نمی‌دهند.
- افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی معمولاً شغل ثابتی ندارند. و به مسئولیت‌های اقتصادی اهمیتی نمی‌دهند.
- این افراد در صورتی‌که به شما ضربه بزنند، با شما بدرفتاری کنند و یا حتی دزدی نمایند، احساس پشیمانی نخواهند کرد. در این حالت نسبت به کار انجام گرفته یا بی تفاوت هستند، و یا رفتارهای بدشان را با مهارت تمام توجیه می‌نمایند.
دیدگاه افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی نسبت به دیگران
شخصیت‌های ضد اجتماعی دیدگاه‌های مخرب و رفتارهای ناهنجار بسیاری دارند. اما می‌توان مجموعه رفتارهای نابهنجار آنها را در 2 قانون طلایی آنها خلاصه و تفسیر کرد:
- قبل از آنکه دیگران به من بدی کنند من به آنها بدی می‌کنم.
- هر کاری که بخواهم با بقیه می‌کنم.
اگر همین دو اصل را در نظر بگیریم، خیلی راحت متوجه خواهیم شد که چرا عملکرد و رفتارهای این افراد موجب قانون شکنی و عدم پذیرش اصول جامعه می‌شود. و این که چرا این افراد معمولاً درگیر دادگاه‌ها، زندان‌ها و سایر مراجع حقوقی و انتظامی هستند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اختلال دوقطبی – نوسان در خلق و خو
مشخصات افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی
ناتواني در منطبق كردن خود با هنجارهاي جامعه از نظر رفتارهاي قانونمند، براي نمونه، انجام مكرر اعمالي كه مستوجب بازداشت است، فريب كاري، كه مصداقهاي آن دروغگويي مكرر، استفاده كردن از نامهاي جعلي، يا كلاهبرداري از ديگران براي منفعت شخصي يا تفريح است.
رفتار ناگهاني و پيش بيني نشده يا ناتواني در برنامه ريزي قبلي، تحريك پذيري و پرخاشگري، كه مصاديق آن درگيريهاي بدني و ضرب و جرح است، بي توجهي به امنيت خود و ديگران و بي‌پروايي، بي‌مسووليتي هميشگي، كه از مصداقهاي آن ناتواني در حفظ شغل ثابت يا اداي تعهدات مالي است و فقدان پشيماني، كه مشخص مي‌شود با بي‌تفاوتي و يا توجيه آزردن، بدرفتاري يا سرقت از ديگران از دیگر مشخصات افراد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی است.
نشانه‌های اختلال شخصیت ضد اجتماعی در کودکان و نوجوانان
دزدی، دروغگویی، تقلب، بدرفتاری و خشونت با انسانها و حیوانات، آتش زدن، خسارت به اموال عمومی، به راه انداختن دعوا، مصرف مواد، و چندین ضد و خورد با معلمان و همکلاس‌ها، در کودکی این افراد دیده می‌شود. تجربه روانشناسان در جلسات مشاوره کودک نشان می‌دهد اگر این افراد در کودکی به درستی درمان نشوند، همچنانکه پا به بزرگسالی می گذارند برخی از این اعمال ضد اجتماعی را ادامه خواهند داد. آنها اکثراً به وضوح حق دیگران را پایمال می‌کنند. تا به این وسیله خواسته‌ها و برنامه‌های خود را عملی کنند. و هر جا لازم باشد به زور متوسل می شوند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اختلال چند شخصیتی یا اختلال هویت تجزیه ای
پیامدهای ابتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی
افراد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی همیشه در پی هیجان هستند. در مقایسه با سایر مردم به شور و هیجان و انگیزش بیشتری نیاز دارند. مصرف مواد مخدر، رانندگی دیوانه وار، افراط و ولخرجی، قمار، اعمال نامشروع، و حتی داشتن چندین رابطه نامشروع جنسی از جمله کارهایی است که برای این افراد کاملاً عادی به نظر می‌آید. البته وقتی صحبت در مورد یک رابطه عاشقانه در میان باشد، او احتمالا با دروغ‌هایش سعی در پوشاندن این حقایق می‌کند.
این وضعیت تا زمانی که شما به الگوی فکری جنایتکارانه او پی نبرید ادامه می‌یابد. کارهای زیادی هستند که اگر به دست این افراد سپرده شود، قطعاً با شکست مواجه می‌شود. چرا که شخصیت‌های ضد اجتماعی از جنبه‌های مختلف بی‌مسوولیت و وظیفه‌نشناس هستند:
- استفاده از آنها در مسایل مالی
- انجام کارهای انتظامی و کارهایی که الزامات قانونی دارند
- برقراری روابط زناشویی و انجام وظایف خود نسبت به فرزندان
در بین افراد مبتلا به اختلال شخصیت اجتماعی، تغییر شغل دادن‌های پیاپی، اخراج از کار و بیکاری‌های طولانی مدت، رایج است. نباید انتظار داشته باشید شخصیت ضد اجتماعی مدیریت درست و پس انداز مالی خوبی داشته باشد.
