خانواده مهمترین پایگاه تربیتی فرزندان است. در واقع شکل گیری شخصیت و رفتار کودک ابتدا از این مکان امن شروع می شود. اسلام نسبت به دیگر ادیان الهی، به جایگاه خانواده و تربیت فرزندان نگاه خاص تری دارد. زیرا معتقد است فرزندان باید بر مبنای تعالیم الهی پرورش یابند تا به تکامل واقعی برسند. نکات تربیتی کودک از دیدگاه اسلام بسیار ساده است و اگر به آن درست عمل شود فرزندان بهتر و در نتیجه جامعه بهتری خواهید داشت.
تربیت کودک از دیدگاه اسلام
پیامبران و ائمه اطهار در سخنان و روایات خود از فرزندان به جگر گوشه های والدین، برکت های خانه، گلی از گل های بهشت، بازوان پرتوان والدین و ارث خدا یاد می کنند. پیامبر (صلی الله علیه و اله وسلم) نیز در حدیثی نقل می فرمایند «ازدواج کنید و بچه دار شوید تا من در روز قیامت به امت خود مباهات کنم» همین سخنان و روایات کافی است تا بدانید فرزند و تربیت او چه نقش مهمی در اسلام دارد و تربیت او نیز از وجودش مهم تر است.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: سن مناسب آموزش مسائل دینی به کودک چیست؟
تعلیم و تربیت کودک
از مهمترین نکات تربیتی کودک از دیدگاه اسلام نوع تعلیم و تربیت او از سوی والدین است. مسئولیت والدین نسبت به فرزند و تربیت او از دوران جنینی کودک شکل می گیرد. از این رو پدر و مادر وظیفه دارند به لحاظ اخلاقی و به حکم دین، جزئی ترین امور تربیتی را برای کودک توضیح دهند.
به فرموده حضرت علی ( علیه السلام) «کودک هفت سال آزاد است و هفت سال مورد توجه و هفت سال دیگر در خدمت شما و یار و یاور شماست» این تعالیم مهم از سن هفت سالگی شروع می شود و از این سن به بعد باید نسبت به تربیت و رفتار او حساس تر بود.
آشنایی با تعالیم قرآنی، نماز و نام نیکو نهادن
اولین گام در تربیت کودک نام گذاری نیکو برای فرزندان است. گزیدن نام نیکو برای فرزند به طور غریزی او را از بعضی رفتارهای زشت و ناپسند دور نگه می دارد. همچنین حتی زمانی که کودک در جنین است توصیه شده که قرآن بخوانید زیرا تاثیر بسیار مثبتی در جنین دارد.
همین که او به سنی برسد که خواندن و نوشتن را بفهمد او را با نماز و خواندن قرآن آشنا کنید. شاید اصلی ترین پایه های داشتن فرزندی با اخلاق آشنایی او با قرآن و بر پاداشتن نماز باشد. حتی اگر نتواند این کلمات را درست ادا کند با الگو برداری از پدر و مادرش اصول اساسی آن را می آموزد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: آموزش نظم به کودک
تشویق فرزند به انجام کارهای پسندیده
از جمله نکات تربیتی کودک از دیدگاه اسلام تشویق کودک به انجام کارهای پسندیده است. زمانی که کودک کار خوبی انجام می دهد والدین باید بهترین تشویق را برای او به کار گیرد تا انگیزه کودک از انجام مجدد آن کار دوبرابر شود.
آیات بسیاری در مورد انجام اعمال پسندیده و تشویق فرزندان به انجام این کارها ذکر شده که نمونه آن را می توان به آیه 9 سوره اسراء اشاره کرد که در آن مومنان را به کارهای شایسته دعوت می کند و بشارت میدهد در صورت انجام کارهای پسندیده پاداش بزرگی در دنیا و آخرت نصیبشان خواهد کرد. از آنجا که درآیات قران بر مبنای تربیت انسان فرستاده شده، این تربیت باید از کودکی به او آموزش داده شود. پس تشویق کودک به انجام کارهای پسندیده و هدیه دادن به اومی تواند زمینه ساز تکرار کارهای نیک و شایسته به شمار رود. 
