به طور کلی، محبت به کودک از جمله مسائل و موضوعات مهم و حائز اهمیت در زمینه تربیت کودک به شمار می رود. بدون تردید، ابراز محبت به فرزندان، علاوه بر ایجاد یک تعامل عاطفی صحیح با والدین، سلامت و بهداشت روانی آنها را نیز تامین می سازد. همچنین ابراز محبت به کودکان، یکی از پیش شرط های مؤثر و تاثیر گذار در بروز استعدادهای آنها به شمار می آید. شایان ذکر است که در مباحث و موضوعات اسلامی و شرعی نیز تاکید بسیاری زیادی بر روی محبت والدین به کودکان شده است، تا جایی که یکی از روش های جلب خشنودی و رحمت خدا، در موضوع محبت به کودک تجلی یافته است.
در این زمینه باید خاطر نشان نمود که یکی از اصول مهم تربیتی در دوران های مختلف زندگی، علی الخصوص دوران شیرین کودکی، در محبت والدین به بچه ها خلاصه می شود. بدون تردید، هنگامی که کودکان موجی از محبت و مهربانی را از سمت والدین دریافت کنند، محیط خانه به یک محل امن و آرام برای آنها تبدیل می شود. همچنین محبت به کودک، سبب مطرح کردن مشکلات و مشغله های فرزندان به والدین، بدون دغدغه و با آسودگی خاطر می گردد. از سوی دیگر، برخورداری پدر و مادر از تعاملات و روابط صمیمانه با فرزندان خود، فرآیند تربیت موفق آنها را به نحو مطلوب صورت می دهد.
راهکارهای عملی محبت به کودک از دیدگاه مشاوران و روانشناسان کودک
- راهکار مشاوره 1: «دوستت دارم». این جمله باید اولین چیزی باشد که کودکتان صبح ها، پس از بیدار شدن از خواب می شنود و نیز اخرین جمله ای باشد که پس ازشنبدن ان به خواب میرود.موقع دعوا و مشاجره و هر زمانی که انتظارش را ندارند بگویید که «دوستت دارم».
- راهکار مشاوره 2: کودک را در اغوش بگیرید.هیچ مانعی برای در اغوش گرفتن کودکتان وجود ندارد.زندگی کوتاه است.کودک شما فقط و فقط یک بار چهار ساله است.
- راهکار مشاوره 3: کودک را لمسش کنید.آرام به پشت او بزنید.بازوهایتان را دور شانه هایش حلقه کنید، موهایش را بهم بریزید.
- راهکار مشاوره 4: در بازی کودک شریک شوید. توپ بزنید، برای پرندگان دانه بریزید و بادبادک هوا کنید و با کودک مسابقه بدهید.
- راهکار مشاوره 5: به حرف های کودک گوش دهید. گوش دهید. واقعا در حین گوش دادن جملاتی به زبان بیاورید که نهایت توجه تان را به صحبت های کودک نشان دهید. وقتی با کودک صحبت میکنید از جملههایی مثل (وای چه جالب) (من اصلا نمی دانستم) (بیشتر در این مورد توضیح بده) استفاده کنید.
- راهکار مشاوره 6: بدون به زبان آوردن کلمهای با او حرف بزنید. به تماشای بازی کودک در مدرسه یا زمین بازی بنشینید. لحظههایی که کودک به شما نگاه میکند یا نگاهتان تلاقی میکند، به او لبخند بزنید. علائم خاصی برای رابطه تعریف کنید که فقط خودتان دو نفر معنی آن را بدانید.
ضرورت و لزوم مهربانی و محبت به کودک
بدون اغراق، محبت به کودک، یکی احتیاجات و نیازهای مهم روانی فرزند به شمار می رود. بر این اساس، مهربان بودن و صمیمیت والدین با کودکان، سبب می گردد که فرزندان، پدر و مادر را دوست خود دانسته و مسائل مختلفی را با آنها در میان گذارند. گفتنی است، تا زمانی که کودک گرمای محبت پدر و مادر را لمس نکند، زمینه های رشد شخصیتی و روانی او صورت نخواهد گرفت. ناگفته نماند که محبت به کودک، سبب اطمینان خاطر و ایجاد حس امنیت در وجود او می شود.
