راهکار مشاوران برای غلبه بر ترس چیست؟

ما مشاوران وقتی درباره ترس و غلبه بر ترس صحبت می کنیم هدفمان نیست که فرد مشاوره شونده را بترسانیم یا دلسرد کنیم. دلیل پرداختن به این موضوع در مشاوره و بحث های روانشناسی این است که در دنیای امروز با یک واقعیت غیر قابل انکار روبه رو هستیم که هر روز در نقطه ای از جهان خبری درباره ی جنگ می شنویم که امنیت و ایمنی را تهدید می کند.

ما مشاوران باید بتوانیم افراد جوری مشاوره بدهیم که بتوانیم ترس افراد مشاوره شونده را از بین ببرند صلح و امنیت ما را به ارمغان بیاورند. در جلسات مشاوره بسیار دیده می شود که مشاوره شونده در برخی از مواقع، تحت تأثیر شرایط ترس آور قرار بگیرد. اگر مشاوره شونده درک درستی از ترس نداشته باشد، و به خوبی مشاوره نشود احتمالاً این ترس ادامه می یابد. دلیل آن این است که ترس به شکل دوره تسلسل همین طور ادامه می یابد: نتایج جلسات مشاوره نشان می دهد وقتی افراد مشاوره شونده ترس را تجربه می کنند، با قصد دفاع از خود در برابر عوامل ایجادکننده ترس، موضع می گیرند.

مشاوران و روانشناسان معتقدند که این اقدامات باعث ایجاد ترس در افراد دیگر هم شده و آنها را برای دفاع از خود به واکنش وامی دارد. از دیدگاه روانشناسی این اقدامات موجب ترس بیشتر و واکنش های دفاعی بیشتری شده و به همین صورت روند ترس افراد مدام و مدام پیشرفت می کند.

به لحاظ روانشناسی چرخه ترسی  که ما در حال حاضر در آن زندگی می کنیم، توسط تکنولوژی تسهیل شده است. در جهان امروز دسترسی فوری به اطلاعات و رسانه هایی که اطلاعات زیادی را به طرق مختلف و خاص به ما ارائه می دهند، بسیار راحت شده است. به اعتقاد ما روانشناسان و مشاوران هر چند که خوب است بدانیم چه اتفاقاتی در جهان می افتد، اما ممانعت از آگاهی یافتن از این اطلاعات هم عواقبی به همراه دارد. تا زمانی که دلایلی برای ترسیدن وجود دارد، سخت است که از تهدید شدن، اضطراب، یا حتی پرهیز از ترس، اضطراب، یا حتی پارانویا دوری کنیم. اما پیشنهاد ما مشاوران این است که شما یک انتخاب دارید. و آن این است که در چرخه ترس شرکت نکنید.

راهکار روانشناسی برای شکستن چرخه ترس چیست؟

ما مشاوران در جلسات مشاوره ابتدا باید ماهیت ترس را درک کنیم. حقیقت این است که ترس یک مکانیزم تطبیقی تکاملی است که ما را زنده نگه می دارد. این احساس اجازه می‌دهد افراد زنده نسبت به هر چیزی که بقای آنها را تهدید می‌کند واکنش نشان دهند. به بیان ساده‌تر یعنی: وقتی که چیزی در اطراف شما باعث ترس شود، مغز و بدن شما آماده می‌شود تا با جنگ، گریز یا ساکن ماندن پاسخ دهید.

مشاوران روانشناس معتقدند هنگامی که ترس می‌آید، چگونگی احساس کردن ترس مهم نیست، بلکه مهم این است که چگونه بتوانیم یاد بگیریم با آن ترس یک رابطه سالم برقرار کنیم. هر چند که ممکن است این موضوع برای مشاوران چالش برانگیز باشد، اما این امکان را برای ایجاد یک رابطه صلح‌آمیز و کمتر واکنشی فراهم می‌کند.

راهکار مشاوران روانشناسی برای غلبه بر ترس

به باور مشاوران روانشناس برای ایجاد ارتباط سالم با ترس سه ویژگی اساسی لازم است:

کنجکاوی

هنگامی که ترس و اضطراب بر فرد غلبه می‌کند، ذهن او تلاش می‌کند تا ثبات و احساس امنیت مجدد را احساس کند. در جلسات مشاوره مشخص شده است که مشاوره شونده‌ها معمولاً از چیزهای ناآشنا و یا ناشناخته می‌ترسند. به همین دلیل غریزه اولیه، ممکن است آنها را به عقب کشیده یا متوقف کند، حال آن که نباید این اتفاق بیافتد.

