چگونه بدون پرخاشگری قاطع باشیم؟

برای داشتن یک ارتباط سالم با دیگران باید برای زندگی شخصی خود مرزهایی تعیین کنیم. بتوانیم به درخواست‌هایی که مایل به انجام آن نیستیم نه بگوییم و خط قرمز هایمان را برای اطرافیانمان مشخص کنیم. همه‌ی این کارها نیاز به حضور ویژگی دارند به نام “قاطع بودن”.

داشتن قاطعیت همان نگهبانی است که باعث حفظ مرزهای شخصی ما در زندگی و جلوگیری از آسیب دیدن ما در روابطمان می‌شود. اما چالشی که در ارتباط با شخصیت قاطع مطرح می‌شود، این است که گاهی آن را به اشتباه با پرخاشگری یکی می‌دانند و به غلط فکر می‌کنند که اگر با دیگران به صورتی پرخاشگرایانه رفتار کنند در واقع قاطعیت به خرج داده‌اند.

به هیچ وجه پرخاشگری نمی‌تواند راه درستی برای نشان دادن قاطعیت باشد. سوالی که در این جا پیش می آید این است که قاطع بودن بدون پرخاشگری به چه صورت است؟ قاطع بودن یعنی چی؟چگونه می توان مهارت شخصیت قاطع را تمرین کرد؟ همه‌ی این‌ها سوالاتی هستند که در این مقاله به آن‌ها پاسخ می‌دهیم. تا پایان این نوشتار همراه ما باشید.

رفتار قاطعانه چیست؟

داشتن رفتاری قاطعانه از نطر مشاوره روانشناسی این است که همیشه به عنوان رفتاری مثبت که همه باید آن را داشته‌باشند، توصیه شده‌است. اما برخی به اشتباه آن را با پرخاشگرانه یا بی‌ادبانه رفتار کردن یکی می‌دانند؛ یعنی فکر می‌کنند برای اینکه در برابر دیگران قاطع باشند، باید خشونت به خرج دهند یا به آن‌ها بی‌احترامی کنند.

واقعیت دقیقا برعکس چیزی است که این افراد فکر می‌کنند. برای اینکه در برابر دیگران قاطعیت داشته باشیم، نه تنها پرخاشگری جواب نیست بلکه می‌تواند شخصیت قاطع ما را نیز خدشه‌دار کند. در واقع پرخاشگری به جای‌ آنکه به دیگران نشان دهد که ما افراد قاطعی هستیم، به آن‌ها این تصویر را نشان می‌دهد که افرادی عصبی هستیم.

قاطعیت به این معناست که شما بتوانید نیازها و درخواست‌های خودتان را بدون آنکه به دیگری بی‌احترامی کنید یا پرخاشگری کنید، بیان کنید. داشتن قاطعیت منافاتی با داشتن رابطه‌ای توامان با احترام و دلسوزی با دیگران ندارد. حال که معنی شخصیت قاطع و فرق آن با پرخاشگری را دانستیم به این موضوع می‌پردازیم که اصلا چرا باید قاطع باشیم و چگونه می‌توان قاطعانه رفتار کرد.

چرا باید قاطع باشیم؟

داشتن قاطعیت یک مهارت مهم و اساسی در ارتباطات به شمار می‌آید. این مهارت به فرد کمک می‌کند که بتواند خود را به صورتی کارآمد ابراز کند و توانایی ابراز عقیده‌ی خود و گرفتن تصمیم در زمینه‌های مختلف داشته باشد. در نتیجه دیگران نیز احترام بیشتری برای فردی که قاطع است و می‌تواند بدون توهین به دیگری عقاید و نظرات خود را ابراز کند قائل هستند. علاوه‌بر موارد قبلی، قاطعیت به بهبود عزت‌ نفس فرد هم کمک می‌کند.

7 راه‌ طلایی برای قاطع بودن

شخصیت قاطع مهارتی است که مانند هر مهارت دیگری قابل یادگیری و تمرین است. با تمرین قاطع بودن می‌توان کم‌کم از فردی که نمی‌تواند خودش را ابراز کند به مرحله‌‌ای رسید که بدون نیاز به پرخاشگری و داد و قال خود را ابراز نمود. در این جا چند راه برای داشتن قاطعیت بدون پرخاشگری به شما معرفی می‌کنیم که می توانید بدون مراجعه به دکتر روانشناس به آن ها دست یابید:

راه ‌شماره‌ی یک: آرامش خود را حفظ کنید.