عوامل شکل گیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی
مهم‌ترین عامل شکل‌گیری اختلال شخصیت ضد اجتماعی را مانند بسیاری از اختلالات شخصیتی دیگر بایستی احتمالا در برخی از پیش زمینه‌های ارثی دنبال کرد. رفتارهایی که مشخصه ضد اجتماعی بودن فرد را نشان می‌دهد همیشه در خانواده به صورت نسل به نسل منتقل می‌شود. البته علاوه بر توارث، نباید محیط اجتماعی و خانوادگی‌ای که کودک در آن بزرگ می‌شود از جمله الگوهای نارکارآمد و مخرب فرزند پروری را نادیده گرفت. بسیاری از رفتارها بیشتر از آنکه نتیجه توارث باشند، نتیجه تربیت و تاثیر غلط از اطرافیان است.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: اختلال هماهنگی رشدی – سال های سخت کودکی
سبک فرزند پروری سهل گیرانه، مشاجره بیش از حد والدین، پایین بودن عزت نفس کودکان و نوجوانان، محروم بودن از حضور فعال و مثبت پدر، الگوهای نامناسبی که کودکان از پدران وابسته به مواد مخدر یا بزهکار دریافت می کنند، از عوامل بروز رفتارهای تکانشگرانه و بی هدف و میل به آسیب رساندن به دیگران به شمار می رود. در واقع والدین با اختلال شخصیت ضد اجتماعی هم می‌توانند مشخصه‌های ژنتیکی خود را به نسل‌های بعد منتقل کنند. و هم در بروز رفتار های ضد اجتماعی کودک الگوی او باشند. 
عوامل بیولوژیکی ایجاد اختلال ضد اجتماعی
کاهش سطح هورمون های زنانه مانند استروژن و افزایش سطح هورمون های جنسی مردانه در اثر عوامل بیولوژیکی یا محیطی از عوامل بروز رفتارهای تکانشگرانه و بی هدف و میل به آسیب رساندن به دیگران به شمار می رود. بين سطوح تستوسترون در مردان جوان و بين زندانيان، با پرخاشگري، تهاجم، و سلطه جويي رابطة مثبتي وجود دارد. ارتباط مثبتي بين ميزان تستوسترون خون ورزشكاران و تهاجم رقابتي در آنان ملاحظه شده است.
در جانوران نيز نتايج مشابهي به دست آمده است. هورمونهاي زنانه، هم تهاجم و هم حملات جنسي را در مردان مي‌كاهد. در زنان، نشانگان پيش از قاعدگي كه شامل افزايش تحريك پذيري و احساس خصومت است امكان دارد به ويژه در زناني كه كنترل رفتاري ناكافي دارند به تهاجم تحريكي واقعي بيانجامد. بیماران مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی با استفاده از مکانیسم های دفاعی «واکنش وارونه» و همانند سازی با پرخاشگر، کودک زخم خورده درون خود را پنهان می کنند و با عصیان به التیام زخم های شان می پردازند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: شیوه درمان با نوروفیدبک در اختلالات روانشناسی
آیا فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی می‌تواند گزینه مناسبی برای ازدواج باشد؟
به طور خلاصه می‌توان گفت فرد مبتلا به شخصیت ضد اجتماعی همسر خطرناکی است. این شخص هیچ برنامه‌ای برای آینده ندارد. و اغلب روی میل و هوس آنی اقدام به انجام کاری می کند. اگرچه در ابتدای آشنایی جذاب و خوش صحبت ظاهر خواهد شد. اما روابطش با دیگران کوتاه و سطحی است. در آخر شخصیت ضد اجتماعی کسی است که تاسف و پشیمانی واقعی در او وجود ندارد. و در عوض فکر می کند ضربه زدن و به بازی گرفتن دیگران امری موجه می‌باشد.
درمان اختلال شخصیت ضد اجتماعی
درمان مبتلایان به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از درمان های به شدت دشوار با پیش آگهی نه چندان امید بخش محسوب می شود. دارودرمانی در کنار درمان های همراه با شفقت و همدلی و بهره مندی از گروه های خود یاری می تواند در کنترل رفتارهای این بیماران موثر باشد. فیلم سینمایی «گود ویل هانتینگ» با بازی رابین ویلیامز و مت دیمون، درمان انسان مدار با بیمار داستان را که به اختلال شخصیت ضد اجتماعی است را به خوبی نشان می دهد.
شاید شما نیز دچار اختلال شخصیتی باشید یا اطرافیانتان درگیر آن باشند. این نوع اختلالات قابل درمان هستند. و باید به صورت مستمر و جدی با مشاور روانشناس در ارتباط باشند. شما می‌توانید با استفاده از خدمات مشاوره تلفنی، بدون نیاز به مراجعه حضوری، و خیلی راحت از داخل منزل با مشاوران مرکز مشاوره تلفنی صدای رهیاب در تماس باشید، و بهترین خدمات مشاوره را از متخصصان روانشناسی شهر تهران دریافت کنید.
