ازدواج یک پیوند رسمی بین دونفری است که میخواهند با هم بهصورت رسمی و قانونی زندگی مشترک را آغاز کنند. اما هر ازدواجی لزوماً پایدار نیست و برخی از زوجین بعد از مدتی از سپری شدن زندگی مشترک و مراجعه به مشاوره طلاق، به این نتیجه میرسند که برای هم مناسب نیستند و باید از یکدیگر جدا شوند. وقتی که ازدواج بهصورت رسمی انجام شده باشد دیگر طلاقگرفتن و جدایی به همین راحتیها نیست. چالشهای متعدد قانونی بر سر راه زوجینی که قصد دارند از یکدیگر جدا شوند وجود دارد. یکی از این چالشها، مسئلهی حق طلاق است.
حق طلاق در ایران بهصورت رسمی و قانونی جزوی از حقوق مرد است. در حقیقت زن حقی برای طلاق ندارد و بنابراین نمیتواند طلاق خود را بگیرد. البته خیلی از زنان میتوانند به شیوههای مختلفی این حق را از همسر خود بگیرند.
باتوجهبه افزایش بیشازپیش آمار طلاق و همچنین طاقتفرسا بودن پروسهی آن، مهم است که از مسائل قانونی آن آگاه بود تا در صورت نیاز با چالشهای کمتری روبهرو شویم. اگر برای شما هم سؤالاتی ازاینقبیل پیشآمده است که نحوه گرفتن حق طلاق چگونه است؟ مزایای گرفتن آن چیست؟ شرایط ابطال حق طلاق به چه صورت است؟ نحوه گرفتن حق طلاق از طرف زن چگونه است؟ تا پایان این نوشتار همراه ما باشید.
حق طلاق چیست؟
همانطور که از نام آن پیداست حقی است که فرد میتواند برای طلاق اقدام بکند. طبق قانون ۱۱۳۳ قانون مدنی این حق در ایران به مردان داده شده است و بنابراین زنان باید این حق را از همسر خود بگیرند یا بهصورت توافقی جدا شوند. اگر مرد نخواهد جدا شود زن بهراحتی نمیتواند طلاق بگیرد.
مزایای حق طلاق برای زن
ازدواج تصمیمی است که هم زن و هم مرد در گرفتن و اجرای آن مشارکت دارند؛ بنابراین به نظر ناعادلانه میرسد که برای پایاندادن به آن تنها یک نفر بتواند تصمیم بگیرد و حق رسمی داشته باشد. اگر زن حقی برای طلاق داشته باشد میتواند بدون آنکه هیچکدام از حقهای دیگر خود را برای گرفتن طلاق ببخشد، بهراحتی از همسر خود جدا شود.
معایب حق طلاق برای زن
درست است که به نظر عادلانه میرسد که هردوطرف این حق را داشته باشند که بتوانند برای طلاق اقدام کنند اما برخی نیز معتقد هستند که گرفتن حق طلاق توسط زن معایبی نیز به همراه دارد و بهتر است که زنان این حق را نداشته باشند.
استدلالی که آنها برای این ادعای خود میآورند این است که زنان، روحیهای آسیبپذیر، شکننده و ظریف دارند. درصورتیکه آنها بتوانند طلاق بگیرند و این حق توسط قانون یا همسرانشان به آنها داده شود در هنگامی مشکلات ممکن است احساسی تصمیم بگیرند و طلاق خود را بگیرند. البته با مراجعه به یک مشاوره خانواده می توان از تصمیم خود مطمن شد.
طلاق نیز تصمیمی است که تبعات جدی دارد و برگشتن از آن، شاید امری غیرممکن نباشد اما کار راحتی هم نیست البته برخی بهاشتباه فکر میکنند که اگر زنان نیز حقی برای طلاق داشته باشند به این معنا است که این حق از مردان گرفته شده و به آنان داده میشود. درصورتیکه اینگونه نیست و حقی از مردان سلب نمیشود. بلکه زنان نیز مانند مردان از حقی برای گرفتن طلاق بهرهمند میشوند.