شایان ذکر است که والدین، اولین آموزگاران و معلمان کودکان، در رشد و پرورش عواطف و احساسات آنها می باشند. ابراز مهر و محبت به فرزندان، تاثیر بسزایی در رشد و توسعه عواطف و احساسات آنها از خود برجای می گذارد. از سوی دیگر، محبت به کودک و تجربه احساس عشق و عطوفت پدر و مادر، بستر مناسب برای ایجاد رابطه و تعامل سازنده با فرزندان را ایجاد می سازد. ناگفته نماند که نثار کردن محبی قلبی به کودک، به تنهایی پاسخگوی نیازهای درونی فرزند نمی باشد، بلکه کودک با تبسم، بوسه و نوازش والدین، حس آرامش و امنیت خود را به نحو بارز و برجسته احساس می کند.
ایجاد اعتماد و اطمینان در پرتو محبت به کودک
بدون تردید، محبت به کودک نقش بسزایی در شکل گرفتن اطمینان و قوت قلب او ایفا می نماید. بر این اساس، نشان دادن روی خوش و محبت به فرزندان علاوه بر افزایش اعتماد به نفس آنها، سبب بهبود و تقویت مطلوب و بهینه روابط میان آنها با والدین می شود. گفتنی است که در بسیاری مواقع این سوال برای والدین پیش می آید که چگونه کودکم را لبریز از محبت کنم؟ در این زمینه باید خاطر نشان نمود که در ماه های اول زندگی، روابط میان کودک با مادر تعیین می گردد. برقراری این تعامل در فرآیند شکل گیری شخصیت کودک، از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار می باشد. از زمان تولد یا یک سالگی، تجربه ها و ادراکات حسی کودک، در سطوح ابتدایی خود قرار داشته که پیش زمینه ای برای فعالیت های ذهنی بعدی او به شمار می روند.
از سوی دیگر، نحوه برآورده ساختن نیازهای کودک، در رشد اعتماد او بسیار تاثیر گذار و مؤثر می باشد. محبت به کودک نیز از این قاعده مستثنا نمی باشد. در پاسخ به این سوال که چگونه کودکم را لبریز از محبت کنم؟ باید ابراز نمود که برطرف ساختن نیازهای به موقع کودک، توأم با عشق و محبت، یکی از روش های تاثیر گذار برای نشان دادن محبت و عطوفت خود به کودک می باشد. ناگفته نماند که محبت به کودک، موجبات اعتماد کردن و خوش بینی را در ذهن کودک ایجاد می نماید.
آثار و نتایج مطلوب محبت به کودک
بدون تردید، یکی از نتایج ارزنده و مثبت محبت به کودک، ارتقا و افزایش اعتماد به نفس او می باشد. لازم به ذکر است که بالا رفتن اعتماد به نفس کودکان، یکی از پیش شرط های لازم و ضروری برای برخورداری از سلامت روانی، به ویژه در سنین بزرگسالی می باشد. بر این اساس و به منظور پرورش اعتماد به نفس در وجود کودک، نیاز است که والدین بدون قید و شرط محبت خود را به فرزند ابراز نمایند.
از سوی دیگر، محبت به کودک سبب پرورش این باور می شود که حتی در صورت کامل نبودن، کودک می تواند انسانی دوست داشتنی به شمار آید. به همین جهت، ارزش عشق و محبت دیگران را نیز به نحو مطلوب و مناسب درک می کند. از دیگر آثار مهم و حائز اهمیت محبت به فرزند، می توان به افزایش صمیمیت و تعامل با والدین اشاره نمود. بدون تردید، یکی از روش های تاثیر گذار برای تقویت روابط میان فرزندان و والدین، افزایش صمیمیت و همدلی بین آنها می باشد. رشد شخصیتی و معنوی کودک، تقویت رفتارهای مثبت، ایجاد حس امنیت و بروز و شکوفایی استعدادها، از دیگر آثار مهم محبت به کودک به شمار می رود.