نوعی از عدم تواناییT مهارت و نوشتن کمتر از معمول فرد، با عنوان اختلال نوشتن شناخته می شود. این نوع اختلال غالباً در دوران کودکی بروز پیدا نموده و سبب بد خط نوشتن یا وارونه نویسی فرد می گردد. بطور کلی، از جمله مهارت ها و توانایی های کاربردی انسان که به عنوان یکی از پیش شرط های موفقیت تحصیلی و کاری محسوب می شود، توانایی نوشتن می باشد.
توانایی نوشتن در تمام ابعاد زندگی انسان نقش برجسته و شاخصی را بازی می کند. بر این اساس، نوشتن در زندگی روزمره انسان ها و به منظور پیشبرد کارها و امورات، از درجه اهمیت و ارزش بسیار بالایی برخوردار می باشد. بدون اغراق، دنیای حال حاضر، دنیای ابزارهای دیجیتالی و ارتباطی مختلف و متنوع می باشد. بنابراین برای برقراری یک تعامل سازنده و مفید، توانایی نوشتن حرف های زیادی برای گفتن دارد.
در آن سوی قضیه، عده ای از انسان ها در فراگیری این توانایی و کسب مهارت های نوشتن و خواندن دچار اختلال بوده و با مشکلات و معضلات عدیده ای مواجه می باشند. ناگفته نماند که اختلال نوشتن با دیگر مشکلات ذهنی و اختلالات یادگیری، ارتباط تنگاتنگ و مستقیم دارد. بر همین اساس، به منظور تشخیص و درمان اختلال نوشتن، استفاده از مشاوره کودک و متخصصان با تجربه بسیار کارساز می باشد.
نگاهی ریزبینانه به اختلال نوشتن
نوعی از اختلالات یادگیری شایع و معمول در کودکان، اختلال نوشتن تلقی می شود. بطور معمول در این نوع اختلال، توانایی فرد از حد انتظار بسیار کمتر و پایین تر می باشد. ذکر این نکته ضروری به نظر می رسد که ملاک و معیار توانایی افراد بر حسب هوش، زمینه تحصیلی و سن مورد سنجش قرار می گیرد. امکان دارد این نوع اختلال با سایر اختلالات نظیر اختلال یادگیری ریاضی، اختلال خواندن و مشکلات ذهنی تقارن پیدا نماید.
ناگفته نماند که کودکان دارای این مشکل، اگرچه از نظر آموزش و هوش طبیعی در وضعیت مناسبی به سر می برند، اما از لحاظ مهارت های نوشتن در مقایسه با همسالان خود، از تفاوت هایی برخوردار می باشند. بر این اساس، کودکان دارای اختلال نوشتن عموماً بسیار کج و معوج، نامرتب و بد خط می نویسند. همچنین در نگارش و جمله بندی این دسته از کودکان، غلط های املایی، پاراگراف بندی، نقطه گذاری، غلط های دستوری و وارونه نویسی زیادی به چشم می خورد.
علائم حائز اهمیت و انواع اختلال نوشتن
در نحوه نگارش و جمله بندی کودکان دارای اختلال نوشتن، خطاهای بسیار زیادی ظهور پیدا می کند. بنابراین نوشتن ناقص و نادرست، محدودیت داشتن در انتخاب کلمات، آهسته نوشتن، فشار وارد آوردن به مداد بر روی کاغذ و پر رنگ نوشتن، بخشی از علائم قابل توجه این نوع اختلال به شمار می رود. از نشانه های دیگری که در این زمینه به چشم می خورد، می توان به متناقض نوشتن کودکان اشاره نمود. بر این اساس، این دسته افراد در هنگام نوشتن حروف را بسیار کوچک یا بزرگ و حتی با اندازه های نامنظم می نویسند.
همچنین در نوشتن کودکان دارای این نوع اختلال، بین حروف و کلمات، فاصله های نامناسب وجود داشته و یا کلمات حذف شده و حروف ناتمام به طرز برجسته ای یافت می شود. از انواع اختلال نوشتن می توان اختلال دست خط، ترکیب و املا نویسی را عنوان نمود. اگرچه بسیاری از دانش آموزان در هنگام نوشتن خوش خط نیستند، اما دانش آموزان دارای اختلال نوشتن علاوه بر بد خط بودن، از خطی کاملاً ناخوانا برخوردار می باشند. این بد خطی می تواند از مشکلات جسمی، عاطفی و روانی ناشی شده باشد.
دانش آموزان دارای اختلال نوشتن، در هنگام املا نویسی از توانایی لازم برای همخوانی و تطابق بین نوشته ها و واج ها بهره نمی برند. همچنین این افراد، در تبدیل نمودن گفتار به نوشتار، ترکیب درست کلمات و انشا نوشتن با مشکلاتی مواجه می باشند.
علل و عوامل ایجاد اختلال نوشتن
ژنتیک در ابتلای کودکان به اختلال نوشتن، نقش پر رنگ و مهمی را بر عهده دارد. به همین جهت، افراد دارای سابقه خانوادگی، از احتمال ابتلای بالاتری برخوردار می باشند. مشکلات مغزی نیز در این زمینه بسیار مؤثر است. بنابراین، این افراد با اختلالات جزئی در عملکرد مغز خود روبرو هستند. حواس پرتی، مشکل در تمرکز و توجه، عدم برقراری هماهنگی میان چشم ها و دست ها، عدم هماهنگ بودن انگشتان و مهارت های حرکتی، از دیگر علل شایع بروز اختلال نوشتن قلمداد می گردد.