زن چگونه میتواند حق طلاق را بگیرد؟
یا حق طلاق توسط مرد به زن داده میشود و یا بنا بر شرایطی قانون این کار را انجام میدهد. در مواردی که خود مرد به زن برای طلاق حق میدهد ممکن است در ابتدای ازدواج این کار را بکند. خیلی از زنان در ابتدای ازدواج داشتن این حق را جزو شروطی برای ازدواج تعیین میکنند.
همچنین میتوان این شرط را در عقدنامه ذکر کرد و یا در محضر مرد به زن وکالت دهد. البته اگر مرد در ضمن سند ازدواج این حق را دهد غیرقابلعزل است اما اگر در محضرخانه به زن وکالت دهد و حق طلاق محضری باشد این وکالت به سه شکل بلاعزل، مدتدار و قابل عزل میتواند باشد.
نکتهی مهمی که راجع به گرفتن حق جدایی توسط زن وجود دارد، مسئلهی حدود اختیارات است. درواقع حق طلاق مشروط باشد. برای مثال میتواند این شروط راجع به حق طلاق و مهریه باشد یعنی این حق در صورت بخشیده شدن کل مهریه یا قسمتی از آن داده شود.
نوع دیگر گرفتن حق طلاقگرفتن توسط مرد به وسیله قانون است. یعنی قانون این حق را به زن میدهد. در شرایطی زن میتواند به دادگاه خانواده مراجعه کند و ادعا کند که همسرش مواردی که در عقدنامه برای اعطای حق جدایی ذکر شده است را دارد و باید طلاق او گرفته شود.
این شرایط عبارتاند از:
- عدم توانایی مرد در پرداخت نفقه و یا خودداری او از انجام این کار
- اثبات دیوانگی مرد
- اثبات عقیم بودن مرد و عدم توانایی او برای بچهدارشدن
- مرد زندگی را به مدتزمان ۶ ماه و بدون داشتن هیچ دلیلی ترک کند.
- مرد رابطهی نامشروع داشته باشد و به همسر خود خیانت کرده باشد. که برای این مورد حتما باید نزد یک مشاوره خیانت متبحر رفت.
- مبتلا بودن مرد به بیماری لاعلاج
- مرد وظایف زناشویی خود را انجام ندهد.
- شغل مرد، شغلی باشد که از نظر اجتماع ناپسند و بیآبرویی است.
حق طلاق برای زن خوب است یا بد ؟
آیا زن با داشتن حق طلاق میتواند طلاق بگیرد؟
ممکن است برخی زنان فکر کنند که گرفتن حق جدایی به هر شکلی برای آنها کافی است و میتوانند بهراحتی جدا شوند اما واقعیت چیز دیگری است. چنانچه زنی این حق را هم گرفته باشد باید سه شرط زیر برآورده شده باشند تا بتواند طلاق بگیرد:
- وکالت طلاق بلاعزل باشد. حق طلاق بلاعزل یعنی چه؟ یعنی اینکه این وکالت تاریخ معینی نداشته باشد و زن در هر زمانی بتواند برای طلاق اقدام کند.
- بهرهمندی از حق توکیل بهغیر: در این مورد زن میتواند به یک وکیل وکالت دهد که در جلسات دادگاه حاضر شود.
- داشتن حق اسقاط در تجدیدنظرخواهی و فرجامخواهی: یعنی بعد از اینکه زن دادنامه طلاق را دریافت کرد نیازی نیست که برای رأی قطعی صبر کند و میتواند طلاق را ثبت کند.
سؤالات متداول در خصوص گرفتن حق برای طلاق
بله. از طریق راههای مختلفی میتواند این کار را انجام دهد.
خیر. حق طلاقی که در منزل و بهصورت شفاهی داده شود اعتبار ندارد و باید در محضر ثبت رسمی شود.
بله. درصورتیکه در مقابل گرفتن این حق مهریه را نبخشیده باشد میتواند مهریهی خود را دریافت کند. آیا زن میتواند حق طلاق را بگیرد؟
آیا میتوان بهصورت شفاهی و در منزل به زن این حق را داد که طلاق بگیرد؟
آیا درصورتیکه به زن حق جداشدن داده شود باز هم میتواند مهریه دریافت کند؟