نقش ادب در تربیت کودک از نگاه اسلام
بدون شک از مهمترین نکات تربیتی کودک ازدیدگاه اسلام می توان به آموزش ادب و اخلاق انسانی اشاره کرد. اگر والدین در این زمینه تمام تلاش خود را بکنند به جرات می توان گفت که نیمی از راه پر فراز و نشیب تربیت کودک را پیموده اند.
حضرت امام صادق علیه السلام می فرماید «بهترین میراث پدران برای فرزندان ادب است نه مال و ثروت. زیرا ثروت از بین می رود ولی ادب همواره پایدار است»کودک ادب و با اخلاق بدون تردید فردی صالح و کامل است. والدین عزیز اگر قصد دارند تا شیوه تربیتی خود را بر پایه تعالیم و تربیتی اسلامی بنا کنند باید خود نیز در تمام زندگی ادب را رعایت کنند. رفتار مودبانه، احترام به کودک، صحبت کردن با آرامش باعث می شود کودک نیز این رویه شما را ادامه دهد.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: شیوه های تنبیه صحیح کودک
انتخاب دوست مناسب برای کودک
کودک از سن 7 سالگی در اجتماعی تر می شود. دوستان خود را انتخاب می کند. با دیگران تعامل و رفت وآمد دارد زیرا موجودی اجتماعی است و غیر ممکن است که تا اخر عمر او را در کنار خود نگه دارید. از مهمترین نکات تربیتی کودک از دیدگاه اسلام انتخاب دوستان صالح و اسلم و شایسته است. دوست خوب شما را به بهترین و والاترین مقام ها می رساند.
والدین عزیز توجه کنند که هر چه نسبت به رفتار و اخلاق کودکشان در خانه حساس باشند و تمام موارد اخلافی و تربیتی را رعایت کنند به اندازه یک دوست خوب نمی تواند در زندگی او تاثیر گذار باشد. از این رو انتخاب دوست خوب مهمترین خدمتی است که می توانید به کودک خود بکنید و از مهمترین نکات تربیتی در تربیت کودک از دیدگاه اسلام به شمار می رود.
روایات ائمه معصومین درباره انتخاب دوست
بر طبق روایات و احادیث ذکر شده از ائمه معصومین، انتخاب دوست خوب از کودکی تا بزرگسالی از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. چنانچه پیامبر(ص) می فرماید: «هر کسی که خداوند برای او خیر بخواهد برای او دوستی شایسته نصیب می کند» و در حدیثی از امام صادق نقل شده: سزاوار نیست که مسلمان با بدکار و احمق و دروغگو رفاقت کند.
پیشنهاد می کنیم بخوانید: نکاتی باید برای دوست یابی کودکانمان آموزش دهیم
تربیت جنسی از دیدگاه اسلام
از جمله نکات تربیتی کودک از دیدگاه اسلام، تربیت جنسی است. میدانید که غرایض جنسی کودک از 8 سالگی آغاز می شود و به تدریج آگاه و آگاه تر خواهد شد. از دیدگاه اسلامی بهتر است نامحرمان کودکان دختر را نبوسند. حتی دختر از یک سنی به بعد نباید در کنار پدر خود بخوابد. رعایت این نکات کمی دشوار است. زیرا از سویی نباید به بیداری جنسی او بی توجهی کرد و از سویی نباید واکنش خیلی سختی از خود نشان داد.
بر اساس آیات و روایات گفته شده شوخی های فیزیکی و بغل کردن های آنچنانی کودک با جنس مخالف به صلاح نیست زیرا ممکن است باعث تحریکاتی شود. این وظیفه بر عهده والدین است که باید بسیار هوشیار باشند و با نوع رفتار و نگرش خود، غرایض جنسی کودک را کنترل کنید.
