حسودم چون تنها محبوب مامان نیستم!

به عنوان یک پدر و مادر حتماً لحظات عجیبی را در رفتار کودک خود مشاهده کرده اید و متوجه حسادتش به کسی دیگری شده اید. باید بدانید حسادت نیز یک حس طبیعی است که از سنین کودکی بروز پیدا می کند و اگر مدیریت نشود تا انتهای پیری، پا به پای شما می آید.

این حس عجیب، گاه فطری و گاه نیز اکتسابی است و در افراد مختلف درجات متفاوتی دارد. جالب است بدانید حسادت در سن 15 تا 16 ماهگی در کودکان ما آشکار می شود و در دو زمان یعنی از سن 2 تا 5 سالگی و دوران بلوغ به اوج خود میرسد. شاید بتوان گفت که شدید ترین مرحله حسادت در دوران پیش از 5 سالگی اتفاق میافتد. زیرا در این سنین کودک کاملاً به والدین وابسته است و همه نیازهای او به ویژه نیازهای عاطفی و روانی توسط آنها ارضا می شود.

کودک حسود است چون دیگر تنها عزیز ما نیست!

حسادت از میل کودک به تنها محبوب مادر بودن سرچشمه می گیرد. این میل به قدری در کودک ریشه دارد که هیچ رقیبی را تحمل نمی کند. زمانی که فرزندان بعدی به دنیا می آیند، کودک شروع به رقابت با آنها می کند تا تنها عزیز والدین خود باقی بماند. این احساس ممکن است آشکار یا پنهان باشد و این بستگی به نحوه برخورد والدین با حسادت کودکان دارد.

چنانچه تولد نوزاد همزمان با شدت دلبستگی فرزند اول به والدین باشد، حسادت بیشتری در کودک ایجاد میشود و همچنین هر چقدر فاصله بین دو تولد کمتر باشد، احتمال بروز حسادت در کودک بیشتر است.

گاهی حسادت در اثر تبعیض اولیای مدرسه، عدم توانایی در درک و فهم دروس، ترس از شکسن و مردود شدن در امتحانات یا اذیت و آزار شاگردان دیگر بروز می کند. در چنین شرایطی واکنش کودک اغلب به صورت حسادت، تمارض فرار از مدرسه، بی انضباطی، بی تفاوتی و بی رغبتی تحصیلی و بالاخره عقب ماندگی تحصیلی ظاهر می شود.

شیوه های بروز حسادت در کودکان

کودکان خردسال معمولاً بدون سیاست و پرده پوشی حسادت خود را بروز می دهند. به عنوان مثال، خیلی صریح به شما می گویند که از نوزاد تازه متولد شده تان متنفرند و یا به طور آشکارا یا پنهان به او آسیب می رسانند. حال اگر احساس خود را سرکوب کنند، حسشان تغییر شکل یافته و به صورت بدرفتاری های دیگر خود را نشان می دهد و دردسرهای بیشتری برای خانواده ایجاد می کند.

برخی کودکان بد غذا و بی اشتها می شوند و خود را به مریضی می زنند و یا ترس های بیجا از خود نشان می دهند تا توجه والدین را از کودک دیگر بگیرند و به خود جلب کنند. در بعضی کودکان دیگر نیز این احساس به صورت شب ادراری و جوش های پوستی، جویدن ناخن، کشیدن موها، گاز گرفتن و یا شکستن بشقاب ها بی آنکه حرفی بزنند نشان داده می شود.

مامان بابا چکار کنند؟

گذاشتن زمان های خاص و با کیفیت برای کودک توسط والدین و بازی منظم و هر روزه با آنها تا حد زیادی میتواند تشنگی عاطفی کودکان را برطرف کند و ظرف توجه خواهی آنها را پر کند.

زمانی که برنامه به دنیا آوردن فرزند دیگری دارید لازم است در ماه های پنجم و یا ششم کودک را نسبت به آنچه قرار است در خانواده رخ دهد، آگاه کنید و از او برای تغییراتی که قرار است در منزل رخ دهد، کمک بگیرید.

بهتر است کودک را برای خرید لوازم نوزاد همراه خود ببرید و از او در انتخاب لوازم، نظر خواهی کنید؛ حتی خوب است به کودک مبلغی پول بدهید که برای خواهر و یا برادر کوچکش هدیه ای خریداری کند.

اگر لازم است در اتاق کودک تغییراتی ایجاد شود، حتماً با نظر، اجازه و همکاری او جابجایی ها را اعمال کنید و زمانی که نوزاد به خانه آمد نیز از کودک در مراقبت از نوزاد کمک بگیرید و تمام کارهای خوبی که در طی دوره ورود عضو کوچک به خانه انجام داده را جدی بگیرید و تشویقش کنید.

به کودک اجازه دهید نوزاد را در آغوش بگیرد، نوازش کند و زمانی که نوزاد در آغوش مادر است، بهتر است پدر یا سایر اعضای خانواده کودک را در آغوش بگیرند و نوازش کنند. کودک باید مطمئن شود که والدین او را مانند گذشته دوست دارند.

بیشتر مراقب رفتارتان باشید

• هیچگاه در حضور کودک مسئله حسادت او نسبت به نوزاد را برای اطرافیان مطرح نکنید؛ بی شک این توضیح شما موجب حساسیت و حسادت بیشتر در کودک می شود.
• از توجه افراطی به نوزاد در حضور کودک پرهیز کنید و برای خوشایند کودکتان از خواهر و برادر کوچکش بدگویی نکنید.
• از توسل به فشار، زور و تنبیه برای کمرنگ کردن حسادت کودک پرهیز کنید؛ زیرا این کودکان از بیش از هر زمان دیگری نیاز به توجه و محبت شما دارند و بسیار آسیب پذیرند.
• هر زمان که متوجه رفتارهای حسادت گونه او شدید با او صحبت کنید و با ایجاد احساس همدلی، در مورد ترس ها و دلمشغولی هایش حرف بزنید و اجازه دهید نهایت احساسش را بر زبان بیاورد و متوجه درک شما از نگرانی هایش شود. یکی از بهترین زمان ها برای داشتن یک صحبت با کیفیت با کودک، خلوت های قبل از خواب است. از او بخواهید هنگامی که تنها فرزند خانواده بود را به یاد بیاورد و آن شرایط را مرور کند. از او بپرسید آمدن فرزند جدید چه سختی ها و شادی هایی را برای او به همراه داشته و اگر از حس حسادتش به شما حرفی زد، به او اطمینان دهید عاشقش هستید و هیچ کس نخواهد توانست جایگاه او را در ذهن شما کمرنگ کند.

شکی نیست که مدیریت کردن این دوران، از سخت ترین مراحل داشتن فرزند دوم است و به سلامت گذراندن آن انرژی مضاعفی از پدر و مادر می طلبد. یادتان باشد یک مشاور امن و ماهر همیشه راه حل هایی برای رهایی شما از بحران های وقت و بی وقت زندگی دارد. هر زمان که به تنگ آمدید، تلفن را بردارید، به مشاور خود زنگ بزنید، یک وقت ملاقات تنظیم کنید و یک نفس راحت بکشید…