اختلال شخصیت افسرده یکی از اختلالات روانشناسی است که امروزه بسیار شیوع پیدا کرده است. این جزء طبیعت انسان است که روزها و یا هفته هایی را در زندگی با غم و ناراحتی دست و پنجه نرم کند. با تمام افت و خیزهای زندگی هر روز باز هم به این حس می رسیم که سلامت و شادابی روح خود را دوباره پیدا کنیم. غالباً این دوره های کوتاه غم و اندوه را چنین توصیف می کنیم. «امروز روز بدی داشتم.»، «چیزی نیست فقط از خستگیه.» و یا آن را واکنشی درباره شرایط ناراحت کننده ای میبینیم که برایمان رخ داده است. این اتفاقات جزئی، قسمتی از زندگی است و ما یاد گرفته ایم هر از گاهی انتظار این موانع را داشته باشیم.
تجارب روانشناسی اختلال شخصیت افسرده
در تجارب بالینی خود در مورد افراد افسرده پی برده ایم این افراد دامنه احساسی بسیار محدودی دارند. وقتی با این پرسش روبه رو می شوند که در حقیقت چه احساسی دارند، برای توصیف آن واقعاً به مشکل برمی خورند. یا وقتی از آنها می پرسیم چه فعالیتی باعث لذتشان می شود به سختی می توانند پاسخ پیدا کنند. حالت غم و دلمردگی افراد دارای اختلال شخصیت افسرده با حس بی ارزش بودن عمیقی که نسبت به خودش دارد به شدت آمیخته شده است.
او همیشه احساس می کند بی کفایت است و این حس را به محیط اطراف، دیگران و نیز به آینده اش فرافکنی می کند. در نتیجه حس بی ارزش بودن و شناخت ناچیزی که او از ارزشها و توانایی هایش دارد خود را به شکل رفتارهایی از قبیل عیب جویی، پیش داوری، وسرزنش کردن بروز می دهد. این منفی نگری به شکلی خودپرورانه در او شکل گرفته و او از اینکه خود را تحقیر کند احساس شرم نمی کند.
نشانه های شخص دارای اختلال شخصیت افسرده
فرد دارای اختلال شخصیت افسرده هر تعریف و تمجید و رفتار مهربانانه ای را که در قبالش انجام می شود نادیده می گیرد. در عوض به تحریف آنها می پردازد و آن را به عنوان مدرکی برای اثبات بی ارزشی اش قلمداد می کند. در نظر این شخص هیچ چیز به اندازه کافی خوب و درست نیست. ظرفیت پایین او برای احترام به خود و ارزش گذاری درونی عمیقاً وجودش را در بر گرفته است. طوری که می توان آن را به وضوح در کلام، نگرش و رفتارش دید. او اکثراً رک و بی پرده عیب جویی هایش را ابراز می کند.
چگونگی فرآیند فکری اختلال شخصیت افسرده
شخصیت غمگین و افسرده زمان و انرژی روانی زیادی را صرف فکر کردن به اتفاقاتی می کند که بهتر است فراموش شود. همچنین نشخوار فکری و غم و اندوه خوردن کار همیشگی اوست. اغلب این حالت در اثر توجه بیش از حد به نکات منفی، شکست هایی که بزرگ جلوه می دهند، ضعف های ظاهری، اشتباهات و افسوس های بی دریغ بوجود می آیند. او نسبت به آینده بدبین است و همیشه در مورد عواقب کارها نگران است و بیش از حد در فکر فرو می رود.
علائم اختلال شخصیت افسرده
بدون شک علائم مربوط به افسردگی از نظر شدید یا خفیف بودن گستره خاص خود را دارد. در یک سر این زنجیره می توان افسردگی حاد و مزمن را دید که می تواند کاملا طاقت فرسا باشد. این شرایط حتی شخص مبتلا را در خطر های ناشی از افکار خودکشی قرار دهد. در انتهای دیگر این زنجیره، می توان عملکرد عادی روح و روان را مشاهده کرد. اختلال شخصیت افسرده در میانه این طیف قرار دارد.
تحقیقات در مورد این اشخاص نشان داده است که این آسیب شخصیتی بیشتر در افرادی دیده می شود که بستگان درجه یک آنها (والدین، خواهر، برادر) مبتلا به اختلال روحی بوده اند. اختلالات روانشناسی مانند افسردگی حاد و یا اختلال دوقطبی. با توجه به این می توانیم نتیجه بگیریم زمینه های ژنتیکی بسیار تاثیرگذاری در شکل گیری ویژگی های اختلال شخصیت افسرده نقش دارد.
هم زن ها و هم مردها می توانند به این اختلال شخصیتی دچار شوند.علاوه بر تأثیر ژن ها می توان گفت کودکانی که والدین آنها دچار افسردگی هستند به دلایل دیگری مانند یادگیری و آموختن در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. وقتی کودک در خانه فقط نمونه زنده افسرده ای را در مقابل خود داشته باشد، شانس کمی برای آموختن حالت های مختلف ابراز احساسات و هیجانات روحی خواهد داشت. آنها لذت، شادی و خوشحالی را نمی آموزند.
ویژگی های اختلال شخصیت افسرده
- تمام رفتار های او با غم و اندوه همراه است.
- بینشی که به خود و توانایی هایش دارد، آکنده از حس بی کفایتی، بی ارزشی و حرمت نفس پایین است.
- دیدگاهی انتقادی، سرزنش آمیز نسبت به خود دارد.
- در اکثر اوقات در حال غصه خوردن و فکر کردن به مسائل ناراحت کننده است.
- نسبت به دیگران منفی نگر، انتقادی و با پیش داوری رفتار می کند.
- تقریباً به همه چیز بدبین است.
- غالباً احساس گناه و ندامت دارد.
منبع: برگرفته از کتب براد جانسون