اولین کاری که باعث می‌شود شما قاطع به نظر برسید نه پرخاشگر، حفظ آرامش است. هنگامی که می‌خواهید نظر خود را راجع‌به موضوعی ابراز کنید یا به درخواست کسی پاسخی دهید، ابتدا یک نفس عمیق بکشید و سعی کنید بر احساسات و هیجانات خود کنترل داشته باشید. بعد از اینکه آرام شدید پاسخ دهید یا نظر خود را بیان کنید. عموم افراد به شخصی که با آرامش صحبت می‌کند، احترام بیشتری می‌گذارند و نظرش را راحت‌تر می‌پذیرند.

راه شماره‌ی دو: راجع به خودتان حرف بزنید نه دیگران.

یکی از راه‌های قاطع بودن این است به‌جای آنکه مدام راجع به عقاید یا رفتار دیگران صحبت کنید، راجع به نیازها و عقاید خود صحبت کنید. برای مثال به جای‌آنکه بگویید “تو به من گوش نمی‌دهی”، بگویید “من نیاز دارم که حرف‌های من بیشتر شنیده شوند”.

راه شماره‌ی سه: به زبان بدن خود دقت کنید.

گاهی حرفی که می‌زنید پرخاشگرانه نیست اما زبان بدن شما به گونه‌ای است که انگار قصد حمله دارید. شیوه‌ی ایستادن شما، ارتباط چشمی که برقرار می‌کنید و هر آن‌چیزی که به زبان بدن مربوط است بر قاطع به نظر رسیدن شما تاثیرگذار هستند.

راه‌ شماره‌ی چهار: برای خودتان مرز تعیین کنید.

یکی از مهم‌ترین نشانه‌هایی که به دیگران این موضوع را می‌فهماند که شما فرد قاطعی هستید، داشتن مرز است. قطعا هر فردی در زندگی خود خط قرمزهایی دارد. از برخی کارهای دیگران آزرده می‌شود ودوست ندارد که دیگران با او این رفتار را داشته باشند. این موارد را به دیگران به شکلی محترمانه گوشزد کنید.

راه‌ شماره‌ی پنج: ساده و مستقیم صحبت کنید.

خیلی اوقات پیچیده صحبت کردن باعث می‌شود که دیگران شخصیت قاطع شما را زیر سؤال ببرند. بهتر است شفاف و صریح درخواست یا نظر خود را بیان کنید. البته به این نکته توجه داشته باشید که شفاف صحبت کردن با بی‌ادبانه صحبت کردن فرق دارد. در هرصحبتی مهم است که رعایت ادب را کنید و به شکلی محترمانه اما شفاف صحبت کنید.

راه شماره‌ی شش: تفاوت‌ها را درک کنید و بپذیرید.

شخصیت قاطع به این معنا نیست که نظرات دیگران باید کاملا شبیه نظر شما باشند یا حتما عقیده‌ی شما درست است. خیلی اوقات عقاید دیگران با ما متفاوت است و یا حتی عقیده‌ای که ما داریم نادرست است. داشتن قاطعیت به این معنا است که بتوانیم به شکلی جرئت‌مندانه عقایدمان را بیان کنیم. اما باید بپذیریم که ممکن است عقیده‌ی فرد مقابل با ما فرق داشته باشد و یا حتی نظر ما نادرست باشد و نیاز باشد که آن را اصلاح کنیم.

راه‌ شماره‌ی هفت: از اشتباه کردن نترسید.

گاهی اوقات ممکن است افراد به خاطر ترس از اشتباه خیلی اوقات قاطعانه عقاید خود را بیان نکنند یا تصمیم نگیرند. اشتباه چیزی است که برای هرکسی پیش می‌آید. حتی اگر فکر می‌کنید ممکن است اشتباه کنید، باز هم قاطعانه خود را ابراز کنید. ممکن است اشتباه کرده باشید اما مهم این است که قاطعانه رفتار کرده‌اید.

سخن آخر

برای داشتن یک زندگی باکیفیت و روابطی سالم، شخصیت قاطع یکی از مهارت‌هایی است که همه‌ی ما باید داشته‌باشیم. در این مقاله سعی کردیم راه‌هایی برای قاطع بودن در تصمیم‌گیری و روابط به شما معرفی کنیم. برای یادگیری و تمرین بیشتر این مهارت ارتباطی مهم و دیگر مهار‌ت‌های ارتباطی می‌توانید با مشاورین مرکز مشاوره رهیاب مشاور تماس گرفته و مشورت کنید.