مشاوران معتقدند که ما قادر هستیم به به موقعیت ها و افراد مختلفی که باعث ترس و وحشت می‌شوند، پاسخ دهیم. پیشنهاد مشاوران روانشناس این است، به جای این که اجازه دهید احساسات، شما را از آنچه که باعث ترستان می‌شود عقب برانند، نسبت به آنها کنجکاو باشید. روانشناسان کنجکاوی را یک پادزهر باورنکردنی برای ترس می‌دانند. به باور مشاوران روانشناسی هنگامی که ما کنجکاو هستیم، وارد حالت شگفتی کودکانه می‌شویم. ما خودمان را با کشف چیزی جدید روبه رو می‌کنیم، به خودمان اجازه می‌دهیم که کنجکاوانه و مکتشفانه پیش برویم. از نظر روانشناسی هنگامی که ما یاد می‌گیریم با استفاده از کنجکاوی به ترس‌هایمان تسکین بدهیم، ترس ما از بین می‌رود.

شفقت

همانطور که قبلا ذکر شد، از دیدگاه روانشناسی زمانی که چیزی که بقای انسان‌ها را تهدید می‌کند، از مکانیسم­هایی استفاده می‌کنند که بدن آنها را برای مبارزه (سکون یا فرار) آماده می‌کند. خوشبختانه، امروزه بر خلاف گذشته تعداد تهدیدهای غیرقابل‌پیش‌بینی برای بقای ما کم است. اما همین احساس تهدید شدن هم برای این که ما به صورت تدافعی عمل کنیم کافی است.

بر اساس نتایج روانشناسی، روانشناسان معتقدند همانطور که مکانیزم جنگ و گریز ما باعث شروع ترشح آدرنالین به درون سیستم عصبی ما می‌شود، ممکن است احساسات دیگری مانند ناراحتی، خشم، انزجار، تهاجم یا تحقیر نیز به وجود آیند. به لحاظ روانی پیامدهای این امر می‌تواند ویرانگر باشد. بسیاری از تیترهای خبری فعلی ما این را اثبات می کنند. مشاوران رواشناسی برای حل این مشکل پیشنهاد می‌کنند که یاد بگیرید نسبت به چیزهایی که از آن ها می‌ترسید با حس شفقت پاسخ دهید. البته این کار آسانی نیست. طول می‌کشد و به تلاش و تمرین نیاز دارد.

نتایج حاصل از جلسات مشاوره به روانشناسان ثابت کرده است که وقتی مشاوره‌شوندگان بتوانند نسبت به چیزهایی که از آنها می‌ترسند مهربان باشند، شفقت نشان دهند و آنها را همان طور که هستند بپذیرند، می‌توانند ترس را از بین ببرند. مشاوران می‌گویند هر زمان که احساس ترس می کنیم، ابراز دلسوزی و مهربانی نسبت به آن، به معنای افزایش شفقت نسبت به خودمان است. هیچ کس منکر این نیست که زندگی می‌تواند ترسناک باشد. از دیدگاه روانشناسی ترس یک پاسخ طبیعی انسان است. مهم این است که ما خودمان را مجبور کنیم ترس را احساس کنیم بدون این که مغلوب آن شویم. یا خودمان را برای تجربه­ی آن، قضاوت و سرزنش کنیم.

شجاعت

مطالعات روانشناسی نشان می‌دهد هنگامی که به جای دور شدن از چیزهایی که باعث ترساندن ما می‌شوند، به سوی آنها حرکت کنیم، اتفاق خوبی می‌افتد. اما این شاهکار آسان نیست و شجاعت قابل توجهی را می‌طلبد. بسیاری از مشاوره شوندگان معتقدند که داشتن شجاعت بدان معنی است که بدون ترس زندگی کنند. اما این شجاعت نیست.

از دیدگاه مشاوران روانشناس زندگی شجاعانه به این معنی است که اذعان داشته باشیم که ترس وجود دارد، نفس می‌کشد و به هر حال در حال حرکت است. جهان می تواند یک مکان وحشتناک باشد و بدون شک ما در عصر نامعلوم و معلقی زندگی می‌کنیم. اما این بدان معنا نیست که قرار است ما را ترور کنند. مجبور نیستیم به چیزهایی که در مورد آنها نامطمئن هستیم نزدیک شویم و می‌توانیم آن ها را کنار بگذاریم.

همانطور که النور روزولت یک بار گفت، ما می توانیم یاد بگیریم به چهره ترس نگاه کنیم. و هنگامی که این کار را انجام می‌دهیم، مطمئنا متوجه خواهیم شد که چیزهای زیبا شروع به اتفاق افتادن می‌کنند. «هر تجربه‌ای که در آن واقعاً به دنبال نگاه در چهره ترس هستید، شما را قدرتمندتر، شجاعتتر و مطمئن‌تر می‌کند. باید کاری را انجام دهید که فکر می‌کنید نمی توانید انجام دهید.» – النور روزولت